ԿԱՊԻՏՈՒԼՅԱՑԻԱՅԻ «ՋԵՆԹԼՄԵՆՆԵՐԸ»

Լև­ոն Տեր-Պետ­րո­սյա­նի «քա­ղա­քա­կան ստրիպ­տի­զը» Հ1-ի ե­թե­րում վրդո­վեց­րել է շատ-շա­տե­րին: Ի­հար­կե, նա ոչ մի նոր բան չի ա­սել, ին­չը տար­բեր­վեր իր վա­ղե­մի քիր­վա­յա­սի­րա­կան գծից, բայց մի­և­նույնն է, ա­մեն ան­գամ դա թար­մաց­նում է բո­լոր այն զգա­ցո­ղու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք ու­նենք դեռ 1990-ական­նե­րից: Եվ ի­հար­կե, ա­մե­նատ­հա­ճը նրա այն ու­ղերձն է, որ կա­պի­տու­լյա­ցի­ան է ճիշտ ճա­նա­պար­հը, և պե­տա­կան դա­վա­ճան Նի­կո­լից ա­զատ­վե­լու դեպ­քում իբր շատ ա­վե­լի վատ կլի­նի...

ԻՆ­ՉՈ՞Ւ Է ԿԱ­ՊԻ­ՏՈՒ­ԼՅԱՆ­ՏԸ ԴԺԳՈՀ ԾԵ­ՐՈՒ­ԿԻՑ

Քա­ղա­քա­գետ Ա­ղա­սի Ե­նո­քյա­նի բնո­րոշ­մամբ. «Եթե ո­րև­է նախ­կին նա­խա­գա­հի հա­մար է­ա­կա­նը ոչ թե Հայ­րե­նի­քի փրկու­թյունն է, այլ «բա որ ես ժա­մա­նա­կին ա­սում է­ի...» ա­սե­լու ի­րա­վուն­քը, ա­պա նա այ­լեւս նախ­կին նա­խա­գահ չէ, այլ գոր­ծող մու­ծի­լով­չիկ»: ԼՏՊ-ի դեպ­քում դա ակ­նա­ռու ճշմար­տու­թյուն է: Սա­կայն պարզ­վում է, որ ծե­րու­կի` Հ1 Պետ­րո­սի մոտ վա­զե­լը պոստ­ֆակ­տում ան­հանգս­տաց­րել է հո­գե­հայր կա­պի­տու­լյան­տի հո­գե­զա­վակ կա­պի­տու­լյան­տին: Կա­պի­տու­լյա­ցի­ա­յի «ջենթլ­մեն­նե­րի» ճամ­բա­րում կա նա­և «հայ­րե­րի և որ­դի­նե­րի» բա­խում:

Ե­թե Սերժ Սարգ­սյա­նի և Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նի թի­մա­կից­նե­րը, գնա­հա­տա­կան­նե­րում լի­նե­լով ա­ռայժմ զուսպ, ար­ձա­նագ­րում են, որ ա­նըն­դու­նե­լի է ո­րև­է ձև­ա­չա­փով կա­պի­տու­լյան­տի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լը, ա­պա բա­վա­կա­նին հե­տաքր­քիր էր Հո­վիկ Ա­ղա­զա­րյա­նի բա­ցա­սա­կան ար­ձա­գան­քը ծե­րու­կի ե­լույ­թին: Դե, Նի­կո­լի մտքինն ի­մա­նա­լու ա­մե­նա­կարճ ճա­նա­պար­հը հենց իր ցածր IQ-ով հան­րահռ­չակ­ված Ա­ղա­զա­րյա­նին հարց­նելն է:

Իսկ Ա­ղա­զա­րյան Հո­վի­կը Լև­ոն Տեր-Պետ­րո­սյա­նին հռչա­կեց ո՛չ ա­վել, ո՛չ պա­կաս, քան հան­ցա­գործ: Ար­ձա­գան­քե­լով այն տե­սա­կե­տին, որ Լև­ոն Տեր-Պետ­րո­սյա­նը Պե­տո­յին տված հար­ցազ­րույ­ցում փորձ էր կա­տա­րել՝ օգ­նե­լու Նի­կո­լին կի­սել պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը երկ­րորդ և եր­րորդ նա­խա­գահ­նե­րի հետ՝ Ա­ղա­զա­րյան Հո­վիկն իր բուռն ան­հա­մա­ձայ­նու­թյունն է հայտ­նել ու հայ­տա­րա­րել, որ Տեր-Պետ­րո­սյա­նի դե­րա­կա­տա­րու­թյու­նը 1990-ական­նե­րին ե­ղել է խիստ բա­ցա­սա­կան «մեր հայ­րե­նի­քի հա­մար»: «Բա­ներ կա, որ չեմ կա­րող ա­սել… ի­րա մե­ծա­գույն քա­ղա­քա­կան հան­ցա­գոր­ծու­թու­նը կա­յա­նում է նրա­նում, որ 1996-ին ին­քը չէր ընտր­վել ՀՀ նա­խա­գահ, բո­լո­րը գի­տեն, ինքն էլ գի­տի, և, հե­տև­ա­բար, երբ որ պա­հը ե­ղավ, ոնց որ վար­չա­պետն է ա­նում մեր, ձեռ­քը խփեր սե­ղա­նին, ա­սեր՝ սենց պետք ա լի­նի, ին­քը չկա­րա­ցավ ձեռ­քը խփի սե­ղա­նին…»,- նշել է Հո­վի­կը՝ ներ­կա­յումս ստեղծ­ված խայ­տա­ռակ վի­ճա­կի մե­ղա­վոր կար­գե­լով Լև­ոն Տեր-Պետ­րո­սյա­նին, ինչ­պես նա­և դա­տա­պար­տե­լով հան­գու­ցյալ Վա­նո Սի­րա­դե­ղյա­նին: Նի­կո­լը ե­րև­ի մե­ղադ­րում է Տեր-Պետ­րո­սյա­նին՝ ժա­մա­նա­կից շուտ խա­ղա­քար­տե­րը բա­ցե­լու հա­մար՝ նկա­տի ու­նե­նա­լով այն հայտ­նի փաս­տը, որ ՔՊ-ական բո­լու­կը ու Նի­կո­լը փոր­ձում են ժո­ղովր­դի մեջ­քի հե­տև­ում, թա­քուն կեր­պով կյան­քի կո­չել Հա­յաս­տա­նի երկ­րորդ, վերջ­նա­կան կա­պի­տու­լա­ցու­մը: Սա նշա­նա­կում է, որ Տեր-Պետ­րո­սյա­նի քայ­լը հա­կա­ռակ կող­մից է ըն­կալ­վել ու նրա փոր­ձը՝ ար­դա­րաց­նե­լու Նի­կո­լի սպաս­վե­լիք քայ­լե­րը, չեն ար­ժա­նա­ցել հա­վա­նու­թյան ՔՊ-ական ճամ­բա­րի կող­մից:

Այլ հարց է` ծե­րու­կը մի­տում­նա­վո՞ր «ալիք­նե­րը վա­ռեց», թե՞ այդ­պես ստաց­վեց: Շատ հնա­րա­վոր է, որ դա Ա­ղա­սի Ե­նո­քյա­նի ա­սած «մու­տի­լով­չի­կու­թյան» դրսև­ո­րում­նե­րից մեկն է: Իսկ մյո՞ւս դրսև­ո­րում­նե­րը ո­րոնք են` այ­սօր կլսենք կամ չենք լսի Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նի ա­սու­լի­սի ժա­մա­նակ:

Սա­կայն վե­րա­դառ­նանք մեր «բե­րան­բաց» ՔՊ-ակա­նին: Ա­ղա­զա­րյան Հո­վի­կը, փաս­տո­րեն, մե­ղադ­րել է Տեր-Պետ­րո­սյա­նին ժա­մա­նա­կին Ար­ցա­խի հար­ցե­րը չլու­ծե­լու մեջ, ին­չի հե­տև­ան­քով ի­րենք ծանր ժա­ռան­գու­թյուն են ստա­ցել՝ ստիպ­ված լի­նե­լով հի­մա մի­այ­նակ ու­տել այն թու­քու­մու­րը, որ հե­տև­անք է Նի­կո­լի «կիրթ ու կա­ռու­ցո­ղա­կան» ըն­կե­րոջ բո­լոր կապ­րիզ­նե­րը բա­վա­րա­րե­լու: Դե, տե­ղա­վոր­վում է «սաղ նախ­կին­ներն են մե­ղա­վոր» կոն­ցեպ­տի մեջ: Սա­կայն ե­թե ա­ռաջ «նախ­կին» է­ին մի­այն Քո­չա­րյանն ու Սարգ­սյա­նը, իսկ Լև­ո­նը խնամ­քով շրջանց­վում էր, ա­պա հի­մա ա­ռա­ջին նա­խա­գահն էլ գրանց­վեց «մե­ղա­վոր­նե­րի» նստա­րա­նին: Ո­րին հի­մա էլ սա­հուն կեր­պով խուն­տան ա­վե­լաց­նում է նա­և ռուս­նե­րին...

ՊԱՇ­ՏՈ­ՆԱ­ԹՈՂ ՆԱ­ԽԱ­ԳԱՀ­ՆԵ­ՐԻ Ա­ՌԱ­ՔԵ­ԼՈՒ­ԹՅՈՒ­ՆԸ

Բլո­գո­լոր­տում և սո­ցի­ա­լա­կան ցան­ցե­րում ծե­րու­կի հար­ցազ­րույ­ցը արթ­նաց­րեց հու­շեր ԼՏՊ-ի 1998-ի հրա­ժա­րա­կա­նի մա­սին, և շա­տե­րը հռե­տո­րա­կան հարց են հնչեց­նում` ին­չո՞ւ Նի­կո­լը չի ու­զում կրկնել Լև­ո­նի եր­բեմ­նի քայ­լը և հե­ռա­նալ, քա­նի որ բա­ցի իր զոմ­բի­նե­րից, բո­լո­րը դեմ են երկ­րորդ կա­պի­տու­լյա­ցի­ա­յին: ՀՀԿ խոս­նակ Է­դո­ւարդ Շար­մա­զա­նո­վը ու­շագ­րավ ձև­ա­կեր­պում է տվել. «Փա­շի­նյա­նի ա­մե­նա­մեծ մեղ­քը գի­տեք ո՞րն է… Նա Ե­ռաբ­լու­րը հաղ­թա­նա­կի խորհր­դա­նի­շից, դարձ­րեց ող­բի խորհր­դա­նիշ: Հա­յաս­տա­նը հաղ­թո­ղից դարձ­րեց ծնկի ե­կած մու­րաց­կան: Ար­ցա­խի մեծ մա­սը հանձ­նեց ու թո­ղեց ան­տեր:

Իսկ մեր ա­մե­նա­մեծ մեղ­քը գի­տեք ո՞րն է: Որ Նի­կո­լը դեռ պաշ­տո­նա­վա­րում է: Ու դեռ չի աս­վի, որ մե­կիս մեղքն է ա­վե­լի մեծ: Քա­նի դեռ սրանք իշ­խում են՝ մենք ար­ժա­նի չենք ո՛չ Ե­ռաբ­լու­րին ու ո՛չ էլ՝ Ծի­ծեռ­նա­կա­բեր­դին»:

Քա­ղա­քա­գետ Անդ­րա­նիկ Թև­ա­նյանն էլ Նի­կո­լի չհե­ռա­նա­լու պատ­ճառն այս­պես ձև­ա­կեր­պեց. «Նի­կոլ Փա­շի­նյանն իր ու իր ըն­տա­նի­քի փրկու­թյան հարցն է լու­ծում ու վա­խե­նում է ա­թո­ռը կորց­նե­լուց, քան­զի հա­մոզ­ված է, որ ե­թե իշ­խա­նու­թյան գան իր քա­ղա­քա­կան հա­կա­ռա­կորդ­նե­րը, ա­պա իր հա­մար, մեղմ ա­սած, լավ օ­րեր չեն սպաս­վում (ի դեպ, հան­րու­թյան ո­րո­շա­կի շեր­տե­րի մոտ էլ կա նման պա­հանջ): Փա­շի­նյա­նի այդ հա­մոզ­վա­ծու­թյունն է նրան կառ­չած պա­հում ա­թո­ռից: Այդ հա­մոզ­վա­ծու­թյունն է նա­և պատ­ճա­ռը, որ նա սե­փա­կան անվ­տան­գու­թյան ե­րաշ­խիք­ներ է փնտրում Բրյու­սե­լում, Վա­շինգ­տո­նում, Փա­րի­զում, Ան­կա­րա­յում, Մոսկ­վա­յում (վեր­ջին մայ­րա­քա­ղա­քից նա հույ­սը, կար­ծես, կտրել է): Դրսում անվ­տան­գու­թյան ե­րաշ­խիք­ներ փնտրե­լով՝ նա Հա­յաս­տա­նը դարձ­րել է աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան մրցակ­ցու­թյան թա­տե­րա­բեմ, ին­չը ող­բեր­գա­կան վեր­ջա­բա­նի է հասց­նե­լու մեր երկ­րին ու հայ ժո­ղովր­դին: Բրյու­սե­լի ու Մոսկ­վա­յի ա­րան­քում նա կրա­կի բե­րան է տա­նե­լու մեր եր­կիրն ու ժան­րի կա­նոն­նե­րի հա­մա­ձայն՝ վեր­ջում փախ­չի»:

Սա­կայն քա­ղա­քա­գետն ա­ռա­ջար­կում է պաշ­տո­նա­թող նա­խա­գահ­նե­րին բա­վա­կա­նին տա­րօ­րի­նակ ա­ռա­քե­լու­թյուն. «ՀՀ ե­րեք նա­խա­գահ­նե­րի, Ար­ցա­խի եր­կու նա­խա­գահ­նե­րի ու Ա­մե­նայն Հա­յոց Կա­թո­ղի­կո­սի ձև­ա­չա­փով կա­րե­լի է հու­մա­նի­տար մի­ջանցք բա­ցել ու հրա­պա­րա­կայ­նո­րեն անվ­տան­գու­թյան ե­րաշ­խիք­ներ խոս­տա­նալ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նին: Ե­թե նրան այս պա­հին չի ստաց­վում հե­ռաց­նել, ա­պա պետք է ի­րեն, իշ­խա­նու­թյան այլ շրջա­նակ­նե­րին մաս­նա­կից դարձ­նել այդ հե­ռաց­մանն ու չհե­տապնդ­վե­լու ե­րաշ­խիք­ներ տալ, որ­պես­զի փրկել Հա­յաս­տա­նը, ո­րին շանս կա­րող է տալ մի­այն նոր դեմ­քով բա­նակ­ցողն ու ազ­գա­յին հա­մա­ձայ­նու­թյան կա­ռա­վա­րու­թյու­նը»: Այդ­պի­սի ե­րաշ­խիք­ները, ըստ մեզ, ըն­դու­նե­լի ճա­նա­պարհ չեն: Ե­թե դա­վա­ճա­նին ու նրա հան­ցա­կից­նե­րին չպատժ­վե­լու ե­րաշ­խիք է տրվում, ա­պա դա նոր դա­վա­ճա­նու­թյուն­նե­րի դուռ է բա­ցում: Մեկ դա­վա­ճա­նու­թյուն նե­րե­լը կնշա­նա­կի 10 նոր դա­վա­ճա­նու­թյուն ար­տո­նե­լը: Ինչ­պես «խա­ղա­ղու­թյան դա­րաշր­ջա­նը» կա­րող է լոկ ա­վե­լի հան­դարտ դարձ­նել Ազ­գի ու Պե­տու­թյան մա­հը և ծա­ռա­յել սոսկ մեռ­նո­ղի հա­մար հոս­փիս, այն­պես էլ ներ­ված դա­վա­ճա­նու­թյու­նը քաղց­կե­ղի մե­տաս­տազ­նե­րի դեր կկա­տա­րի: Ընդ­հա­կա­ռա­կը, դա­վա­ճա­նու­թյան ու­ռուց­քը հե­ռաց­նելն է հան­րու­թյան ա­ռող­ջաց­ման և նոր վե­րել­քի շան­սը:

Եվ պաշ­տո­նա­թող նա­խա­գահ­նե­րի ա­ռա­քե­լու­թյու­նը ոչ մի­այն կա­պի­տու­լյանտ­նե­րի հե­ռա­ցումն է և ժա­մա­նա­կա­վոր կա­ռա­վա­րու­թյան ստեղ­ծու­մը, այ­լև կա­պի­տու­լյան­տիզ­մի պատ­ժե­լի­ու­թյան նա­խա­դե­պի ստեղ­ծու­մը: Գոր­դյան հան­գու­յցը չեն քան­դում, այն հա­տում են թրի հար­վա­ծով:

 ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԵՍ ԳԱ­ԼԱ­ՋՅԱՆ