Որ իշխանավորը դուրս է գալիս եկեղեցու դեմ՝ թող հիշի, որ դա իր համար տանուլ տված պատերազմ է. Գևորգ Պետրոսյան

«Ի­րա­վունք»-ը զրու­ցել է Աժ նախ­կին պատ­գա­մա­վոր, ի­րա­վա­բա­նա­կան գի­տութ­յուն­նե­րի թեկ­նա­ծու ԳԵՎՈՐԳ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆԻ հետ՝ անդ­րա­դառ­նա­լով Հայ Ա­ռա­քե­լա­կան Սուրբ ե­կե­ղե­ցու դեմ ուղղ­ված ներ­կա­յիս քա­ղա­քա­կան ոտնձ­գութ­յուն­նե­րին: Նա ման­րա­մասն ներ­կա­յաց­րել է, թե ին­չու է Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նի ան­գոր­ծութ­յունն այս հար­ցում մտա­հո­գութ­յան տե­ղիք տա­լիս, եւ ինչ հնա­րա­վոր լու­ծում­ներ կա­րող են լի­նել:

— Սահ­մա­նադ­րութ­յու­նը հստակ ա­սում է, որ ե­կե­ղե­ցին պե­տութ­յու­նից ան­կախ է։ Ինչ­պե՞ս եք գնա­հա­տում ներ­կա­յիս ի­րա­վի­ճա­կը, երբ իշ­խա­նութ­յունն ամ­բող­ջո­վին ներգ­րավ­ված է ե­կե­ղե­ցա­կան հար­ցե­րի մեջ:

— Սահ­մա­նադ­րութ­յան 17-րդ հոդ­վա­ծի հա­մա­ձայն՝ ե­կե­ղե­ցին եւ պե­տութ­յու­նը ան­ջատ­ված են միմ­յան­ցից: Եվ այն ա­նար­գան­քը, որ այ­սօր­վա իշ­խա­նութ­յուն­նե­րը գոր­ծում են ե­կե­ղե­ցու նկատ­մամբ, դա նույն­պես Սահ­մա­նադ­րութ­յան 18-րդ հոդ­վա­ծի խախ­տում է: Ըստ այդ հոդ­վա­ծի`  Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տութ­յու­նը ճա­նա­չում է Հայ Ա­ռա­քե­լա­կան Սուրբ Ե­կե­ղե­ցու բա­ցա­ռիկ ա­ռա­քե­լութ­յու­նը հա­յա­պահ­պան­ման գոր­ծում:

­Բա­ցի այդ, կա նաեւ մեկ այլ ճշմար­տութ­յուն. Ե­կե­ղե­ցու սպա­սա­վո­րը, ե­կե­ղե­ցա­կա­նն ի­րա­վունք ու­նի կար­ծիք հայտ­նել ժո­ղովր­դի եւ պե­տութ­յան վի­ճա­կի մա­սին: Այդ պատ­ճա­ռով է աս­վում, որ ե­կե­ղե­ցա­կա­նը միայն ա­ղո­թե­լու հա­մար չէ, սա­կայն պե­տութ­յու­նն իր կող­մից ան­հար­կի մի­ջամ­տութ­յուն ու­նի ե­կե­ղե­ցու գոր­ծե­րին: Նույնն է նաեւ այն, որ, օ­րի­նակ, Հա­րութ­յուն­յան Ա­րա­յի­կը՝ վար­չա­պե­տի աշ­խա­տա­կազ­մի ղե­կա­վա­րը, նույ­նիսկ տեղ­յակ չէ, որ ար­դեն ներգ­րավ­ված է հան­ցա­գոր­ծութ­յան մեջ:

­Սահ­մա­նադ­րութ­յան 6-րդ հոդ­վա­ծի ա­ռա­ջին մա­սի հա­մա­ձայն՝ պե­տա­կան մար­մին­նե­րը եւ նրանց պաշ­տո­նա­տար ան­ձինք ի­րա­վա­սու են ի­րա­կա­նաց­նել միայն այն­պի­սի գոր­ծո­ղութ­յուն­ներ, ո­րոնց հա­մար լիա­զոր­ված են Սահ­մա­նադ­րութ­յամբ կամ օ­րենք­նե­րով: Այժմ հարցն այն է, թե ինչ­պի­սի՞ նոր­մա­տիվ ակ­տի հի­ման վրա է վար­չա­պե­տի աշ­խա­տա­կազ­մի ղե­կա­վա­րը մի­ջամ­տում՝ ա­սե­լով, որ Վե­հա­րա­նը պետք է դա­տարկ­վի: Սա Վե­հա­փա­ռի մա­սին է, եւ ի­րա­վա­կան ակ­տի շրջա­նակ­նե­րում ո­րե­ւէ հիմք չկա:

Այս­տեղ էլ գա­լիս է մեկ այլ խնդիր. Ք­րեա­կան օ­րենսգր­քի 420-րդ հոդ­վա­ծը պա­տաս­խա­նատ­վութ­յուն է նա­խա­տե­սում սահ­մա­նադ­րա­կան կար­գի տա­պալ­ման հա­մար: Սահ­մա­նադ­րա­կան կար­գի տա­պա­լու­մը հան­դի­սա­նում է քրեա­կան պա­տաս­խա­նատ­վութ­յան հիմք: Ք­րեա­կան օ­րենսգր­քում գրված է, որ Սահ­մա­նադ­րութ­յան 6-րդ հոդ­վա­ծի ա­ռա­ջին մա­սի խախ­տու­մը եւս ու­նի պատ­ժե­լի հե­տե­ւանք­ներ:

Այս բո­լո­րը հաս­կա­նա­լով՝ նրանց մեծ մա­սը, ան­կախ մաս­նա­գի­տա­կան ու­նա­կութ­յուն­նե­րից, զբա­ղեց­րած պաշ­տո­նից եւ կա­տար­ված գոր­ծո­ղութ­յուն­նե­րից, պար­զա­պես հե­տե­ւում են Նի­կոլ Փա­շին­յա­նի հայ­տա­րա­րութ­յուն­նե­րին՝ հիմ­նա­վո­րե­լու գոր­ծը, եւ չեն հաս­կա­նում, որ դրա­նով թույլ են տա­լիս ծանր հան­ցա­գոր­ծութ­յուն­ներ, ո­րոնք քրեա­կան օ­րենսգր­քով ար­գել­ված են եւ կա­րող են ու­նե­նալ 10-20 տար­վա տե­ւո­ղութ­յամբ պատ­ժա­մի­ջոց:

­Մի խոս­քով, ես չեմ ող­ջու­նում իշ­խա­նութ­յան այդ կա­տա­րած գոր­ծո­ղութ­յուն­նե­րը ե­կե­ղե­ցու հան­դեպ: Բայց մի բան կա­րող եմ ա­սել՝ ե­կե­ղե­ցուն հաղ­թել հնա­րա­վոր չէ. Հայ Ա­ռա­քե­լա­կան Սուրբ Ե­կե­ղե­ցին ան­պար­տե­լի է, եւ որ իշ­խա­նա­վո­րը դուրս է գա­լիս ե­կե­ղե­ցու դեմ, թող հի­շի, որ դա իր հա­մար տա­նուլ տրված պա­տե­րազմ է:

— Ինչ­պե՞ս կբա­ցատ­րեք Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նի ցու­ցա­բե­րած ան­գոր­ծութ­յու­նը, եւ ի՞նչ պատ­ճառ­ներ կա­րող են լի­նել:

— Կար­ծում եմ, որ ճշգրիտ կլի­ներ, ե­թե Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նի գոր­ծու­նեութ­յան հա­մար պա­տաս­խա­նա­տու մարդ­կան­ցից հա­մա­պա­տաս­խան մեկն անդ­րա­դառ­նար այս հար­ցին, բայց բո­լոր դեպ­քե­րում Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նը` որ­պես պե­տա­կան մար­մին, պար­տա­վոր է հաշ­վի առ­նել Սահ­մա­նադ­րութ­յան դրույթ­նե­րը, ըստ ո­րոնց՝ ե­կե­ղե­ցին, այ­սինքն՝ կրո­նա­կան կազ­մա­կեր­պութ­յուն­նե­րը, ան­ջատ­ված են պե­տութ­յու­նից: Ես չգի­տեմ կոնկ­րետ, թե Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նի վա­րույ­թում ինչ գործ կհայտն­վի, բայց նրանք պար­տա­վոր են հիմք ըն­դու­նել այս սկզբուն­քը, ո­րով­հե­տեւ ոչ մի պաշ­տո­նա­տար անձ ի­րա­վունք չու­նի պա­հանջ ներ­կա­յաց­նել Հայ Ա­ռա­քե­լա­կան Սուրբ Ե­կե­ղե­ցու կամ նրա ղե­կա­վա­րի՝ Մայր Ա­թո­ռի Վե­հա­փառ Հայ­րա­պե­տի դեմ:

Այդ ձեր­բա­կա­լութ­յուն­նե­րը, ո­րոնք կա­տար­վում են, ան­ձե­րի դեմ չեն ուղղ­ված։ Օ­րի­նակ՝ դուք ար­դեն գի­տեք, որ մենք ու­նենք մի քա­նի նշա­նա­վոր ե­կե­ղե­ցա­կան կա­լա­նա­վոր­ված, բայց դա ան­ձե­րի դեմ չէ։ Այս ա­մենն ուղղ­ված է Հայ Ա­ռա­քե­լա­կան Սուրբ Ե­կե­ղե­ցու դեմ, ո­րը, ըստ շրջա­նառ­վող լու­րե­րի, կանգ­նած է ո­րո­շա­կի քա­ղա­քա­կան կամ ար­տա­քին ու­ժե­րի ճնշում­նե­րի տակ:

Ս­տաց­վում է, որ խնդի­րը ոչ թե ան­ձե­րին, այլ ե­կե­ղե­ցու ինս­տի­տու­տին է վե­րա­բե­րում՝ այն փոր­ձե­լով նե­րա­ռել քա­ղա­քա­կան խնդիր­նե­րի շրջա­նակ­նե­րում, ին­չը հա­կա­սում է Սահ­մա­նադ­րութ­յան սկզբունք­նե­րին: Մեր հա­սա­րա­կութ­յու­նը պար­տա­վոր է պաշտ­պա­նել օ­րեն­քի գե­րա­կա­յութ­յու­նը եւ հար­գել կրո­նի ա­զա­տութ­յունն ու ե­կե­ղե­ցու ան­կա­խութ­յու­նը պե­տա­կան կա­ռույց­նե­րից:

Ե­կե­ղե­ցու դեմ այս գոր­ծո­ղութ­յուն­նե­րը, ան­կախ նրա­նից, թե դրանք ի­րա­կա­նաց­վում են տե­սա­կա­նո­րեն օ­րեն­քի շրջա­նակ­նե­րում, կամ դրանք ներ­կա­յաց­վում են որ­պես ան­հատ­նե­րի վրա ուղղ­ված վա­րույթ­ներ, ի­րա­կա­նում ար­տա­ցո­լում են ա­վե­լի խո­րը՝ քա­ղա­քա­կան եւ հա­սա­րա­կա­կան խնդիր­նե­րի ներգ­րա­վում կրո­նի ո­լոր­տում: Սա ա­ռա­ջաց­նում է լուրջ հար­ցեր՝ թե որ­քա­նով է հան­րա­պե­տութ­յու­նը պաշտ­պա­նում իր քա­ղա­քա­ցի­նե­րի եւ կրո­նա­կան հա­մայնք­նե­րի ի­րա­վունք­նե­րը, ինչ­պես նաեւ որ­քա­նով է ա­պա­հո­վում սահ­մա­նադ­րա­կան նոր­մե­րի պահ­պա­նու­մը։ Հենց այս ա­ռու­մով, Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նը` որ­պես բարձ­րա­գույն ի­րա­վա­կան մար­մին, ու­նի պա­տաս­խա­նատ­վութ­յուն՝ հա­մար­ժեք եւ հստակ ար­ձա­գանք տալ այս խնդիր­նե­րին, որ­պես­զի օ­րեն­քը պահ­պան­վի, իսկ ե­կե­ղե­ցու ան­կա­խութ­յու­նը  ե­րաշ­խա­վոր­ված լի­նի։

Խն­դի­րը ոչ միայն ի­րա­վա­կան, այլ նաեւ բա­րո­յա­կան եւ հա­սա­րա­կա­կան բնույթ ու­նի: Ան­հատ­նե­րի նկատ­մամբ ի­րա­կա­նաց­վող գոր­ծո­ղութ­յուն­նե­րը չեն կա­րող ար­դա­րաց­նել ե­կե­ղե­ցու ինս­տի­տու­տի նկատ­մամբ հա­մա­կար­գա­յին ճնշում­նե­րը: Մեր հա­սա­րա­կութ­յու­նը պար­տա­վոր է պաշտ­պա­նել Սահ­մա­նադ­րութ­յու­նը, օ­րեն­քի գե­րա­կա­յութ­յու­նը, եւ այն ար­ժեք­նե­րը, ո­րոնք թույլ են տա­լիս, որ յու­րա­քանչ­յուր կրո­նա­կան կազ­մա­կեր­պութ­յուն, այդ թվում՝ Հայ Ա­ռա­քե­լա­կան Սուրբ Ե­կե­ղե­ցին, շա­րու­նա­կի իր գոր­ծու­նեութ­յունն ան­կախ եւ ա­զատ՝ ա­ռանց քա­ղա­քա­կան շա­հար­կում­նե­րի կամ պե­տա­կան ճնշման: Հա­կա­ռակ դեպ­քում, մենք կանգ­նած կլի­նենք ի­րա­վի­ճա­կի առ­ջեւ, երբ օ­րեն­քը եւ հա­սա­րա­կա­կան վստա­հութ­յու­նը խարխլ­վում են, իսկ հա­սա­րա­կութ­յու­նը կորց­նում է իր հիմ­նա­կան ի­րա­վա­կան եւ բա­րո­յա­կան հիմ­քե­րը:

ԴԻԱՆԱ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝