Ինչ սպասենք ԱՀ իշխանությունից, որը փայլել է ապիկարությամբ, նույնը՝ Արցախում իրենց ռահվիրա համարող պատգամավորներից որեւէ սպասում չունի արցախցին․Փաստաբանը մանրամասներ է ներկայացնում

Ապրիլից պետական աջակցությունները կդադարդցվեն, ինչպե՞ս են պատկերացնում արցախահայերը իրենց ապագան, ի՞նչ պայմաններում են ապրում այսօր արցախահայերը մայր հայրենիքում այս եւ արցախահայ մեր հայրենակիցների շուրջ ծավավող զարգացումների շուրջ «Իրավունքը» զրուցել է արցախահայ մեր հայրենակից, փաստաբան ՌԱՖԱՅԵԼ ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆԻ հետ, ով նախ փաստեց․
-Արցախահայերը նախանձելի վիճակում չեն: Դեռևս շատ խնդիրներ կան, որոնք չեն լուծվում։ Արցախցիների համար առաջնային է մնում սոցիալական խնդիրը: Ոչ բոլորն են աշխատանք գտել: Հիմնական դժգոհությունը կապված է թոշակների  հետ: Լուրջ խնդիրների մեջ են հայտնվել այն ընտանիքները, որոնք ամուսնացել են ՀՀ  քաղաքացիություն ունեցող անձանց հետ: Օրինակ  կան մարդիկ, ովքեր ամուսնացել են Արցախի քաղաքացու հետ, ունեցել են ամուսնության ընթացքում երեխաներ: Սակայն, քանի որ ամուսիներից մեկը ՀՀ քաղաքացի է  զրկվել են նպաստներից: Արցախցիների համար ամենածանր բեռը բնակարաների վարձակալության խնդիրն է: Մարդիկ վճարում են 200-300 հազար ՀՀ  դրամ: Այս գումարների կողքին ՀՀ  կողմից տրված նպաստները ամենևին չեն լուծում կամ ասենք չեն մեղմում սոցիալական խնդիրները: Ինչ վերաբերում է ապրիլին նպաստների տրամադրման դադարեցմանը,ապա  կարծում, որ ՀՀ  կառավարությունը պետք է  հաշվի  նստի այն իրողության հետ, որ դեռևս Արցախցիների սոցիալական վիճակը բարելաված չէ:Եթե անհրաժեշտ  ջանքեր  չգործադրվեն , մասնավորապես  բնակարանների  ձեռքբերման ուղղությամբ ՝ապա Արցախցիների սոցիալական վիճակը էլ ավելի կխորանա: Այս ամենի կողքին Արցախահայությանը ավելի շատ հուզում է Արցախի  ճակատագիրը: Շատերի մոտ այլևս հավատ չկա,որ կարող են վերադառնալ: Ընդ որում նման  կարծիք ունեցող անձինք, դա կապում են ներկայիս իշխանության որդեգրած քաղաքականության հետ:

-Ունե՞ն արցախահայերը Արցախ վերադարձի հստակ ծրագիր, ցանկություններից դուրս։

 -Նման ծրագիր ինձ հայտնի չէ, սոսկ ցանկություններ են: Նկատի  առնելով ՀՀ իշխանությունների ՝ Արցախի և ընդհանրապես հայ ժողովրդի ճակատագրի նկատմամբ դրսևորած վերաբերմունքը , Արցախահայության մոտ  վերադառնալու հավատը էականորեն նվազել է: Սակայն այդ թյուրըմբռնումը շտկելու կարիք ունի: Իշխանությունը հայրենիք չէ: Արցախցիները միայն մի դեպքում կարող են վերադառնալ, եթե հստակ իրավունքների երաշխիքների մեխանիզմներ լինեն: Նույնիսկ նման պայմաններում, արցախցիները ցանկություն չունեն վերադառնալ, քանի դեռ պիտիապրեն ադրբեջանի իրավազորության ներքո: Անշուշտ, ըմբռնումով պետք է մոտենալ: Ցեղասպանություն տեսած ժողովրդին դժվար է համոզել: Սակայն, վերադառնալը պարտադիր պայման է հստակ ծրագիր ունենալու դեպքում: Իսկ այդպիսի ծրագիրը բացառապես միջազգային քրեական դատարան դիմելու և ազգի գոյաբանական փիլիսոփայական հնարքներով  է հնարավոր:

-Պարոն Մարտիրոսյան, շատ արցախահայեր նշում են, որ գարնան բացվելուն պես կլքեն Հայաստանը, բնակություն հաստատելով այլ երկրներում։ Ձեր շրջապատում շա՞տ են նմամ մտադրություն ունեցողները։

-Գիտեք , ես անընդունելի  եմ համարում, երբ մարդիկ մտադրություն են ունենում լքել Հայաստանը: Հայաստանը մեր հայրենիքն է: Հայրենիքը  պետք է  սիրել նաև ամենածանր պայմաններում: Ուշիմություն պետք չէ  ունենալ գիտենալու համար, որ հայրենիքը  բոլոր սրբազան արժեքների կողքին վեր է կանգնած  և այն անգերազանցելի  արժեք է։ Հետևապես , ամեն մի պատճառաբանություն, որը աղճատում է  այդ իմաստը , բոլորիս համար անընդունելի է, հատկապես արցախցիների  համար, որոնք  վերջին հաշվով պարտավոր են ազատագրել իրենց նախնիների, եղբայրների ու քույրերի սրբավայրերը: Աղետ չէ և չկա ողբերգություն, երբ Արցախը ներկայումս գտնվում է  թշնամու տիրապետության տակ: Պատմությունը ցույց է տվել, որ ժողովուրդները պարտություն կրելուց հետո կարողացել են հետագայում կրկին վերադարձնել կորցրածը:Կարևորը այստեղ այն է,որ մեր ժողովրդի մեջ  վերստին արթնացվի  հայի ոգեղենությունը, ինչպիսինն  ունեցել ենք իննսունականերին: Ցրտի և խավարի, փլատակների  մեջ  հայտնված հայ ժողովուրդը կարողացել է  հաղթանակ արձանագրել:Ինչն է մեզ խանգարում կրկին հաղթանակներ ունենալ: Մենք կարողանում ենք  հաղթել,սակայն,ցավոք , այն պահել չգիտենք: Այսօր  հայրենիքում խնդիրները խորքային են դարձել: Չկա առողջ հասարակական միջավայր: Մեր հասարակությունը ունի բազմաբեվեռ տեսք, իսկ նման պայմաններում անհնարին է,  ինչպես թշնամուն դիմադրել, այնպես էլ,  ձեռք բերել կորցրածը: Ենթադրում եմ ,որ Արցախ վերադառնալու անհնարինության  պատկերավորումն է ,որ   մարդկանց մոտ հայրենիքը լքելու մտադրություններ է ծնել:

-Որտե՞ղ են արցախյան պաշտոնյաննները այսօր, ովքեր շարքային քաղաքացիներից շուտ հասան Հայաստան:
-Արցախի իշխանության ներկայացուցիչները իրենց նկարագիրը ցույց են տվել դեռևս Արցախում: Արցախը, սեպտեմբերյան դեպքերին այնքան զոհ չունեցավ, որքան պայթյունի հետևանքով: Ինչ պիտի սպասել այն իշխանությունից, որը փայլել է ապիկարությամբ: Այդ իշխանության շուրթերից անգամ ցավակցություն չի հնչել: Իսկ վերջերս ԱՀ  ԱԺ հայտարարությունը, իմ համոզմամբ սոսկ արցախահայությանը շվարեցնելու միտում ունի: Ես այդ մտահանգումը իրավունք ունեմ ունենալու, քանի որ հայրենիքի մի մասը ազատագրելու ուղղությամբ հետևողական ու  հաստատակամ քայլեր չեն ձեռնարկում:
 Բացի այդ այն տպավորությունն է ստեղծվել, որ կարծես թե ԱՀ  իշխանության համար արցախցիների սոցիալական վիճակը հոգածություն չունի: Նրանք ,մասնավորապես գլխավորությամբ նախագահ Շահրամանյանի, բացի պայթունի   հետևանքով դիերի փոխադրումից  ,այլ սոցիալական կամ քաղաքական ձեռնարկումներ չեմ նկատել: Իսկ ԱԺ մասին ավելորդ է խոսել, նրանք իրենց իրավաքաղաքական իմացությամբ վաղուց սպառել են: Նույնիսկ Արցախում իրենց ռահվիրա համարող պատգամավորները չեն երևում: Այդ էլ հավանաբար ԱԺ նախագահի պաշտոնակատարի մեծագույն մեղքի պատճառով: