ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿԱԹՎԱԾԱՀԱ՞Ր Է ԵՂԵԼ

Արխիվ 12-16 30 Հունվար, 2016 10:39

ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿԱԹՎԱԾԱՀԱ՞Ր Է ԵՂԵԼ

Հայաստանում գրեթե ամեն օր տպագրվում են զանազան գրքեր, որոնք ընթերցողին ընտրության լայն հնարավորություն են տալիս` գտնել, կարդալ, քննարկել ու քննադատել: Ահա այս քննադատությունների արդյունքում է, որ արժեքավոր ստեղծագործություններն ու գրքերը մարդիկ տարբերակում են ոչ արժեքավորից, եթե իհարկե քննադատությունն առողջ է: Բայց, արի ու տես, որ վերջին տարիներին գրականագետներին մտահոգում է առողջ քննադատության, տվյալ դեպքում գրաքննադատության բացակայությունը: Պատճառն էլ բացատրում են հետեւյալ կերպ` սոցիալական ծանր պայմանների պատճառով շատ գրաքննադատներ իրենց օրվա հացը վաստակելու համար վարձատրվող աշխատանք են կատարում, իսկ գրքեր կարդալու եւ գրաքննադատական հոդվածներ գրելու համար` գումար չկա: Եվ ուրեմն, այս դեպքում ստացվում է, որ Հայաստանում գրականագիտությունն ու գրաքննադատությունը հետընթաց է ապրում: Այս հրատապ թեմայի շուրջ «Իրավունքը» զրուցեց որոշ գրականագետների եւ գրաքննադատների հետ:

«ԳԻՏԱԿԱՆ ԻՆՍՏԻՏՈՒՏՈՒՄ ԱՇԽԱՏԵԼՈՎ` ԳԻՏՆԱԿԱՆԸ ՉԻ ԿԱՐՈՂ ԱՊՐԵԼ»

Գրականության ինստիտուտի տնօրեն ՎԱՐԴԱՆ ԴԵՎՐԻԿՅԱՆ.

- Այսօր, գուցե, չափանիշներն այն չեն, ինչ, ասենք` եղել է Խորհրդային Միության տարիներին, երբ կային հստակ սահմանումներ: Մենք ինչ աստիճանի եւ հիմքերի վրա ենք, այդ հիմքերի վրա էլ մեր գրականագիտությունն է: Ամեն դեպքում, ֆինանսական միջոցները ազդում են գրաքննադատության եւ գրականագիտության վրա, որովհետեւ որեւէ գիտական ինստիտուտում աշխատելով` գիտնականը չի կարող ապրել, ստիպված դասախոսություններ է կարդում, զբաղվում խմբագրական աշխատանքով: Բայց, չեմ կարծում, որ ֆինանսը էական նշանակություն ունի, ամեն դեպքում գրաքննադատությունը զարգանում է բնականոն հունով: Հայտարարությունը, թե գրաքննադատությունը կաթվածահար է եղել, բոլորովին սխալ է եւ մռայլ, մարդկանց թյուր ըմբռնումների արդյունք:

«ՆԱԽՈՐԴ ԴԱՐԻ ՄԵՐ ՄԵԾԵՐԻՆ ՉԵՆ

ԿԱՐՈՂ ՈՐԵՎԷ ԿԵՐՊ ԲԱՐՁՐԱՑՆԵԼ»

Գրականագետ ՇՉՈՐՍ ԴԱՎԹՅԱՆ.

- Միշտ էլ սոցիալական պայմանները ազդել են գիտության վրա: Որ ասեմ` մեր Գրականության ինստիտուտը ոչինչ չի անում, ճիշտ չի լինի: Այս հարցերով զբաղվում են, սակայն այն մակարդակը, որին կցանկանայի հասնեինք, դեռ չենք հասել: Կարծում եմ, որ նախորդ դարի մեր մեծերին չեն կարող որեւէ կերպ բարձրացնել: Մենք պետք է աշխատենք գրականագիտությունն ու գրաքննադատությունը հասցնել ավելի բարձր մակարդակի:

«ԿԱՏԱՐՈՒՄ ԵՆ ԾԱՆՐ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ, ՈՐՊԵՍԶԻ «ՅՈԼԱ» ԳՆԱՆ»

Գրականագետ, գրաքննադատ ԱՐՔՄԵՆԻԿ ՆԻԿՈՂՈՍՅԱՆ.

- Գրականությունը ինքնաբուխ երեւույթ է, եւ սոցիալական վիճակը կարող է դառնալ հենց գրականության նյութ: Գրականությունը գտնվում է վատ վիճակում, այնտեղ որոշակի դադար կա, ինչը բնական երեւույթ է: Կարող եմ ասել, որ ունենք հզոր արժեքներ ստեղծող գրողներ: Ինչ վերաբերում է գրաքննադատությանը եւ գրականագիտությանը, ապա դրանք պետք է ֆինանսավորվեն, գրականագիտությունը մեզանում գրեթե չի վճարվում: Նրանք, ովքեր պետք է զբաղվեն այդ գործով, կատարում են շատ ծանր աշխատանքներ, որպեսզի կարողանան «յոլա» գնալ: Բազմաթիվ օբյեկտիվ եւ սուբյեկտիվ պատճառներով գրաքննադատությունը մի փոքր հետ է մնում գրականությունից, սակայն ստեղծվող գրականությունը, այնուամենայնիվ, իր գնահատության մեջ արժեւորվում է, մի խոսքով` պարապ չեն մնում, էլի:

Ներկայացրեց ԶՎԱՐԹ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԸ