ՈՒԿՐԱԻՆԱԿԱՆ ՊԱՏԵՐԱԶՄԻ ՆԵՐԿԱ ԸՆԹԱՑՔԸ ՇԱՏ ԲԱՆ Է ՓՈԽՈՒՄ

Այն, որ ոչ միայն Վ­րաս­տա­նի (Տե´ս նաեւ https://iravunk.com/?p=296457&l=am), մեր տա­րա­ծաշր­ջա­նի, այլ, ա­ռանց չա­փա­զան­ցութ­յան, ողջ աշ­խար­հի հա­մար ա­մե­րիկ­յան ընտ­րութ­յուն­ներն ու­նեն ո­րո­շիչ ազ­դե­ցութ­յուն հե­տա­գա քայ­լե­րի հա­մար, դա այդ­պես է: Բայց նաեւ այն­պես չէ, որ ա­մեն ինչ կախ­ված է այդ ընտ­րութ­յուն­նե­րի ել­քից:

Ա­մե­րիկ­յան ընտ­րութ­յուն­նե­րը, պար­զա­պես, այն հար­ցի պա­տաս­խանն են տա­լու, թե կփոխ­վի՞ ԱՄՆ-ի քա­ղա­քա­կան կուր­սը՝ ա­ռա­ջին հեր­թին Ռու­սաս­տանի եւ Չի­նաս­տա­նի հան­դեպ, ե­թե կփոխվի՝ ի՞նչ սպա­սե­լիք­ներ են ա­ռա­ջա­նում, եւ ե­թե չի փոխ­վի, ա­պա ներ­կա գոր­ծըն­թաց­ներն ո՞ւր են տա­նե­լու: Ընդ ո­րում, այս հար­ցե­րը պահ­պան­վում են, ան­կախ ընտ­րութ­յուն­նե­րի ել­քից: ՌԴ-ի հար­ցում ա­մե­րիկ­յան քա­ղա­քա­կա­նութ­յան ա­ռանցքն էլ, ինչ խոսք, տե­սա­նե­լի մա­սով ե­ղել եւ մնում է ուկ­րաի­նա­կան պա­տե­րազ­մը: Որ հենց այդ պա­տե­րազ­մի ել­քից եւ ոչ թե ԱՄՆ նա­խա­գա­հի ա­թո­ռին նստած ան­ձի ով լի­նե­լուց է կախ­ված ռուս-ա­մե­րիկ­յան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի հե­տա­գա ըն­թաց­քը, դա նաեւ Մոսկ­վա­յի պաշ­տո­նա­կան դիր­քո­րո­շումն է:

Այս­պի­սով, ի՞նչ է այս պա­հին կա­տար­վում ուկ­րաի­նա­կան ճա­կատ­նե­րում: Այն, որ ռուս­նե­րը հար­ձակ­վում են գործ­նա­կա­նում բո­լոր ուղ­ղութ­յուն­նե­րով եւ ա­մե­նուր տե­ղա­շար­ժեր ու­նեն, դա նաեւ Ա­րեւ­մուտքն է խոս­տո­վա­նում: Նաեւ, որ ռու­սա­կան հար­ձա­կում­ներն աս­տի­ճա­նա­բար դառ­նում են ա­վե­լի մասշ­տա­բա­յին, ստրա­տե­գիա­կան բնույ­թի, քան նախ­նա­կան փու­լում, երբ մեկ փոք­րիկ քա­ղա­քի հա­մար ա­միս­նե­րով մար­տեր էին ըն­թա­նում: Իսկ ա­հա վեր­ջին շա­բաթ­նե­րին ռուս­նե­րը ռազ­մա­կան գոր­ծո­ղութ­յուն­նե­րը, այս­պես ա­սենք, էլ ա­վե­լի մեծ չա­փով են տե­ղա­փո­խել ստրա­տե­գիա­կան օ­պե­րա­ցիա­նե­րի դաշտ, ար­դեն ան­գամ եր­կու եւ ա­վե­լի ռազ­մա­ճա­կատ­նե­րի ներգ­րավ­մամբ:

Դ­րա վառ օ­րի­նակն է ռու­սա­կան ու­ժե­րի ակ­տիվ հար­ձա­կու­մը Ուգ­լե­դա­րի (­Քար­տե­զում), կամ, ար­դեն ա­վե­լի ճիշտ է ա­սել՝ Կու­րա­խո­վո­յի հա­րա­վա­յին ճա­կա­տում: Այս­պես, գրա­վե­լով նախ միան­գա­մայն ա­մուր պաշտ­պա­նութ­յուն ու­նե­ցող Ուգ­լե­դա­րը, ա­պա նաեւ դրա հյու­սի­սում գտնվող Շախտ­յորս­կոե-­Նո­վոուկ­րաին­կա-­Բո­գո­յավ­լեն­կա գի­ծը, որն այս հատ­վա­ծում ուկ­րաի­նա­կան պաշտ­պա­նա­կան հա­մա­կար­գի վեր­ջին կա­ռու­ցա­պատ­ված բնա­գիծն էր, ռուս­նե­րը դուրս ե­կան օ­պե­րա­տիվ տի­րույթ՝ լայն ճա­կա­տով հար­ձակ­վե­լով իր հեր­թին էա­կան ռազ­մա­վա­րա­կան կա­րե­ւո­րութ­յուն ու­նե­ցող Կու­րա­խո­վո­յից ա­րեւ­մուտք գտնվող Կոնս­տան­տի­նա­պոլ-­Բո­գա­տիր բնա­կա­վայ­րե­րի ուղ­ղութ­յամբ: Այս հատ­վա­ծում, կրկնենք, ա­մուր ուկ­րաի­նա­կան պաշտ­պա­նութ­յուն եւ հա­մա­պա­տաս­խան ու­ժեր չկան, եւ շատ նման է, որ ռուս­ներն ա­րագ ա­ռաջ­խա­ղա­ցում կու­նե­նան:

­Միա­ժա­մա­նակ կենտ­րո­նա­կան Դո­նեց­կի կամ իր հեր­թին ռազ­մա­վա­րա­կան մեծ նշա­նա­կութ­յուն ու­նե­ցող Պոկ­րովս­կի ճա­կա­տում՝ Սե­լի­դո­վո­յի ուղ­ղութ­յու­նից  ռու­սա­կան ու­ժե­րը եւս հար­ձակ­վում են, ո­րի հիմ­նա­կան նպա­տա­կը Կոնս­տան­տի­նա­պոլ-­Բո­գա­տի­րի դի­մաց գտնվող Անդ­րեեւ­կա-Ա­լեք­սեեւ­կա գիծն է, եւ է­լի այս գո­տում ուկ­րաի­նա­կան կողմն ու­նի շատ թույլ պաշտ­պա­նա­կան հա­մա­կարգ: Հա­ջո­ղութ­յան դեպ­քում Կու­րա­խո­վո­յի ողջ տի­րույ­թը հայտն­վե­լու է օ­ղա­կի մեջ: Սա ողջ պա­տե­րազ­մա­կան ժա­մա­նա­կա­հատ­վա­ծում ան­նա­խա­դեպ մասշ­տաբ­նե­րի օ­պե­րա­ցիա է: Բայց ամ­բողջ ի­մաստն այն է, որ նման մասշ­տա­բա­յին օ­պե­րա­ցիա­նե­րի տար­րեր այս պա­հին տե­սա­նե­լի են մյուս բո­լոր ուղ­ղութ­յուն­նե­րում, եւ այն, որ դրանց քա­նակն ու մասշ­տա­բայ­նութ­յունն էլ ա­վե­լի կա­ճի, ա­մե­նա­հա­վա­նա­կան սցե­նարն է: Այս ա­մենն ու­ղեկց­վում է մասշ­տա­բա­յին «կաթ­սա­նե­րի» ձե­ւա­վոր­մամբ, եւ ե­թե ար­դեն այս պա­հին ուկ­րաի­նա­կան կողմն ու­նի ռե­զերվ­նե­րի պա­կա­սի եւ մո­բի­լի­զա­ցիոն ռե­սուր­սի հետ կապ­ված լուրջ խնդիր, ա­պա նման «կաթ­սա­նե­րը» կա­րող են ուկ­րաի­նա­կան բա­նակին առ­հա­սա­րակ թող­նել ա­ռանց պատ­րաստ­ված ու­ժե­րի՝ մեծ մա­սամբ բաղ­կա­ցած այս­տե­ղից-այն­տե­ղից բռնութ­յամբ զո­րա­կոչ­ված­նե­րով: Բա­նը հա­սել է նրան, որ ուկ­րաի­նա­կան գե­րա­գույն հրա­մա­նա­տար Սիրս­կին թի­կուն­քա­յին հոս­պի­տալ­նե­րի եւ բուժ­հաս­տա­տութ­յուն­նե­րի անձ­նա­կազ­մի մոտ 20 տո­կո­սը ռազ­մա­ճա­կատ ու­ղար­կե­լու հրա­ման է ստո­րագ­րել, ո­րը եւս պարզ ակ­նարկ է այս պա­հին ռե­զերվ­նե­րի հետ կապ­ված խղճուկ վի­ճա­կից:

Այս­պի­սով այն, որ ուկ­րաի­նա­կան բա­նա­կը պարտ­վում է, եւ այդ մի­տում­ներն ա­ռա­ջի­կա ա­միս­նե­րին շատ ա­վե­լի ցցուն են դառ­նա­լու, հաշ­վի առ­նե­լով, որ ռու­սա­կան ու­ժե­րը մտնում են Ուկ­րաի­նա­յի գրե­թե չպաշտ­պան­ված գո­տի­ներ, հաս­կա­նում են բո­լո­րը: Այ­սինքն, ով էլ դառ­նա ԱՄՆ հա­ջորդ նա­խա­գա­հը, մեկ պար­զա­գույն հար­ցի է պա­տաս­խա­նե­լու՝ ինչ ա­նել: Ա­ռա­ջին տար­բե­րա­կը ՆԱՏՕ-ն Ուկ­րաի­նա մտցնելն է, ո­րը նշա­նա­կում է Եր­րորդ հա­մաշ­խար­հա­յին պա­տե­րազմ: Երկ­րորդ տար­բե­րա­կը Ուկ­րաի­նա­յին զենք-զի­նամ­թեր­քի ան­սահ­մա­նա­փակ քա­նակ­ներ տալն է: Բայց ե­թե այդ զեն­քը (ո­րի շատ տե­սակ­ներ պա­հան­ջում են հա­տուկ եւ եր­կա­րա­ժամ­կետ մաս­նա­գի­տա­կան պատ­րաս­տութ­յուն) օգ­տա­գոր­ծող­նե­րի թիվն աչ­քի ա­ռաջ հալ­վում է, ա­պա է­ֆեկ­տի­վութ­յուն դժվար է սպա­սել: Եր­րորդ տար­բե­րա­կը բա­նակ­ցութ­յուն­ներն են, բայց այս ան­գամ բա­ցա­ռա­պես Մոսկ­վա­յի պայ­ման­նե­րով, այդ թվում՝ հա­մա­պա­տաս­խան ե­րաշ­խիք­նե­րով հան­դերձ: Սա­կայն դա էլ կգնա­հատ­վի, որ­պես ՆԱՏՕ-ի պար­տութ­յու­նը, ո­րը հաս­տատ մասշ­տա­բա­յին խո­րը հե­տե­ւանք­ներ կու­նե­նա առն­վազն Եվ­րո­պա­յում: Ա­ռա­վել եւս, որ Ուկ­րաի­նան ռուս-ա­մե­րիկ­յան հա­կա­մար­տութ­յան միայն տե­սա­նե­լի մասն է, այս ուղ­ղութ­յամբ բա­նակ­ցե­լը կնշա­նա­կի, որ պետք է բա­նակ­ցել եւ լե­զու գտնել մյուս բո­լոր աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան հար­ցե­րով, ո­րոնց թվում է Ռու­սաս­տա­նի եր­բեմ­նի ազ­դե­ցութ­յան գո­տի­նե­րի հար­ցը: Լե­զու չգտնե­լու դեպ­քում էլ մնում է վե­րա­դառ­նալ ա­ռա­ջին եւ երկ­րորդ տար­բե­րակ­նե­րին: Բայց նաեւ հաշ­վի առ­նե­լով, որ այդ ըն­թաց­քում ԱՄՆ-ի թիվ 1 հա­կա­ռա­կոր­դը՝ Չի­նաս­տա­նը, շա­րու­նա­կե­լու է յոթմ­ղո­նա­նոց քայ­լե­րով ա­ռաջ շարժ­վել:

Կրկ­նենք, ով էլ լի­նի ԱՄՆ հա­ջորդ նա­խա­գա­հը, հենց այս ընդ­հան­րա­կան ի­րա­վի­ճա­կի ա­ռաջ է կանգ­նե­լու՝ հա­մա­պա­տաս­խան ո­րո­շում­ներ կա­յաց­նե­լու հրա­մա­յա­կա­նով հան­դերձ: Մոսկ­վա­յի հա­մար ի­մաս­տը դառ­նում է այն, թե կոնկ­րետ ում հետ է բա­նակ­ցե­լու, եւ ե­թե ա­վե­լի ռեալ նա­յենք, ա­պա Թ­րամ­փի կող­մից «դա­տարկ ա­ման» մա­կա­նու­նով կնքված Հա­րի­սը, թե­րեւս, շատ ա­վե­լի հար­մար տար­բե­րակ է: