ԹՐԱՄՓԸ ՍԿՍԵՑ ԽՈՍԵԼ ՊՈՒՏԻՆԻ ՀԵՏ ԲԱՆԱԿՑԵԼՈՒՑ. ԻՆՉ Է ԴՐՎՈՒՄ ԲԱՆԱԿՑԱՅԻՆ ՍԵՂԱՆԻՆ

­Սի­րիա­յում ներ­կա ի­րա­վի­ճա­կում (https://iravunk.com/?p=300655&l=am), թե­րեւս, ա­մե­նաան­հաս­կա­նա­լին մնում է Մոսկ­վա­յի դիր­քո­րո­շու­մը: Ո­րոշ աղբ­յուր­ներ փոր­ձում են այս ա­մե­նը ներ­կա­յաց­նել, որ­պես ռուս­նե­րի ռազ­մա­վա­րա­կան պար­տութ­յուն՝ բրի­տա­նա­կան հե­տա­խու­զութ­յան հիմ­նա­կան ջան­քե­րով: Նաեւ, որ MI6-ը նույն ջա­նա­սի­րութ­յամբ շա­րու­նա­կում է հա­կա­ռու­սա­կան ար­շա­վը, այդ թվում՝ ուկ­րաի­նա­ցի­նե­րի մի­ջո­ցով բուն Ռու­սաս­տա­նում ա­հա­բեկ­չա­կան հար­ձա­կում­նե­րի տես­քով, եւ այս ա­մե­նի հիմ­նա­կան նպա­տակն է Թ­րամ­փի խոս­տա­ցած խա­ղա­ղութ­յու­նը ձա­խո­ղե­լը:

Ի­հար­կե, բրի­տա­նա­կան հե­տա­խուզ­ութ­յու­նը միշտ է գոր­ծում, ընդ ո­րում, նաեւ Թուր­քիա­յի հետ սերտ հա­մա­գոր­ծակ­ցութ­յամբ: Սա­կայն նաեւ չմո­ռա­նանք, թե ինչ ռեալ շա­հեր է Մոսկ­վան հե­տապն­դում սի­րիա­կան տա­րա­ծաշր­ջա­նում: Թիվ 1 նպա­տա­կը Մի­ջերկրա­կան ծո­վում ներ­կա­յութ­յունն է, իսկ Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քի այս կա­շա­յի մեջ ներ­քաշ­վե­լը, այն էլ՝ ու­նե­նա­լով ուկ­րաի­նա­կան պա­տե­րազմ, մեղմ ասած, ան­ցան­կա­լի է: Այ­սինքն, ե­թե Մոսկ­վան պահ­պա­նի իր բա­զա­նե­րը կամ Մի­ջերկ­րա­կա­նի հատ­վա­ծում այլ բա­զա գտնի, պա­սիվ դի­տոր­դի դե­րը մի բան էլ կա­րող է օգ­տա­կար դառ­նալ: Եվ այն, որ նա­խօ­րեին CNN-ը տե­ղե­կաց­րեց, որ Ռու­սաս­տա­նը սկսել է զոր­քե­րը դուրս բե­րել Սի­րիա­յից՝ տե­ղա­փոխ­ե­լով Լի­բիա եւ կփոր­ձի բա­զա­յա­վոր­վել Բեն­գա­զի նա­վա­հանգս­տում, դա նաեւ ա­մե­րի­կա-իս­րա­յել­յան թե­ւից Մոսկ­վա­յին ուղղ­ված ա­ռա­ջար­կի տեսք ու­ներ: Մ­յուս կող­մից էլ, թուր­քա­մետ ու­ժերն են բա­նակ­ցում ռուս­նե­րին Տար­տու­սում եւ Լա­թա­կիա­յում թող­նե­լու հետ կապ­ված, եւ դա էլ կա­րե­լի է հաս­կա­նալ. Իս­րա­յե­լի հետ հա­կա­մար­տութ­յան դեպ­քում Ռու­սաս­տանն Էր­դո­ղա­նի հա­մար ան­փո­խա­րի­նե­լի դաշ­նա­կից կա­րող է լի­նել: Իսկ ա­հա Կ­րեմ­լից փո­խան­ցե­ցին, որ դեռ բա­զա­նե­րի հետ կապ­ված վերջ­նա­կան ո­րո­շում չու­նեն, իսկ դա նշա­նա­կում է, որ ըն­թա­նում են կու­լո­ւա­րա­յին «բա­զար­ներ»:

­Նաեւ նման հան­գա­մանք հաշ­վի առ­նենք. Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քի վրա Մոսկ­վա­յի ծայ­րա­հեղ կենտ­րո­նաց­ման պա­րա­գա­յում մեծ հարց է դառ­նում՝ ի­րա­տե­սա­կան կլի­նի՞ Քուր­դիս­տա­նի ստեղծ­ման ծրա­գի­րը: Այ­սինքն, ե­թե Սի­րիա­յից վերջ­նա­կա­նա­պես հե­ռա­նալ-չհե­ռա­նա­լու հար­ցում Մոսկ­վան շա­րու­նա­կում է ինչ-որ «բա­զար­ներ», ա­պա այս հա­մա­տեքս­տում կա նաեւ այն հար­ցը, թե հա­նուն ին­չի՞ է պատ­րաստ հե­ռա­նալ՝ դրա­նով փաս­տա­ցի Իս­րա­յե­լի (Թ­րամ­փին չմո­ռա­նանք) ա­ռաջ «կա­նաչ լույս» վա­ռե­լով:

Ա­վե­լի ճիշտ, այն տպա­վո­րութ­յունն է, որ Մոսկ­վան ո­րո­շա­կի ազ­դակ­նե­րի է սպա­սում Թ­րամ­փից: Այ­սինքն, Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քում Ռու­սաս­տա­նի դիր­քե­րի թու­լաց­ման հա­մար­ժեք պա­տաս­խան կա­րող է լի­ներ ուկ­րաի­նա­կան խա­ղա­տախ­տա­կին ամե­րիկ­յան դիր­քե­րի թու­լա­ցու­մը: Պատ­րա՞ստ է Թ­րամ­փը նման «բար­տե­րի», թե­րեւս սա է ամ­բողջ հար­ցը: Թե ինչ վերջ­նարդ­յունք է Մոսկ­վա­յին պետք Ուկ­րաի­նա­յում, ռուս­ա­կան կող­մը պարզ ներ­կա­յաց­րել է: Իսկ ա­հա Թ­րամփն էլ նա­խօ­րեին, բա­ցի Էր­դո­ղա­նին ա­հա­բե­կիչ­նե­րի հո­վա­նա­վոր հռչա­կե­լուց, նաեւ ուկ­րաի­նա­կան ուղ­ղութ­յան հետ կապ­ված ո­րո­շա­կի մտքեր հայտ­նեց: Այս­պես, վե­րա­հաս­տա­տե­լով, թե՝ «Մենք փոր­ձում ենք կանգ­նեց­նել Ուկ­րաի­նա­յում սար­սա­փե­լի պա­տե­րազ­մը», նո­րըն­տիր նա­խա­գա­հը նաեւ հայտ­նեց Պու­տի­նի հետ կա­պի մեջ մտնե­լու մտադ­րութ­յան մա­սին: Բա­ցի այդ, որ Կի­եւից ազ­դան­շան­ներ է ստա­ցել Ռու­սաս­տա­նի հետ հա­կա­մար­տութ­յան կար­գա­վոր­ման ցան­կութ­յան մա­սին: Դ­րա­նից զատ, օ­րերս ԱՄՆ Կոնգ­րե­սի Ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րի պա­լատն ըն­դու­նեց 2025 թվա­կա­նի պաշտ­պա­նութ­յան բյու­ջեն՝ ա­ռանց Ուկ­րաի­նա­յին ա­ջակ­ցե­լու դրույ­թի: Ա­վե­լի ճիշտ, այդ դրույ­թը նախ­նա­կան տար­բե­րա­կով կար, բայց այն հան­վել է: Միա­ժա­մա­նակ Թ­րամ­փը հայ­տա­րա­րում է, որ պաշ­տո­նի անց­նե­լով, կար­գե­լի Կիե­ւին ա­մե­րիկ­յան զեն­քով հար­վա­ծել ՌԴ տա­րած­քին եւ այլն:

Այ­սինքն, ո­րո­շա­կի ազ­դակ­ներ Թ­րամ­փի կող­մից այս պա­հին էլ Մոսկ­վան ու­նի: Սա­կայն «Պու­տի­նի հետ կա­պի մեջ մտնե­լը» դեռ չի նշա­նա­կում, որ հա­մա­պա­տաս­խան պայ­մա­նա­վոր­վա­ծութ­յուն­ներ կլի­նեն: Բայց ե­թե Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քում Մոսկ­վան դեռ զի­ջե­լու բան ու­նի, ա­պա Թ­րամ­փը, թե­րեւս, հաս­տատ կգնա նման գոր­ծար­քի:

­Կարճ ա­սած, մի­գու­ցե MI6-ը Մոսկ­վա­յին ո­րո­շա­կի դիր­քա­յին հար­ված հասց­րեց: Դա հաս­կա­նա­լի է՝ բրի­տա­նա­ցի­նե­րը փոր­ձում են խա­ղար­կել Թուր­քիա­յի սցե­նա­րը, ո­րը, նկա­տենք, ու­ղիղ հա­կա­սութ­յան մեջ է Քուր­դիս­տա­նի ստեղծ­ման՝ Թուր­քիա­յի հա­մար մա­հա­ցու ծրագ­րի հետ: Բայց մեկ գլխա­վոր խնդիր բրի­տա­նա­ցի­նե­րը չլու­ծե­ցին. Ա­սա­դը, որ­պես Սի­րիա­յի լե­գի­տիմ նա­խա­գահ (նա այդ­պես էլ պաշ­տո­նա­պես հրա­ժա­րա­կան չտվեց), այս պա­հին Ռու­սաս­տա­նում է: Այ­սինքն, Մոսկ­վան կա´մ­ իր բա­զա­նե­րը չհա­նի՝ գոր­ծակ­ցե­լով, ա­սենք, Թուր­քիա­յի հետ, կա´մ մ­տա­ծի Ի­րա­նի հետ միա­սին Ա­սա­դի ռես­տավ­րա­ցիա­յին հաս­նե­լու մա­սին, հաշ­վի առ­նե­լով, որ սի­րիա­կան ներ­կա ի­րա­վի­ճա­կը նաեւ Թեհ­րա­նի հա­մար է լուրջ խնդիր, դեռ այս պա­հին էլ կա­րող է մնալ սի­րիա­կան խա­ղա­տախ­տա­կի հիմ­նա­կան խա­ղա­ցող­նե­րից մե­կի դիր­քե­րում: Իսկ դա պետք է որ Թ­րամ­փը բա­վա­րար հիմք հա­մա­րի խո­շոր գոր­ծար­քի հա­մար: Ա­ռա­վել եւս, որ Թ­րամ­փի հա­մար հիմ­նա­կան պա­տե­րազ­մա­կան ուղ­ղութ­յու­նը ե­ղել եւ մնում է Չի­նաս­տա­նը, ո­րին ուկ­րաի­նա­կան ներ­կա հա­կա­մար­տութ­յու­նը, ի­հար­կե, լրջո­րեն խան­գա­րում է: