Չի կարելի դաշնակից անվանել երկրներին, որոնք փորձում են նստել մի քանի աթոռների վրա. Վլադիմիր Կարասեւ

Ռուս քաղաքագետ և միջազգայնագետ Վլադիմիր Կարասևի հետ զրուցել ենք տարածաշրջանում տեղի ունեցող գործընթացների, մեծ տերությունների աշխարհաքաղաքական շահերի և Ուկրաինայում հատուկ օպերացայի արդյունքում աշխարհակարգի փոփոխությունների մասին։

-Պրն. Կարասեվ, վերջին ամիսներին մենք ականատես եղանք Ադրբեջանի և Ռուսաստանի հարաբերությունների կտրուկ վատթարացմանը՝ ինքնաթիռի կործանման հետ կապված միջադեպից հետո։ Այնտեղ  վերջերս փակվեց «Ռոսսոտրուդնիչեստվոյի» ներկայացուցչությունը,  «Sputnik Ադրբեջանը»։ Ձեր կարծիքով՝ ի՞նչ նպատակներ է հետապնդում Ալիեւը։

- Սա սպասելի էր։ Այն երկրներին, որոնք փորձում են նստել մի քանի աթոռների վրա, չի կարելի դաշնակից անվանել: Հնարավոր չէ  լավը լինել և Ռուսաստանի, և Արևմուտքի, և ԱՄՆ-ի, և Իսրայելի համար ։ Ուստի այն ամենը, ինչ կատարվում է Բաքվում, սկզբունքորեն սպասելի էր։ Դրա համար կան մի քանի պատճառներ:

Նախ՝ Ալիևը սկսեց ավելի քիչ գումար ստանալ Ուկրաինայի տարածքով էներգառեսուրսների տարանցումից, և դա նրա համար դարձավ անշահավետ։ Այն մարդկանց, ովքեր կարծում են, որ Ադրբեջանն ու Թուրքիան Ռուսաստանի բարեկամներն են, ես միշտ ասում եմ, որ նրանք իրավիճակային ընկերներ են։

Ալիեւը ցանկանում է շարունակել նավթ վաճառել, ուստի նրա համար հրամայական է մերձենալ Թրամփի հետ։ Սա նրա գլխավոր խնդիրն է հիմա, որը նա կարող է իրականացնել Նեթանյահուի միջոցով:

Ալիեւը որոշել է օգտվել այն պահից, երբ Ռուսաստանը պատերազմում է ՆԱՏՕ-ի հետ եւ դեռ չի կարողանում կոշտ հարաբերություններ կառուցել Թուրքիայի հետ։ Ալիեւը օգուտներ է փնտրում:

Լրատվամիջոցների փակման հարցում սա նույն ռուսաֆոբ դիրքորոշումն է, ինչ Արեւմուտքում, Եվրոպայում, Ուկրաինայում.  փակել բերանը, որ ոչ ոք ճշմարտությունը չխոսի Բաքվի իշխանությունների մասին:

Վերադառնալով ավիավթարի թեմային` նշեմ, որ  ես այն ժամանակ ասացի, որ Ռուսաստանի Դաշնությանը վիրավորելը լավ չէ, եթե նրան դաշնակից եք համարում,  եւ պետք է սպասել սև արկղերի բացման արդյունքներին։ Դրանց բացահայտումից հետո բացահայտվեց նաև Ալիևի սուտը:Պարզվում է, որ ռուս դիսպետչերները, ընդհակառակը, փորձել են փրկել ուղևորներին և ինքնաթիռի անձնակազմին առաջարկել են վայրէջք կատարել Ռուսաստանի տարածքում, սակայն ադրբեջանցի օդաչուները որոշել են թռչել Ղազախստան։ Այդ դեպքում ո՞վ է մեղավոր ողբերգության համար։ Ո՞վ պետք է պատժվի:

Հետեւաբար, իմ կարծիքով, եկել էր այն պահը, երբ Ալիեւը պետք է ընտրություն կատարեր։ Երևի նա հուշումներ էր ստանում Վաշինգտոնից։

Չեմ բացառում, որ դիվանագիտական ​​ոլորտում կունենանք հետագա խնդիրներ, գուցե նույնիսկ դիվանագետների արտաքսում։ Ընդգծեմ, որ դաշնակիցներն այսպես չեն վարվում։ Ես միշտ ասում եմ, որ Ադրբեջանը մեր դաշնակիցը չէ։

-Թուրքիան խաղում է իր սեփական խաղը և փորձում է ամրապնդել իր դերը Հարավային և Հյուսիսային Կովկասի տարածաշրջաններում և Սիրիայում։ Այս փուլում Թուրքիան Ռուսաստանի համար ավելի շատ գործընկեր է, թե`՞ մրցակից:

- Թուրքիան, իհարկե, մրցակից է։ Նա նույնիսկ այս փուլում չի կարող լինել մեր գործընկերը։ Կրկնեմ, հակառակորդին կարելի է դիտարկել որպես ժամանակավոր գործընկեր ավելի ահեղ թշնամու դեմ: Բայց եկեք վերցնենք Սիրիայում տիրող իրավիճակը, որտեղ, ըստ էության, ներկայումս ալավիների ջարդ է ընթանում:

Այն, ինչ կատարվում է Սիրիայում, թուրքերը կարող են շատ արագ կանգնեցնել: Բայց նրանք դա չեն անում: Իզուր չէ, որ այժմ Սիրիայում տեղի ունեցող իրադարձությունները համեմատում են 1915 թվականի հետ, երբ թուրքերը ցեղասպանություն իրականացրին հայ ժողովրդի նկատմամբ։

Այն ժամանակ էլ բոլորը լուռ էին, բացի Ռուսական կայսրությունից ու Ֆրանսիայից։ Նույնը հիմա կատարվում է Սիրիայում: Ինձ թվում է, որ Դոնալդ Թրամփն ու Վլադիմիր Պուտինը կկարողանան Էրդողանի համար փաստարկ գտնել՝ դա դադարեցնելու համար։ Որովհետեւ Էրդողանն իրականում այդ հանցագործների ֆինանսավորողներից մեկն է։ Նա առաջնորդեց այդ հանցագործներին Ասադի ռեժիմը տապալելու համար, ուստի բոլոր հարցերն ուղղված են նրան: Բացի այդ, Թրամփը չի ցանկանում, որ ռուսական բազաները դադարեն գոյություն ունենալ Սիրիայում, որպեսզի թույլ չտա Թուրքիայի հզորացումը։

Կարծում եմ, որ Սիրիայի հարցով Թրամփի Պուտինի եւ Էրդողանի միջև ինչ-որ համատեղ որոշում կլինի ։ Այս կոտորածը, իհարկե, պետք է անհապաղ դադարեցվի։

- Ինչ վերաբերում է Ուկրաինայում ռազմական հատուկ գործողությանը, կարո՞ղ ենք սպասել, որ մոտ ապագայում այն կավարտվի։

- Սա շատ բարդ հարց է։Պետք չէ մոռանալ, որ հատուկ ռազմական գործողության գոտում մեր բանակի առջեւ կան դրված խնդիրներ Ռուսաստանի գերագույն գլխավոր հրամանատար Վլադիմիր Պուտինի կողմից։ Այս խնդիրները դեռ ամբողջությամբ չեն կատարվել։ Ուստի մենք կարող ենք երկար բանակցել ամերիկացիների հետ, նույնիսկ քայլեր ձեռնարկել միմյանց նկատմամբ, ինչպես հիմա արել ենք մեր երկրների արտգործնախարարությունների գծով, վերականգնել դիվանագիտական ​​հարաբերությունները։ Մենք կարող ենք համագործակցել տնտեսական ոլորտում, միջուկային էներգիայի, միջուկային վառելիքի, տիեզերքի ոլորտներում։

Բայց քանի դեռ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի կողմից  առաջադրված հատուկ ռազմական գործողության բոլոր խնդիրները չեն կատարվել, որքան էլ դա ուզենան մեր արևմտյան «գործընկերները», ոչինչ չի կանգնեցնի ռուսական բանակի առաջխաղացումը։

-Կարո՞ղ ենք ակնկալել, որ Ուկրաինայում հատուկ ռազմական գործողության ավարտից հետո Ռուսաստանն ավելի ակտիվ կվերադառնա հարավկովկասյան տարածաշրջան և դրա հետ կապված՝ Արցախի և հայ փախստականների այնտեղ վերադարձի հարցը կրկին արդիական կդառնա։

- Իհարկե, կարծում եմ, որ Արցախում տեղի ունեցած ողբերգության մեջ գլխավոր դերը կատարել է Փաշինյանը։ Կարծում եմ՝ Հայաստանի յուրաքանչյուր քաղաքացի հասկանում է, որ Փաշինյանը օտարերկրյա հատուկ ծառայությունների գործակալ է։  Այն էլ մի քանի երկրի: Այնտեղ ե’ւ  ֆրանսիական ականջներ են երեւում,  ե’ւ թուրքական , ադրբեջանական, ամերիկյան:

Բայց, այնուամենայնիվ, ես միշտ ասում եմ, որ ռուս և հայ ժողովուրդները եղբայրական ժողովուրդներ են՝ անկախ նրանից, թե ով է կանգնած Հայաստանի գլխին։ Հայերը միշտ մեր եղբայրներն են եղել, մեզ երբեք չեն դավաճանել: Իսկ ռուսները դա շատ լավ հիշում  են և գիտեն։

Ավելին` մենք բոլորս մեծ հարգանքով ենք վերաբերվում ներկայումս Ռուսաստանի Դաշնությունում ապրող հայերին, թեկուզ միայն այն պատճառով, որ ունենք լեգենդար հայկական «Արբատ» գումարտակը, որը հաջողությամբ գործում է հատուկ ռազմական գործողության գոտում։ Դրա հետ կապված շատ ռուս տղաներ հարցնում են. «Իսկ որտե՞ղ են մեր ադրբեջանական, տաջիկական, մոլդովական գումարտակները»:

Վստահ եմ, որ Ռուսաստանը չի լքի հայ ժողովրդին և կփորձի անել ամեն ինչ, որպեսզի իրենց պատմական հողերից բռնի կերպով վտարված փախստականները  այնտեղ վերադառնան։

Ինչ վերաբերում է բուն Արցախի հարցին, ապա, ցավոք, այն չլուծվեց դիվանագիտական ​​մեթոդներով։

Արցախը արյամբ է հանձնվել, և այն կարելի է վերադարձնել միայն արյունով, պատերազմով։ Ցավոք, ընկերներս, այլ կերպ չի ստացվի:

Ես հավատում եմ, որ Արցախն, իհարկե, կվերադառնա Հայաստան։ Կկրկնեմ այն, ինչ հաճախ եմ կրկնել. Արցախը` Հայաստան է: Սա իմ անձնական կարծիքն է։

Զրուցեց Զարուհի Բաբուխանյանը