Անբան Հուռիին բերելով մեր օրեր՝ դարձրել եմ բլոգեր. առաջնախաղ՝ ռուսական թատրոնի բեմում
ՄշակութայինԿ. Ստանիսլավսկու անվան ռուսական դրամատիկական թատրոնում կրկին տոնական մթնոլորտ էր։ 5+ տարիքային խմբում գտնվող փոքրիկ հանդիսատեսը եկել էր Հովհաննես Թումանյանի հայտնի հեքիաթի՝ «Անբան Հուռի»-ի բեմական տարբերակի առաջնախաղին։ Ներկայացման մեջ խաղում են թատրոնի դերասանները, ինչպես նաեւ ԵԹԿՊԻ ուսանողները (կուրսի ղեկավար՝ Սուրեն Շահվերդյան)։ Ժամանակակից մոտեցմամբ ու թարմ լուծումներով հարուստ ներկայացումը բեմադրել է ՍԱՐԳԻՍ ՇՈՂՈՒՆՑԸ, ում հետ էլ ծավալվեց «Իրավունք»-ի զրույցը:
— Ի՞նչ գաղափար կամ միտք էր Ձեզ համար ամենակարեւորն այս հեքիաթի բեմադրության ժամանակ։
— Ամենահետաքրքիր ու ամենակարեւոր միտքն այն էր, որ որոշեցի բեմադրել Հովհաննես Թումանյանի մոտ մեկ դար առաջ գրված հեքիաթը, որովհետեւ տեսա այսօրվա հետ նմանություն: Իհարկե, բնականաբար, Թումանյանի բոլոր հեքիաթները մարգարեական հատկություններ ունեն, շատ տիպիկ են մեր ժողովրդին, բայց այս ստեղծագործությունը՝ «Անբան Հուռին», ինձ շատ մոտ թվաց մեր այսօրվա իրականությանը: Ընդ որում՝ ոչ միայն հայկական իրականությանը, այլ ամբողջ ժամանակաշրջանի, որովհետեւ սա, երեւի, Թումանյանի այն եզակի հեքիաթներից է, որ հայկականություն առանձնապես շատ չի պարունակում՝ համամարդկային է:
Այսօր ունենք անբանհուռիներ, որոնք ոչ միայն աղջիկներ են, բնականաբար, այլ նաեւ տղաներ: Որեւէ վատ բան չասելով՝ պետք է նշեմ նրանց պարապության մասին. անընդունելի, անհասկանալի, անհետաքրքիր, ուսուցողականությունից զուրկ ինչ-որ վիդեոհոլովակներով են զբաղվում սոցցանցերում, որը ես անձամբ չեմ հասկանում, ինչի համար է եւ ինչ է տալիս: Իմ խորին համոզմամբ՝ դա միայն փչացնում է մեր կյանքն՝ առհասարակ, որովհետեւ տեսնում ենք, թե ինչ տեսակի չարիք տեսանյութեր են անընդհատ հայտնվում այդ տիկտոկյան, ինստագրամյան հարթակներում: Այս առումով նրանց միջեւ նմանություն եմ տեսել եւ մի փոքր հումոր եմ փորձել անել դրա հետ կապված՝ ներկայացման մեջ. Անբան Հուռիին բերելով մեր օրեր՝ դարձրել եմ բլոգեր: Իր անբանությունն այդ կերպ ներկայացնելով՝ կապել եմ մեր օրերի հետ:
—Ի՞նչ դժվարությունների հանդիպեցիք հեքիաթը բեմին հարմարեցնելիս, եւ ինչպե՞ս կարողացաք հաղթահարել դրանք։
— Դժվարություններ եւ բարդություններ շատ չեմ ունեցել, որովհետեւ հենց որոշել եմ, որ գործը պետք է բեմականացնեմ, այսինքն՝ պիեսի վերածեմ, աշխատանքները ընթացել են շատ միանգամից: Թեպետ ես տեսել եմ «Անբան Հուռու» որոշ ներկայացումներ եւ նաեւ մուլտֆիլմը կա, բայց դրանք ինձ ո՛չ օգնել են, ո՛չ էլ խանգարել որեւէ կերպ: Լինում են շատ պիեսներ, որոնց բեմադրությունները, ֆիլմերը դիտելուց հետո՝ անդրադառնալիս չես կարողանում կտրվել այդ ստեղծագործության այն մյուս տեսածդ բեմադրությունից, ֆիլմից, բայց ես այդ խնդիրը բացարձակ չեմ ունեցել: Փորձել եմ նոր բան ստեղծել, որն իմը լինի, իմ մտքերն արտացոլվեն պիեսում, բեմադրության մեջ եւ ինձ թվում է՝ ստացվել է: Փորձել եմ ամեն ինչ անել, որպեսզի հետաքրքիր եւ գունեղ հեքիաթ ստացվի:
— Ինչպե՞ս աշխատեցիք դերասանների հետ, հե՞շտ էիք ընդհանուր հայտարարի գալիս, թե որ կերպարն ինչպես ներկայանա բեմում:
— Դերասանների հետ աշխատանքներն ընթացել են շատ հարթ: Դե ստեղծագործական պրոցես է, ոչինչ երբեք միանշանակ չի կարող լինել, բնականաբար, եղել են նաեւ տարաձայնություններ, անհամաձայնություններ, բայց եկել ենք, հասել ընդհանուր հայտարարի: Առհասարակ, որպես ռեժիսոր, իմ տեսածը չեմ պնդում մինչեւ վերջ, եթե դերասանն առաջարկում է ավելի հետաքրքիր մի բան: Ինձ համար շատ կարեւոր է դերասանի կոնֆորտ վիճակը, բայց ոչ որ այդ վիճակում միշտ լինի, որովհետեւ դա էլ տանում է շտամպերի, այլ նոր կերպարի, նոր ձեւի, նոր ձեւաչափի մեջ լինի նորովի, բայց էլի կոնֆորտում: Այսինքն՝ դերասանին պիտի իր արածը հարմար լինի, ինքն իր ափսեի մեջ լինի, որպեսզի լողա: Եթե ձուկը ջրից հանում ենք, ինքը, բնականաբար, այլեւս գոյություն չունի, նույնն էլ դերասանն է, դրա համար միշտ փորձում եմ դերասաններին տալ լիակատար ազատություն: Իհարկե, որոշակի վերապահումներ լինում են, որոնք սկսում ենք աշխատանքի ընթացքում որոշ առումով պահել, հանել, փոխել, իր առաջարկածն ավելի լավացնել: Այնպես որ, ես դերասանների հետ փորձում եմ գրեթե միշտ աշխատել շատ ազատ եւ հեշտ:
ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ
