ՄՈՍԿՎԱՅԻ ՌԵԱԿՑԻԱՆ ԴԵՌ ՏԵՍԱՆԵԼԻ ՉԷ

­Ներ­կա ի­րա­վի­ճա­կում (Տե´ս նաեւ https://iravunk.com/?p=316838&l=am), ի տար­բե­րութ­յուն Թուր­քիա­յի, կով­կաս­յան ուղ­ղութ­յու­նը Ի­րա­նի հա­մար կար­ծես թե դառ­նում է էլ ա­վե­լի կա­րե­ւոր: Մի կող­մից, Ադր­բե­ջա­նի հայտ­նի խնդիրն է, եւ այն, որ նա­խա­գահ Փե­զեշ­քիա­նը զի­նա­դա­դա­րից հե­տո շտա­պեց կա­պի մեջ մտնել Ա­լիե­ւի հետ, դրա վկա­յում­նե­րից մեկն է:

Մ­յուս կող­մից, Հա­յաս­տա­նի հար­ցում եւս Ի­րա­նում մռայլ տրա­մադ­րութ­յուն­ներ կան: Հա­մառ խո­սակ­ցութ­յուն­նե­րը, որ Ի­րան իս­րա­յե­լա­կան ա­նօ­դա­չու­նե­րը մտել են Մեղ­րիի տա­րած­քով, չեն դա­դա­րում: Ա­վե­լին, նոր մեկ­նա­բա­նութ­յուն­նե­րով, թե դրա հա­մա՞ր էր, որ Մեղ­րիից դուրս բե­րե­ցին ռուս սահ­մա­նա­պահ­նե­րին, նաեւ, թե այն­տեղ ինչ-որ ֆրան­սիա­ցի­ներ են ե­ղել: Ի­րա­կա­նութ­յա­նը հա­մա­պա­տաս­խա­նում են այս խո­սակ­ցութ­յուն­նե­րը, թե՝ ոչ, դեռ հար­ցի մի կողմն է: Շատ ա­վե­լի լուրջ է, որ Ի­րա­նում այդ մա­սին խո­սակ­ցութ­յուն­ներ կան փոր­ձա­գի­տա­կան մա­կար­դա­կով, ա­սել է թե` Թեհ­րա­նում նման կաս­կած­նե­րը խո­րը հիմ­քե­րի վրա են: Ու ժա­մա­նակ­ներն էլ այն­պի­սին են, որ ա­մեն մի կաս­կած դառ­նա­լու է միան­գա­մայն լուրջ ու­շադ­րութ­յան, մեծ հա­վա­նա­կա­նութ­յամբ՝ նաեւ հա­մա­պա­տաս­խան գոր­ծո­ղութ­յու­նն­երի ա­ռաջ­արկ: Այ­սինքն, որ Ի­րա­նը շատ ա­վե­լի սուր է ար­ձա­գան­քե­լու հա­յաս­տան­յան ուղ­ղութ­յա­նը, դա, թե­րեւս, հաս­տատ է:

Մ­յուս կող­մից, նաեւ ռուս­նե­րի մոտ հա­յաս­տան­յան ուղ­ղութ­յան հան­դեպ ու­շադ­րութ­յու­նը գնա­լով միայն սրվում է, ա­ռա­վել եւս՝ Սամ­վել Կա­րա­պետ­յա­նի ձեր­բա­կա­լութ­յան ֆո­նին: Ճիշտ է, այս օ­րե­րին ըն­թա­ցող նի­կոլ­յան ձեր­բա­կա­լութ­յուն­նե­րը Պես­կո­վը պաշ­տո­նա­պես ներ­կա­յաց­րեց, որ­պես «Հա­յաս­տա­նի ներ­քին գործ», բայց նաեւ հաս­կա­նա­լի է, որ ՌԴ քա­ղա­քա­ցի հան­դի­սա­ցող Կա­րա­պետ­յա­նի պա­րա­գա­յում նման ձե­ւա­կեր­պու­մը պար­զա­պես չի կա­րող աշ­խա­տել: Ընդ ո­րում, դա է հիմ­նա­վո­րում նաեւ փաս­տը, որ նի­կոլ­յան թե­ման դար­ձել է ա­մե­նօր­յա ոչ միայն ռու­սա­կան ընդ­հան­րա­կան ի­մաս­տով՝ տե­ղե­կատ­վա­կան դաշ­տում, այլ նաեւ այն ողջ սրութ­յամբ մերձկ­րեմլ­յա­ն հա­մա­րում ու­նե­ցող ռե­սուրս­նե­րի ու­շադ­րութ­յան հիմ­նա­կան կի­զա­կե­տե­րից մեկն է դար­ձել, ո­րը չի կա­րող պա­տա­հա­կան լի­նել:

Չ­նա­յած դրան, ի­րա­կա­նութ­յունն այն է, որ գնա­լով սրվող խնդիր­ներ են Ռու­սաս­տա­նի ողջ հա­րա­վա­յին պա­րա­մետ­րով մեկ՝ Թուր­քիա­յից սկսած, մին­չեւ Չի­նաս­տա­նի սահ­ման­նե­րը, ո­րի արդ­յուն­քում հնա­րա­վոր է կորց­նել հա­րա­վա­յին ողջ լո­գիս­տի­կան: Բա­նը հա­սել է նրան, որ ռու­սա­կան լուրջ փոր­ձա­գետ­նե­րը խո­սում են Նի­կո­լի կող­մից 102-րդ ռազ­մա­բա­զան Հա­յաս­տա­նից հա­նե­լու մո­տա­լուտ ծրագ­րե­րից: Բ­րի­տա­նա­ցի­նե­րի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցութ­յան պայ­մա­նա­գիր կնքած Ղա­զախս­տա­նի տա­րած­քից այդ փաս­տաթղ­թի ստո­րագ­րու­մից ան­մի­ջա­պես հե­տո ա­նօ­դա­չու­ներ են թռնում՝ հար­վա­ծե­լով ռու­սա­կան տա­րածք­նե­րին: Ու որ­քան էլ ղա­զախ­ները պատ­ճա­ռա­բա­նեն, թե մեծ եր­կիր ենք, չենք կա­րող ամ­բող­ջը վե­րահս­կել, Ռու­սաս­տա­նին հար­վա­ծող ա­նօ­դա­չու­ներ թռչում են նաեւ հենց Ռու­սաս­տա­նի տա­րած­քից, բայց բո­լո­րի հա­մար է ակն­հայտ, որ դրանք ըն­դա­մե­նը սո­վո­րա­կան ար­դա­րա­ցում­ներ են:

­Կամ, երբ դեռ հաս­կա­նա­լի էլ չէ՝ Ի­րա­նում պա­տե­րազ­մը վեր­ջա­ցել է, թե՝ ոչ, եւ նույն պա­հին Նի­կո­լը ձեր­բա­կա­լում է ՌԴ քա­ղա­քա­ցու եւ ոչ ան­հայտ մե­կին, ա­պա խնդիր­ներն ի­րոք շատ լուրջ են: Ա­մեն դեպ­քում, նույ­նիսկ ռու­սա­կան փոր­ձա­գի­տա­կան աղբ­յուրն է այս գնա­հա­տու­մը տա­լիս. «Մինչ Մոսկ­վան սահ­մա­նա­փակ­վում է մեկ­նա­բա­նութ­յուն­նե­րով, Հա­յաս­տա­նում Ռու­սաս­տա­նի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցել ցան­կա­ցող­նե­րի հա­մար մի­տում­նա­վոր նե­ղաց­վում է տա­րած­քը: Եվ այս ա­մե­նը տե­ղի է ու­նե­նում տե­ղա­կան է­լի­տա­յի լուռ հա­մա­ձայ­նութ­յամբ: Փա­շին­յա­նը հե­ռաց­նում է ռու­սա­մետ ա­ռաջ­նորդ­նե­րին, մաք­րում այն ​​ինս­տի­տուտ­նե­րը, ո­րոնք կա­րող են դառ­նալ ա­պա­գա այ­լընտ­րան­քա­յին ու­ժե­րի հե­նա­րան, եւ միեւ­նույն ժա­մա­նակ ձգտում է ամ­րապն­դել իր սե­փա­կան դիր­քե­րը Արեւմուտ­քի ա­ջակ­ցութ­յամբ խորհր­դա­րա­նա­կան ընտ­րութ­յուն­նե­րի նա­խա­շե­մին: Ե­թե այս մի­տու­մը շա­րու­նակ­վի, Մոսկ­վան այլեւս գոր­ծիք­ներ չի ու­նե­նա ազ­դե­ցութ­յուն վե­րա­դարձ­նե­լու Եր­եւա­նին, եւ Հա­յաս­տա­նը կշա­րու­նա­կի թեք­վել դե­պի Արեւ­մուտք: Այն, ինչ այ­սօր թվում է նպա­տա­կա­յին ձեր­բա­կա­լութ­յուն­նե­րի շարք, վա­ղը կվե­րած­վի հա­կա­ռու­սա­կան կոն­սեն­սու­սի հա­մախմբ­ման, որ­տեղ «Ռու­սա­կան աշ­խար­հը» կար­գել­վի, իսկ ա­ռողջ պրագ­մա­տիզ­մը հո­մա­նիշ կլի­նի դա­վա­ճա­նութ­յան: Ռու­սաս­տա­նը դեռ կա­րող է ա­ռաջ գնալ, բայց դրա հա­մար անհ­րա­ժեշտ է շտապ փո­խել իր «մեղմ ու­ժի» ռազ­մա­վա­րութ­յու­նը  եւ­ աշ­խա­տել հա­սա­րա­կութ­յան այն շեր­տե­րի հետ, ո­րոնք դեռեւս չեն թող­նում ռու­սա­մետ ար­ժեք­նե­րը»:

Այ­սինքն, ե­թե կոնկ­րետ եւ շատ ա­րագ փո­փո­խութ­յուն­ներ չլի­նեն, ինչ­պես ե­ղավ Աբ­խա­զիա­յում, հե­տե­ւանք­նե­րը կա­րող են դառ­նալ անշր­ջե­լի: Եվ այդ դեպ­քում ո­րե­ւէ ինք­նաար­դա­րա­ցում, թե՝ զբաղ­ված ենք Ուկ­րաի­նա­յում, ընդ­հան­րա­կան պատ­կե­րը չի փո­խե­լու:

Այս ի­րո­ղութ­յուն­նե­րով հան­դերձ, մերձկ­րեմլ­յա­նի հա­մա­րում ու­նե­ցող փոր­ձա­գի­տա­կան ռե­սուրս­նե­րից մե­կը ներ­կա­յաց­նում է նման պնդում. «Մեր­ձա­վոր Ար­եւել­քի ճգնա­ժա­մը Ռու­սաս­տա­նի ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նութ­յան ռազ­մա­վա­րութ­յան թար­մաց­ման հարցն ա­վե­լի հրա­տապ է դարձ­նում։ Ակն­հայտ է դառ­նում, որ Մեր­ձա­վոր Ար­եւել­քում արդ­յունք­նե­րի վրա չա­փա­զանց կենտ­րո­նաց­ման դա­րաշր­ջա­նում Մոսկ­վան հնա­րա­վո­րութ­յուն չու­նի զու­գա­հեռ մաս­նակ­ցե­լու այլ մակ­րո­հա­կա­մար­տութ­յուն­նե­րին։ Ներ­քին աղբ­յուր­նե­րը պնդում են, որ մոտ ա­պա­գա­յում պետք է սպա­սել Կ­րեմ­լի նա­խագ­ծա­յին գոր­ծու­նեութ­յան վե­րաուղ­ղորդ­ման՝ հե­ռա­վո­րից դե­պի մեր­ձա­վոր ար­տա­սահ­ման։ «Էկ­զո­տիկ ուղ­ղութ­յուն­նե­րը դառ­նում են չա­փա­զանց հե­ռա­վոր, թանկ եւ­ ան­հաս­կա­նա­լի մի բան։ Մենք ու­նենք Ուկ­րաի­նան ակ­տիվ փու­լում, Մոլ­դո­վան, Հա­յաս­տա­նը՝ ճգնա­ժա­մի մեջ։ Կենտ­րո­նա­կան Ա­սիան վա­խեց­նող է իս­լա­մաց­ման եւ Թուր­քիա­յի հզո­րաց­ման հե­ռան­կար­նե­րով։ Հաշ­վի առ­նե­լով այս երկր­նե­րի մեր սահ­ման­նե­րին մոտ լի­նե­լը՝ դրան­ցում քա­ղա­քա­կան ճար­տա­րա­պե­տութ­յան փո­փո­խութ­յուն­նե­րը ան­մի­ջա­կան ազ­դե­ցութ­յուն կու­նե­նան Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նութ­յան դիր­քո­րոշ­ման վրա։ Հետ­եւա­բար, ա­ռաջ­նա­հեր­թութ­յուն­նե­րը ակն­հայտ են»,- վստա­հեց­նում է կրեմլ­յան զրու­ցա­կի­ցը»:

Ի­րա­կա­նում այդ­պե՞ս է, դա, թե­րեւս, պարզ կդառ­նա նրա­նից, թե, ա­սենք, Սամ­վել Կա­րա­պետ­յա­նը դեռ որ­քան ժա­մա­նակ կմնա ա­նա­զա­տութ­յան մեջ: Բայց որ «օ­դում սուր է­լեկտ­րա­կա­նա­ցում» է զգաց­վում, դա կա­րե­լի է նկա­տել:

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝