ՆԻԿՈԼԻԶՄԻ ՀԵՏԵՎԱՆՔՆԵՐԸ. ՄԵԾ ԱՃՈՒՐԴ, ՈՐԻ ԽԱՂԱԴՐՈՒՅՔԸ ՍՅՈՒՆԻՔՆ Է

Մինչ Նի­կո­լը հեր­թա­կան խո­նարհ­ման էր գնա­ցել «եվ­րա­տե­րե­րին»՝ Բր­յու­սե­լ, այն­տե­ղից էլ վա­զեց ախ­պե­րա­ցո­ւի՝ Մակ­րո­նի մոտ, Ս­յու­նի­քը նոր «կլիենտ» ձեռք բե­րեց: Այս օրերին այն տպա­վո­րութ­յունն էր, թե աշ­խար­հը շուն­չը պա­հած սպա­սում էր, թե տես­նես Թ­րամփն այդ ի՞նչ ա­հա­սար­սուռ պա­տիժ­նե­րի է են­թար­կե­լու ռուս­նե­րին: Ա­ռա­վել եւս, որ այդ հայ­տա­րա­րութ­յա­նը սար­սա­փազ­դու տեսք հա­ղոր­դե­լու հա­մար Թ­րամ­փը հրա­տապ իր մոտ կան­չեց նաեւ ՆԱՏՕ-ի գլխա­վոր քար­տու­ղա­րին: Ու ռուսներից զատ, ձեռ­քի հետ էլ Ս­յու­նիքն ի­րե­նով ա­նե­լու հայտ ներ­կա­յաց­րեց, ա­սես ինչ-որ Գ­րեն­լա­դիա կամ Կա­նա­դա լի­ներ:

ՀԻՄԱ ԷԼ ԹՐԱՄՓԸ

Բայց ա­հա, նա­խօ­րեին ԱՄՆ նա­խա­գահն իր խոս­քը հա­զիվ ա­վար­տած, ռու­սա­կան արժեթղ­թա­յին շու­կա­ներն ար­ձա­գան­քե­ցին բաժ­նե­տոմ­սե­րի կտրուկ ա­ճով: Այն է՝ կա´մ չ­հաս­կա­ցան, թե Թ­րամփն ինչ «ա­հա­վոր» պա­տիժ է նա­խա­տե­սել ռուս­նե­րի հա­մար, կա´մ­ էլ պար­զա­պես այդ պա­տիժ­ներն ան­լուրջ հա­մա­րե­ցին…

Մի խոս­քով, թե ինչ խաղ սար­քեց Թ­րամ­փը, ե­թե միայն դա խաղ էր, այլ ոչ թե ա­նի­մաստ գոր­ծո­ղութ­յուն, դեռ կհաս­նենք: Մինչ այդ, չմո­ռա­նանք, որ բա­ցի ռուս­նե­րից, այն է՝ ուկ­րաի­նա­կան թե­մա­տի­կա­յից, Թ­րամ­փը, թե­րեւս ա­ռա­ջին ան­գամ պաշ­տո­նա­պես անդ­րա­դար­ձավ նաեւ հայ-ադր­բե­ջա­նա­կան թե­մա­տի­կա­յին՝ թե հի­մա էլ պատ­րաստ­վում է այդ հա­կա­մար­տութ­յու­նը կար­գա­վո­րել: Դա մեզ հա­մար ար­դեն իսկ մտա­հոգ­վե­լու ա­ռիթ է. պրակ­տի­կան ցույց է տա­լիս, որ Թ­րամ­փը, երբ խո­սում է մի բան կար­գա­վո­րե­լուց, արդ­յուն­քում ճիշտ հա­կա­ռակն է ստաց­վում: Բայց դրա­նով հան­դերձ, մեկ էա­կան հարց մնում է. ինչ­պե՞ս ստաց­վեց, որ գրե­թե Եր­րորդ աշ­խար­հա­մար­տի շեմ հաս­նող հայ­տա­րա­րութ­յուն­ներ հնչեց­նե­լով, Դո­նալդ Ֆ­րե­դի­չը հան­կարծ հի­շեց մասշ­տաբ­նե­րով ան­հա­մե­մա­տե­լիո­րեն փոքր այն­պի­սի հար­ցի մա­սին, ինչ­պի­սին է հայ-ադր­բե­ջա­նա­կան «խա­ղա­ղութ­յան պայ­մա­նա­գի­րը», թե­կու­զեւ իր այդ նոր «խա­ղա­ղա­սի­րա­կան ա­ռա­քե­լութ­յու­նը» հա­մե­մե­լով այն­պի­սի «հա­ճե­լի բո­նու­սով», ինչ­պի­սին է «Զան­գե­զու­րի մի­ջանց­քը» 100 տա­րով ի­րե­նով ա­նե­լու գա­ղա­փա­րը:

Ի­հար­կե, «Զան­գե­զու­րի մի­ջանցք» կոչ­վա­ծը Թ­րամ­փի հա­մար կա­րող է ու­նե­նալ նաեւ «միայն բիզ­նես, ու­րիշ ո­չինչ» ի­մաս­տը: Նաեւ, դրա հետ կապ­ված կա­րող է լի­նել նաեւ լուրջ քա­ղա­քա­կան ի­մա­ստ՝ տե­ղա­կայ­վել Ի­րա­նի սահ­մա­նին եւ հենց այն հատ­վա­ծում, որ­տեղ թյուր­քա­կան աշ­խար­հի մի­ջեւ խզվածք կա, ո­րով ռուս­ներն ու ի­րան­ցի­նե­րը կա­րող են հա­ղոր­դակց­վել: Այս ա­մե­նը հաս­կա­նա­լի է, միայն թե ին­չո՞ւ դա ո­րո­շեց խցկել ռուս­նե­րի հետ «ար­մա­գե­դո­նա­յին» թե­մա­նե­րի մեջ, այն դեպ­քում, երբ մինչ այս տվյալ ուղ­ղութ­յու­նը նրա ու­շադ­րութ­յու­նից լիո­վին հե­ռու էր, դա է հար­ցը: Ու­րեմն հաս­կա­նանք, թե «էս ի՞նչ հա­շիվ էր»:

Այն, որ Ի­րա­նը շտա­պեց հի­շեց­նել, որ Ս­յու­նիքն իր հիմ­նա­կան «կար­միր գծե­րից» է, ո­րի հա­մար կա­րող է ան­գամ պա­տե­րազ­մի գնալ, հաս­կա­նալ կա­րե­լի է: Կան խո­սակ­ցութ­յուն­ներ, որ Սի­րիա­յից թյուր­քա­կան ա­հա­բեկ­չա­կան խմբա­վո­րում­նե­րին տե­ղա­շար­ժե­լու են Ադր­բե­ջա­նի հա­րավ եւ Նա­խի­ջե­ւան: Ե­թե նաեւ Ս­յու­նի­քը վե­րահս­կե­լի դարձ­վի, ինչ­պես որ պլա­նա­վո­րում են լոն­դոն­յան բարձր աշ­խա­տա­սեն­յակ­նե­րում նստած անգ­լո­սաք­սե­րի կեր­պա­րով եւ հիմ­նա­կա­նում հրեա­կան ար­մատ­նե­րով ան­ձինք, այդ դեպ­քում Ի­րա­նի դեմ ցա­մա­քա­յին սահ­մա­նը պատ­րաստ կլի­նի: Միայն թե այդ գոր­ծըն­թացն ա­ռանց Թ­րամ­փի խառն­վե­լու էլ ա­ռաջ էր գնում Էր­դո­ղան-Ա­լիեւ-­Նի­կոլ շրջա­նակ­նե­րում: Բայց ա­հա, Թ­րամ­փը խառն­վեց, եւ, նման է, որ ա­մեն ինչ միան­գա­մից խառ­նեց ի­րար: Մի կող­մից, Նի­կոլն իր մա­մու­լի խոս­նա­կի մի­ջո­ցով շտա­պեց ար­ձա­գան­քել, թե՝ «Հա­յաս­տա­նը չի քննար­կում Ադր­բե­ջա­նը Նա­խիջ­եւա­նի ինք­նա­վա­րութ­յա­նը միաց­նող իր տա­րած­քի եր­րորդ կող­մին տե­ղա­փո­խե­լու հնա­րա­վո­րութ­յու­նը»: Շ­տա­պեց ար­ձա­գան­քել նաեւ Թուր­քիան, թե մենք ան­գամ տեղ­յակ չենք Հա­յաս­տա­նի տա­րած­քով մի­ջանց­քը կա­ռա­վա­րե­լու ԱՄՆ մտադ­րութ­յան մա­սին: Իսկ մարդ­կա­յին լեզ­վով դա նշա­նա­կում է՝ ոչ մի ա­մե­րիկ­յան կա­ռա­վա­րում, թեեւ մինչ այդ շրջա­նառ­վում էր վարկած, թե Վա­շինգ­տո­նը Թուր­քիա­յի հետ դա հա­մա­ձայ­նեց­րել է: Այն, որ եվ­րո­պա­ցի­նե­րը շտա­պե­ցին Նի­կո­լին կան­չել՝ պա­տաս­խան տա­լու, հու­շում է, որ Բր­յու­սե­լի հա­մար եւս դա ա­նըն­դու­նե­լի է: Մակ­րո­նը փոր­ձեց դրան նա­եւ հա­կա­ռու­սա­կան ե­րանգ տալ, թե, տե­սեք, ռուս­նե­րը Եվ­րո­պա­յին սպառ­նում են՝ Կով­կա­սից սկսած մին­չեւ Արկ­տի­կա: Թե ին­չու է Մակ­րո­նը մաս­նա­վո­րա­պես Կով­կա­սը Եվ­րո­պա­յին հասց­ված սպառ­նա­լիք հա­մա­րում, ին­քը կլի­մա­նա: Բայց որ դրա­նով ակ­նար­կում է, թե այդ­տեղ եվ­րո­պա­կան շա­հեր են դրված, դա կար­ծես թե պարզ է: Իսկ որ դա ակ­նարկ է, թե ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րը չպետք է մտնեն «եվ­րո­պա­կան շա­հե­րի» գո­տի, այն է՝ Ս­յու­նիք, միան­շա­նակ Նի­կո­լին տե­ղը տե­ղին բա­ցատ­րել են:

Վեր­ջա­պես, դժվար չէ կռա­հել, որ Մոսկ­վան էլ իր հեր­թին ոչ մի տար­բե­րա­կով չի հա­մա­ձայն­վի Ս­յու­նի­քում ա­մե­րիկ­յան, ա­վե­լին՝ ցան­կա­ցած այլ վե­րահս­կո­ղութ­յան հետ, եւ ե­թե նման ծրագ­րե­րը գործ­նա­կան տես­քի գան, ա­պա, ըստ ա­մե­նայ­նի, ռու­սա­կան ռեակ­ցիան կա­րող է լի­նել մո­տա­վո­րա­պես նույն կար­գի, ինչ Ուկ­րաի­նա­յի դեպ­քում է:

ՆԻԿՈԼՅԱՆ «ԱՆԿԱԽՈՒԹՅՈՒՆԸ»

Այս­պի­սով, ամ­բող­ջաց­նենք ընդ­հա­նուր պատ­կե­րը: Այն բա­նից հե­տո, երբ ակն­հայ­տո­րեն բրի­տա­նա­կան ծրագ­րե­րի ներ­քո Ա­լիեւն ու Նի­կոլն ինչ-որ բա­ներ էին փոր­ձում կյան­քի կո­չել, Թ­րամ­փը գնաց քայ­լի, ո­րը պար­զա­պես խառ­նում է ողջ հաշ­վար­կը: Ըստ այդմ, միան­գա­մից նրա դեմ դուրս ե­կան բո­լոր նրանք, ով­քեր Ս­յու­նի­քի հետ կապ­ված սե­փա­կան հաշ­վարկ­ներն ու­նեն: Իսկ դա մեկ բան է նշա­նա­կում. ցան­կա­ցած կողմ, ով կփոր­ձի այս պա­հին Ս­յու­նի­քում իր դիր­քե­րը հիմ­նել, միան­գա­մից մյուս բո­լո­րը դրա դեմ են դուրս գա­լու: Իսկ այն, որ Թ­րամփն այս պատ­մութ­յու­նը բե­րեց-խառ­նեց ռուս­նե­րի դեմ «ա­հա­սար­սուռ պատ­ժա­մի­ջոց­նե­րի» պատ­մութ­յա­նը, թե­րեւս մեկ բան է հու­շում՝ Ս­յու­նի­քի թե­ման նա տես­նում է բա­ցա­ռա­պես ռուս-ա­մե­րիկ­յան գոր­ծըն­թաց­նե­րի հա­մա­տեքս­տում՝ դրան տա­լով չա­փա­զանց լուրջ ի­մաստ: Ու այդ­պես էլ կա. ե­թե կյան­քի կոչ­վի Ի­րա­նի դեմ Ադր­բե­ջան-Ս­յու­նիք-­Նա­խի­ջե­ւան ընդ­հա­նուր ուղ­ղութ­յու­նից ցա­մա­քա­յին հար­վա­ծի գա­ղա­փա­րը, ա­պա Թ­րամ­փին կա­րող է այլ ելք չմնալ, քան այդ բախ­ման մեջ ան­մի­ջա­կա­նո­րեն նե­րառ­վե­լը: Իսկ դա, դե­տալ­նե­րին դեռ կհաս­նենք, կա­րող է դառ­նալ նրա պաշ­տո­նան­կութ­յան «դա­գա­ղի վեր­ջին մե­խը»:

Բայց այս ա­մենն էլ մի կողմ թող­նենք՝ ֆիք­սե­լով նաեւ այն խղճուկ վի­ճա­կը, ո­րին Նի­կո­լը հասց­րել է Հա­յաս­տա­նին: Այն է՝ ըն­թա­նում է շատ մեծ «բա­զար», որ­տեղ խա­ղադ­րույ­քին է ներդր­ված Հա­յաս­տա­նի տա­րած­քը: Ընդ ո­րում, Նի­կո­լը հա­սել է մի այն­պի­սի վի­ճա­կի, երբ մե­կի հետ մի բան պայ­մա­նա­վոր­վե­լով, միան­գա­մից հայտն­վում է այդ հար­ցում շա­հագրգռ­ված մյուս բո­լո­րի թի­րա­խում:

Տե´ս նաեւ https://t.me/iravunk/54688 

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝