Ինչ կնստի Ալիեւի վրա Պուտինի սառը ձեռքսեղմումը

ՇՀԿ-ի գա­գա­թա­ժո­ղո­վում մեզ հա­մար կա­րե­ւոր դրվագ­նե­րից մեկն էլ կա­րե­լի է հա­մա­րել, այն, որ թեեւ Պու­տինն ու Ա­լիե­ւը պաշ­տո­նա­կան հան­դի­պում չու­նե­ցան, բայց, այս­պես ա­սենք, ի­րար դեմ դուրս գա­լու ա­ռիթ ե­ղավ: Իսկ դա շատ ա­վե­լի բան ի ցույց դրեց, քան կա­րե­լի էր սպա­սել պաշ­տո­նա­կան հան­դի­պու­մից:

­Մի շարք փոր­ձա­գետ­ներ ման­րա­մասն ու­սում­նա­սի­րել են Երկ­րորդ հա­մաշ­խար­հա­յին պա­տե­րազ­մի ա­վար­տի 80-ամ­յա­կին նվիր­ված Պե­կի­նում կա­յա­ցած հան­դի­սա­վոր մի­ջո­ցա­ռում­նե­րի ժա­մա­նակ Ա­լի­եւի հետ Պու­տի­նի ձեռք­սեղ­մու­մը, ո­րը ֆիք­սել էին տե­սախ­ցիկ­նե­րը: Ա­լիե­ւը ու­րախ-զվարթ զրու­ցում էր Վու­չի­չի հետ, երբ դահ­լիճ մտավ Վ­լա­դի­միր Պու­տի­նը` ձեռ­քը նախ մեկ­նե­լով դռանն ա­վե­լի մոտ գտնվող Ա­լիեւին։ Փոր­ձա­գետ­ներն ու­շադ­րութ­յուն են դարձ­րել՝ «Այդ պա­հին Ա­լիե­ւը փոր­ձեց մի պահ լայն ժպի­տով դի­մա­վո­րել եւ ան­մի­ջա­պես էլ գլու­խը կա­խեց, թե­րեւս տես­նե­լով Պու­տի­նի ընդգծ­ված սա­ռը տես­քը»: Եվ այդ սառ­նութ­յունն ա­վե­լի ընդգծ­ված դար­ձավ, երբ Պու­տի­նը սկսեց ա­մե­նայն սի­րա­լի­րութ­յամբ ող­ջու­նել մյուս հա­վաք­ված­նե­րին` շատ ա­րագ շրջվե­լով Ա­լիե­ւից` ա­ռանց հե­տը բառ ան­գամ փո­խա­նա­կե­լու: Ա­լի­եւը, թե­րեւս հաս­կա­նա­լով ի­մաս­տը, միան­գա­մից մռայլ­վեց։

­Փոր­ձա­գետ­նե­րը հի­շեց­նում են, որ մինչ այդ էլ, ՇՀԿ միջո­ցա­ռում­նե­րի շրջա­նակ­նե­րում, ադր­բե­ջա­նա­կան կող­մը ակ­տիվ կա­պի մեջ է ե­ղել ռու­սա­կան պատ­վի­րա­կութ­յան հետ` փոր­ձե­լով Պու­տի­նի հետ հան­դի­պում կազ­մա­կեր­պել: Սա­կայն նրանց ու­ղիղ պա­տաս­խա­նել են, որ Պու­տի­նի գնա­հատ­մամբ` Ա­լիեւն ան­ձամբ ի­րեն խա­բել է, եւ դա հենց այն­պես չի անց­նե­լու:

­Ռու­սա­կան աղբ­յու­րը գնա­հա­տում է այս­պես. «Եր­կու վայրկ­յան՝ այդ­քան տեւեց ա­ռաջ­նորդ­նե­րի ձեռք­սեղ­մու­մը։ Բա­րե­կա­մա­կան գրկա­խառ­նութ­յուն­ներ չե­ղան։ Ա­լի­եւի ձեռ­քը սեղ­մե­լուց հե­տո Պու­տի­նը շա­րու­նա­կեց իր աշ­խա­տան­քը՝ ող­ջու­նե­լով մի­ջո­ցառ­ման մյուս մաս­նա­կից­նե­րին։ Եվ Իլ­համ Հեյ­դար օղ­լուն տխուր կեր­պով ի­ջեց­րեց ձեռ­քե­րը եւ... վերջ։ Սա մեր ա­ռաջ­նոր­դի՝ Ադր­բե­ջա­նի նկատ­մամբ, մեղմ ա­սած, սա­ռեց­ման լուրջ դրսեւո­րում է»: Ա­վե­լին, մի շարք փոր­ձա­գետ­ներ գնա­հա­տել են նման սառ­նութ­յան հե­տե­ւանք­նե­րը, թե դա նաեւ ՌԴ-ում ադր­բե­ջա­նա­կան լոբ­բիստ­նե­րի, ինչ­պես նաեւ՝ ռու­սա­կան հա­մա­պա­տաս­խան ծա­ռա­յութ­յուն­նե­րի հա­մար է ազ­դան­շան՝ Բաք­վի է­լի­տա­յի հետ ցան­կա­ցած ոչ պաշ­տո­նա­կան, հատ­կա­պես բա­րե­կա­մա­կան շփում­ներ «թու­նա­վոր» են, եւ այդ տրա­մա­բա­նութ­յան մեջ պետք է լի­նի նաեւ վե­րա­բեր­մուն­քը ՌԴ-ում ադր­բե­ջա­նա­կան դիաս­պո­րի հետ: Չէ, լու­ծում դեռ կա. ըստ Մա­րիա Զա­խա­րո­վա­յի, ե­թե Ա­լիե­ւը ցան­կա­նում է անց­նել դրա­կան դի­նա­մի­կա­յի, ա­պա նախ Ադր­բե­ջա­նում պահ­վող ՌԴ 13 քա­ղա­քա­ցի­նե­րը պետք է ա­զատ ար­ձակ­վեն: Թե դրա տակ ինչ կա, կա­րե­լի է հաս­կա­նալ. ե­թե Ա­լիե­ւը ցան­կա­նում է շա­րու­նա­կել խո­րա­նալ հա­կա­ռու­սա­կան կուր­սով, ինչ­պես Փա­շին­յա­նի դեպ­քում է, է­լի իր ո­րո­շե­լիքն է: Միայն թե հե­տե­ւանք­ներ կլի­նեն:

Ու այդ հե­տե­ւանք­նե­րը, դա­տե­լով մի­ջո­ցա­ռում­նե­րի այն շար­քից, որն Ա­լիե­ւը տե­սավ Չի­նաս­տա­նում՝ սկսած ՇՀԿ-ից, վեր­ջաց­րած Պե­կի­նում ռազ­մա­կան շքեր­թով, ի­րոք կա­րող են շատ լուրջ լի­նել: Ռազ­մա­կան շքեր­թը, ինչ խոսք, իր տեխ­նի­կա­կան հան­գեց­վա­ծութ­յամբ ար­դեն իսկ ակ­նարկ էր ա­րեւմտ­յան բլո­կին, որ նա­խա­գահ Սիի հիմ­նա­կան թե­զը՝ միաբ­եւեռ աշ­խար­հը ա­նար­դար լի­նե­լու եւ այն փո­խե­լու անհ­րա­ժեշ­տութ­յան մա­սին մեր­կա­պա­րա­նոց չէ: Ա­ռա­վել եւս, երբ այն հա­մեմ­վեց մեկ ու­շագ­րավ դե­տա­լով: Ի­հար­կե, ցու­ցադ­րա­կան մե­սիջ էր, որ Պու­տի­նը Պեկի­նում Երկ­րորդ հա­մաշ­խար­հա­յին պա­տե­րազ­մի ա­վար­տի 80-ամ­յա­կի շքեր­թից ա­ռաջ ամ­բիոն բարձ­րա­ցավ նա­խա­գահ Սիի կող­քին՝ աջ կող­մում, որն ա­մե­նա­պատ­վա­վոր եւ հարգ­ված հյու­րի տեղն է: Իսկ ձախ կող­մում` երկ­րորդ ա­մե­նա­պատ­վա­վոր տե­ղը քայ­լում էր Հ­յու­սի­սա­յին Կո­րեա­յի ա­ռաջ­նոր­դը՝       ըն­կեր Կի­մը: Ա­ռա­ջին եռ­յա­կում տեղ գտած լի­դեր­նե­րը, ինչ­պես այս պատ­կե­րը գնա­հա­տել է ա­րեւմտ­յան փոր­ձա­գետ­նե­րից մե­կը, տի­րա­պե­տում են ոչ պա­կաս, ե­թե ոչ ա­վե­լի մեծ ռազ­մա­կան պո­տենց­իա­լի, քան ողջ ՆԱՏՕ-ն: Ընդ ո­րում, բա­ռա­ցիո­րեն բո­լոր ռազ­մա­կան ուղ­ղութ­յուն­նե­րով` «Ստ­րա­տե­գիա­կան, տեխ­նո­լո­գիա­կան զի­նա­տե­սակ­նե­րից, նա­վա­տոր­մից եւ ա­վիա­ցիա­յից սկսած, մին­չեւ զոր­քի թվա­կազմ, պատ­րաստ­վա­ծութ­յան մա­կար­դակ, մար­տա­կան փոր­ձա­ռութ­յուն, մո­տի­վա­ցիա, մո­բի­լի­զա­ցիոն պո­տենց­իալ եւ այդ­պես շա­րու­նակ: Ա­մե­նա­կա­րե­ւո­րը. ի տար­բե­րութ­յուն ՆԱՏՕ-ի, որ­տեղ ա­մեն մի հարց կա­րող է քննարկ­վել ա­միս­նե­րով` բազ­մա­թիվ «հա­վա­սար» ան­դամ-պե­տութ­յու­նն­երի պատ­ճա­ռով, ո­րոնց շա­հե­րը հա­ճախ ուղ­ղա­կիո­րեն ի­րար հա­կա­սում են, այս եռ­յա­կի դեպ­քում ո­րո­շում­նե­րի ըն­դու­նու­մը բազ­մա­պա­տիկ ան­գամ ա­վե­լի ա­րագ, մո­բիլ ձե­ւով է կա­տար­վում` ե­րեք լի­դեր­նե­րի ո­րո­շու­մով: Ու ստա­նում ենք ա­րեւմտ­յան «հե­գե­մոն» աշ­խար­հի հա­մար չա­փա­զանց տխուր պատ­կեր»,- գրում է փոր­ձա­գե­տը:

Ի­հար­կե, պետք է ա­վե­լաց­նել մյուս ու­ժե­րին, ո­րոնք ա­ռա­ջին եռ­յա­կում չկա­յին, բայց շատ հեռ­վում էլ չէին՝ Ի­րան, Բե­լա­ռուս եւ այդ­պես շա­րու­նակ: Այս­տեղ կա­րող էր լի­նել նաեւ Հնդ­կաս­տա­նը, բայց փաս­տը, որ Մո­դին նոր-նոր է սկսել Պե­կի­նի հետ հաշ­տեց­ման գոր­ծըն­թա­ցը, ի­հար­կե, «մի քիչ շատ» էր դարձ­նում նրա մաս­նակ­ցութ­յունը ոչ ռազ­մա­կան շքեր­թին: Վեր­ջա­պես այն, որ չի­նա­կան շքերթն ա­ռաջ­նոր­դում էր ԽՍՀՄ-ի դրո­շը, հա­զիվ թե ըն­դա­մե­նը խորհր­դան­շա­կան ժեստ էր, այլ շատ լուրջ ազ­դակ ան­ձամբ Թ­րամ­փին, ով փոր­ձում է Երկ­րորդ աշ­խար­հա­մար­տում հաղ­թա­նա­կը վե­րագ­րել ԱՄՆ-ին:

ԱՄՆ-ից ար­ձա­գան­քը չու­շա­ցավ. Պեն­տա­գո­նի ղե­կա­վար Փիթ Հեգ­սե­թի խոս­քով՝ «Նա­խորդ վար­չա­կազ­մի թու­լութ­յու­նը Մոսկ­վա­յին եւ Պե­կի­նին ա­վե­լի մո­տեց­րեց», եւ սա «սար­սա­փե­լի ի­րա­դար­ձութ­յուն» է, ո­րի հա­մար Վա­շինգ­տոնն այժմ ստիպ­ված է վճա­րել։ Նաեւ. «Նա­խա­գահ Թ­րամ­փը մեզ՝ Պաշտ­պա­նութ­յան նա­խա­րա­րութ­յու­նում, հրա­հան­գել է պատ­րաստ լի­նել մեր զին­ված ու­ժե­րի պատ­մա­կան վե­րա­կանգն­մա­նը, վե­րա­կանգ­նել մեր ռազ­մա­կան ո­գին եւ վե­րա­կանգ­նել զսպման ու­ժը: Ոչ թե այն պատ­ճա­ռով, որ մենք հա­կա­մար­տութ­յուն ենք փնտրում։ Մենք դա չենք փնտրում, եւ մենք դա հստա­կո­րեն հայ­տա­րա­րել ենք՝ Չի­նաս­տա­նին, Ռու­սաս­տա­նին եւ­ այ­լոց»: Ե­թե ԱՄՆ-ն «հա­կա­մար­տութ­յուն չի փնտրում», ու­րեմն պետք է նստի բա­նակ­ցե­լու: Բայց ե­թե «զին­ված ու­ժե­րի պատ­մա­կան վե­րա­կանգ­նում» են ա­նում, ա­պա դա շատ ժա­մա­նակ եւ մի­ջոց­ներ կպա­հան­ջի: Իսկ ե­թե փոր­ձեն Եվ­րո­պա­յին էլ պատ­րաս­տել, դա ար­դեն եր­կար տա­րի­նե­րի թե­մա է: Մինչ­դեռ Չի­նաս­տա­նը ցույց տվեց, որ ար­դեն այս պա­հին է պատ­րաստ, իսկ ռու­սա­կան բա­նա­կի մար­տու­նա­կութ­յու­նը մո­տե­նում է լա­վա­գույն ժա­մա­նակ­նե­րի մա­կար­դա­կին: Ըն­կեր Կի­մի մա­սին խո­սելն էլ պետք չէ՝ նա միշտ է պատ­րաստ: Պատ­րաս­տութ­յան փու­լում է նաեւ Ի­րա­նը եւ այլն:

 Չէ, նման է, որ բա­նակ­ցե­լը միակ տար­բե­րակն է:

Եվ վե­րա­դառ­նա­լով Ա­լիե­ւին. իսկ ի՞նչ է նա մտա­ծում ա­նել այս ի­րա­վի­ճա­կում…

Еես նաեւ https://t.me/iravunk/57352 

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝