ՄԱԿ-ի ամեն ընդունած որոշում չէ, որ պետք է «ուռա՜» գոռալով ընդունել. Բալասանյան
ՆերքաղաքականՀՀ ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Վահան Հունանյանն ի լուր ամենքի՝ աչքալուսանք է տվել այն մասին, որ 2022թ. հունիսի 20–ին ՄԱԿ Գլխավոր ասամբլեան ընդունել է «Կին դիվանագետների միջազգային օր» բանաձեւը, որով հունիսի 24–ը հռչակվել է՝ որպես դիվանագետ կանանց միջազգային օր: Ավելին, պարզվում է՝ Հայաստանն այս բանաձեւի հիմնական համահեղինակներից է: Մինչդեռ «Իրավունքի» հետ զրույցում ԵՊՀ միջազգային հարաբերությունների եւ դիվանագիտության ամբիոնի դոցենտ, պատմական գիտությունների թեկնածու ԳՐԻԳՈՐ ԲԱԼԱՍԱՆՅԱՆՆ իր տարակուսանքը հայտնեց վերոնշյալի մասին:
– Որքանո՞վ այս բանաձեւի համահեղինակ դառնալը ու այն ընդունելը, կարելի է այսօր համարել՝ խիստ կարեւոր «դիվանագիտական ձեռքբերում» Հայաստանի համար:
– Նախ ասեմ, որ սովորաբար մասնագիտության օրն են նշում, այլ ոչ թե գենդերային ինչ–որ սկզբունքներ ընդգծում: Հայաստանն արդեն ուներ Դիվանագետի օր: Երբ 1992 թվականի մարտի 2–ին Հայաստանը դարձավ ՄԱԿ–ի անդամ, այդ օրն ամեն տարի նշվում է՝ որպես Դիվանագետի օր: Հետեւաբար, հարց է առաջանում՝ եթե հունիսի 24–ը նշելու ենք Կին դիվանագետի օր, այդ դեպքում՝ մարտի 2–ին, դիվանագետի օրը նշելիս, ի՞նչ ենք անելու, կանանց դո՞ւրս ենք հրավիրելու, տոնի անունն էլ փոխելու ենք, դնենք՝ տղամարդ դիվանագետի օ՞ր: Այդ նույն հաջողությամբ՝ կարող է ՄԱԿ–ը որոշել մանկավարժի օրն էլ բաժանել եւ առանձին նշել կին եւ տղամարդ մանկավարժի օրերը, դատախազության աշխատակցի օրը եւս բաժանել, որպեսզի կին եւ տղամարդ աշխատակիցներն իրենց մասնագիտական տոնը նշեն տարբեր օրեր: Նման որոշումներով օրակարգ լցնելը չեմ կարծում, թե մեր դիվանագիտության առջեւ ծառացած խնդիրներից գոնե մեկը թեթեւանում է, կամ՝ մեր դիվանագիտական ներկայացուցչություններում աշխատող կանանց գործունեության արդյունավետությունը դրանից բարձրանում: Ավելի լուրջ խնդիրներ կան այսօր մեր արտաքին քաղաքականության եւ համապատասխան գերատեսչության առջեւ ծառացած, եւ կարծում եմ՝ ավելի նպատակահարմար եւ ճիշտ կլիներ, այդ ջանքերն ու եռանդն ուղղել առավել կարեւոր խնդիրների կարգավորմանը: Ինչեւէ, շնորհավորում եմ մեր կին դիվանագետներին եւ մաղթում նրանց բեղմնավոր աշխատանք ՝ ի փառս Հայաստանի Հանրապետության:
– Փաստորեն, ոչ միայն մեր արտաքին գերատեսչությունը, այլեւ հենց ՄԱԿ–ն է զբաղված իմիտացիա ստեղծելով, թե լուրջ գործ են անում: Ինչպե՞ս հասկանալ, որ նման լրջագույն կառույցը ստեղծված աշխարհաքաղաքական ծանր իրավիճակում զբաղված է ինչ–որ անիմաստ բանաձեւեր ընդունելով:
– ՄԱԿ–ում կարծում են, թե խնդիրները թողած՝ հիմա արդեն նման հարցեր բարձրացնելով կարող են օրակարգ լցնել: Բայց այստեղ խնդիրն այլ է՝ չպետք է ՄԱԿ–ի ընդունած բոլոր որոշումներն «ուռա ՛» գոռալով ընդունել եւ որակել այն՝ որպես դիվանագիտական ձեռքբերում, մի բան էլ հպարտանալ դրանով: Ամեն օր ՄԱԿ–ը կարող է մի որոշում ընդունել, հիմա մենք չենք սկսելու իրար հետեւից ընդունել ու տեղայնացնել բոլոր այդ որոշումները: Իհարկե, ես մեր կին դիվանագետների դեմ ոչինչ չունեմ, փառք ու պատիվ նրանց, նրանց կատարած աշխատանքին, ինչը գովելի է: Բայց չեմ կարծում, որ կարելի էր ընդունել նման որոշում կամ համաձայնվել ՄԱԿ–ի ինչ–որ բանաձեւի հետ, երբ այն իմպերատիվ բնույթ չի կրում եւ որեւիցե երկիր պարտադրված չէ ընդունել: Սրանով կարծում եմ՝ ԱԳՆ համակարգում աշխատող տղամարդ դիվանագետներին են որոշակի անհարմար վիճակի մեջ դնում: Էլի եմ շեշտում՝ առաջին հերթին անհասկանալի է դառնում՝ մարտի 2–ին Դիվանագետի օրը նշելը:
ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ