«ՈՒԺԵՂ ՀԱՅԱՍՏԱՆ ՌՈՒՍԱՍՏԱՆԻ ՀԵՏ. ՀԱՆՈՒՆ ՆՈՐ ՄԻՈՒԹՅԱՆ» ՇԱՐԺՄԱՆ ԳԱՂԱՓԱՐՆԵՐԸ ՄՈՏ ԵՆ ԵՎ ԸՆԴՈՒՆԵԼԻ ԱՐՑԱԽՑԻՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ».ԱԲԳԱՐ ԱՓԻՆՅԱՆ
Մշակութային«Ուժեղ Հայաստան Ռուսաստանի հետ. հանուն նոր Միության» շարժման Մշակութային հանձնախմբի նախագահ Աբգար Ափինյանի ղեկավարած պատվիրակությունը մեկնել էր Աղավնո, որտեղ նաեւ շարժումը ստեղծել է Աղավնո մշակութային կենտրոն, որի առաքելությունը՝ հայ–ռուսական մշակութային ընկերության ամրապնդումն է: Այնուհետեւ շարժման ներկայացուցիչներն այցելել էին Բերձոր, հետո՝ Ստեփանակերտ: Այս առիթով «Իրավունքը» զրուցել է ԱԲԳԱՐ ԱՓԻՆՅԱՆԻ հետ:
— Պարոն Ափինյան, դժվարին այս օրերին գտնվում էիք Արցախում, ի՞նչ տպավորություններով եք վերադարձել:
— Եթե փորձեմ ձեւակերպել մեր ընդհանուր տպավորությունը, պիտի ասեմ հետեւյալը` Արցախը կայացած պետություն է, որ ընդգծված ազգային նկարագիր ունի: Արցախցի պաշտոնյաները հայ մարդիկ են` պատրաստ աջակցելու մշակութային նախաձեռնություններին` ի տարբերություն հայաստանյան պաշտոնյաների: Մեզ մեծ բավականություն է պարգեւում շփումը արցախյան պետական կառույցների ներկայացուցիչների հետ, ինչը չէի ասի Հայաստանի մեր գործընկերների մասին: Արցախը մեր ներկայության, մեր օգնության կարիքն ունի: Մի անգամ արդեն ասել եմ` 30 տարի Արցախն է մեզ պահել, հիմա պարտքը վերադարձնելու ժամանակն է:
— Տեղեկացանք, որ «Ուժեղ Հայաստան Ռուսաստանի հետ. հանուն նոր միության» շարժումը Արցախում ստեղծել է Աղավնո մշակույթային կենտրոնը, կմանրամասնե՞ք:
— Համահայկական գրողների միությունը հրավեր է ստացել հուլիսին այցելելու Արցախի Հանրապետություն` «Դեպի երկիր» ծրագիրը կյանքի կոչելու նպատակով: Մի ծրագիր, որի մեկնարկը տրվել էր այս տարվա մայիսին Ստեփանակերտում` հիմնադիր եւ հովանավոր Վահէ Թղլեանի կողմից: Սակայն լինելով «Ուժեղ Հայաստան Ռուսաստանի հետ. հանուն նոր միության» շարժման մշակութային հանձնախմբի նախագահ եւ գրական կապերի մասնագետ եւ խորհրդակցելով պարոն Բաբուխանյանի հետ, որոշեցինք Աղավնոյում, Բերձորում եւ Ստեփանակերտում նախաձեռնել կառույցների ստեղծում, որոնք կնպաստեն Արցախի Հանրապետության եւ միջազգային մշակութային կազմակերպությունների միջեւ սերտ գործակցության: Հուլիսի 3–ին առաջին հանդիպումը կայացավ Աղավնո համայնքում: Պիտի ասեմ, որ բացառիկ ջերմ ընդունելության արժանացանք՝ շնորհիվ համայնքի հայրենասեր եւ եռանդուն ղեկավար Անդրանիկ Չավուշյանի: Ստեղծվեց Աղավնոյի մշակութային կենտրոնը, որ ակտիվ աշխատանք է ծավալելու համայնքում ընթերցասիրության տարածման, նաեւ գրական կապերի զարգացման ուղղությամբ: Առաջին հերթին կաշխատենք հայ–ռուսական գրական գործակցության սերտացման ուղղությամբ, ինչին մեծապես կնպաստի մեր «Ուժեղ Հայաստան Ռուսաստանի հետ. հանուն նոր միության» շարժումը: Չենք մոռանա նաեւ մեր դարավոր կապերը եվրոպական երկրների հետ: Արցախի Հանրապետությունը բարենպաստ միջավայր է մշակութային ծրագրերի իրականացման համար:
— Եվս մի մշակութային կենտրոն էլ բացվել է Բերձորում: Ի՞նչ կասեք այս մասին:
— Ուզում եմ հատուկ ջերմությամբ խոսել մեր հանդիպումների մասին հայկական Բերձոր քաղաքում: Բացառիկ ջերմությամբ մեր պատվիրակությանն ընդունեց Բերձոր համայնքի ղեկավար Նարեկ Ալեքսանյանը, իսկ բերձորցիները մեծ հիացմունք առաջ բերեցին իրենց մարդկային ազնիվ նկարագրով, հարազատ քաղաքի հանդեպ մեծ սիրով: Արցունքն աչքերին լսում էին բանաստեղծուհի Սուսաննա Ղազարյանի հայրենասիրական ստեղծագործությունները եւ մեզ շնորհակալություն հայտնում, որ եկել ենք, իրենց կողքին ենք: Անմոռաց պահ էր` մենք իրենց էինք հուսադրում, իրենք` մեզ: Մեծ քանակությամբ գրքեր նվիրաբերեցինք եւ խոստացանք, որ Համահայկական գրողների միությունը ստանձնում է Բերձորի մշակութային կյանքի շեֆությունը`ստեղծում ենք «Բերձոր» հայ–ռուսական մշակութային կենտրոն, որին մշտապես կաջակցի «Ուժեղ Հայաստան Ռուսաստանի հետ» շարժումը:
— Անդրադառնանք նաեւ Ստեփանակերտում կայացած Ձեր հանդիպումներին, որտեղ եւս ստեղծվեց մշակութային կենտրոն…
— Տպավորիչ էր ծրագրով նախատեսված վերջին հանդիպումը Ստեփանակերտում` Արցախի պետական համալսարանի դասախոսների եւ ուսանողների, ինչպես նաեւ <<Հայ–ռուսական կազակական միավորման>> անդամների մասնակցությամբ: Այս հարցում մեզ մեծապես աջակցեց երիտասարդ մշակութային գործիչ, մեր պատվիրակության անդամ Սարգիս Հայենցը: Մենք Ստեփանակերտում էինք շաբաթներ առաջ, երբ Համահայկական գրողների միության խորհրդի անդամ, կանադահայ բարերար Վահէ Թղլեանը ազդարարեց «Դեպի երկիր» ծրագրի մեկնարկը Արցախում: Եվ ահա առաջին մասնակիցները ներկայացան իրենց աշխատանքներով ու արժանիորեն ստացան «Դեպի երկիր» մրցանակի դիպլոմներ եւ նվերներ` Վահէ Թղլեանի կողմից: Ջերմ հանդիպումներ ունեցանք Ստեփանակերտի մշակույթի տան տնօրենի, Արցախի պետհամալսարանի դասախոսների, ինչպես նաեւ Արցախի հանրային հեռուստաընկերության տնօրեն Հրայր Ավետիսյանի հետ: Ստեփանակերտում հիմնվեց Վալերի Բրյուսովի անվան հայ–ռուսական մշակույթի կենտրոն, որը կգործի «Ուժեղ Հայաստան Ռուսաստանի հետ» շարժման հովանու ներքո: Ոգեւորությունն անչափ մեծ էր` «Հայ–ռուսական կազակական միավորման» ղեկավար, գեներալ–մայոր Արմեն Հարությունյանի առաջարկով՝ արդեն ծրագրվել են միջոցառումներ` նվիրված հայ–ռուսական մշակութային կապերին:
— «Ուժեղ Հայաստան Ռուսաստանի հետ. հանուն նոր Միության» շարժման գաղափարի իրագործման մասին ինչպիսի՞ կարծիք կա ձեւավորված Արցախում:
— Շարժման գաղափարները մոտ են եւ ընդունելի արցախցիների համար: Բոլոր համայնքներում ակնհայտ էր ռուս խաղաղապահների եւ հայ բնակչության փոխադարձ ջերմ վերաբերմունքը:
— Ըստ Ձեզ՝ հայ–ռուսական մշակութային հարաբերությունների էլ ավելի ամրապնդումն ի՞նչ կտա Արցախին:
— Հայ–ռուսական մշակութային կապերի սերտացումը մեր առաքելության գլխավոր նպատակներից մեկն էր: Մենք ուզում ենք Արցախը շրջապատել դաշնակիցներով, բարեկամներով, քանի որ համոզված ենք, որ այսօրվա մեկուսացվածությունը կարող է առաջ բերել անելանելի եւ հուսահատական վիճակի: Մինչդեռ անցած տարիների փորձը վկայում է, որ հայ ժողովուրդն աշխարհում ունի բազմաթիվ բարեկամներ: Մեր նպատակն է կապ հաստատել նրանց հետ եւ հատկապես մեր ռուս բարեկամների հետ միասին մեխանիզմներ մշակել ողջ Արցախի եւ մասնավորաբար՝ Աղավնո եւ Բերձոր համայնքների ապահովության համար:
— Էլ ի՞նչ նոր նախաձեռնություններ եք ծրագրում իրականացնել Արցախում:
— Նպատակ ունեմ Արցախում դասավանդել նոր առարկա, որ ԵՊՀ–ում մեծ հաջողություն ունեցավ, ասեմ անկեղծորեն՝ շատ սիրվեց ուսանողների կողմից: Եթե հայ գրականության ավանդույթների եւ միջազգային գրական կապերի դասավանդումը Երեւանում ողջունելի է, ապա այն ուղղակի անհրաժեշտություն է Արցախում: Մենք այս ճանապարհով, ինչպես արդեն ասացի, Արցախի Հանրապետությունը կշրջապատենք բարեկամներով, ձեռք կբերենք դաշնակիցներ: Ի դեպ, ասեմ, որ Արցախում մեր ծրագրերին մշտապես օգնել է Արցախի Հանրապետության նախագահի խորհրդական, մշակույթի նախկին նախարար, իմ վաղեմի բարեկամ Արմեն Սարգսյանը: Համահայկական գրողների միության բոլոր ծրագրերը, որ իրականացնում ենք Արցախում, նախօրոք համաձայնեցնում եմ Արմեն Սարգսյանի հետ, ով ոլորտի լավագույն մասնագետներից է եւ հայրենասեր հայ:
ՆՈՒՆԵ ԶԱՔԱՐՅԱՆ