Փոխարժեք: $ , ,
Փաշինյանը փաստացի հայ ազգի թշնամին է ու այս ամենն արել է պայմանավորված. Էդուարդ Շարմազանով Օքսֆորդի բառարանը ընտրել է տարվա բառը Եթե ընդդիմադիրները միասնական չեն, ի՞նչ է իրենց նպատակը, կուսակցապաշտությո՞ւն. Հակոբ Այնթապլեան Նախկին նախագահական ինքնաթիռը դուրս է բերվել աերոդրոմից․ «Հետք» Թալին-Երևան ճանապարհին «Nissan»-ը կողաշրջվել և հայտնվել է դաշտամիջյան հատվածում․ 21-ամյա վարորդը հոսպիտալացվել է Վերջ պետք է դրվի երկիրը թալանելուն. Յակոբ Այնթապլեան Բացահայտվել է ամուսների կողմից առցանց եղանակով թմրամիջոցների ապօրինի հսկայածավալ շրջանառության և փողերի լվացման դեպք. Հայտնի է նրանց ինքնությունը Առանձին շրջաններում սպասվում են տեղումներ և մառախուղ․ օդի ջերմաստիճանն էապես չի փոխվի Այս բովանդակությամբ փաստաթղթի ստորագրումը մոռացության է տանում Արցախը․ Վարդան Օսկանյան «Վագների» զգալի ուժեր նոր կազմակերպչական ձևաչափով նորից Բախմուտում են (Տեսանյութ)

«Զանգեզուրի միջանցքը» Իրանի համար առեւտրի առարկա է, նայած թե իրենց ինչ կառաջարկեն. Գեւորգ Մելքոնյան

Ներքաղաքական

«Իրավունքի» զրուցակիցն է «Արեւելք» գիտավերլուծական կենտրոնի ղեկավար, պատմաբան ԳԵՎՈՐԳ ՄԵԼՔՈՆՅԱՆԸ:

— Ի՞նչ է այսօր կատարվում Արցախում, մի՞թե պատմության կրկնություն է:

— Այն, ինչ կատարվում է Արցախում, որեւէ տարօրինակ ու բացառիկ բան չկա, դա մի պատմական պրոցեսի շարունակությունն է, որը սկսվել է 250 տարի առաջ, մոտ 1700–ական թթ.–ից, երբ թաթարական խմբերին հաջողվեց գալ տեղավորվել Շուշիում, Արցախի սրտում, այս պրոցեսը գնալու էր, այնուհետեւ սկսվեց դաշտային Արցախի կլանումը: Արցախն ամեն հարյուր տարին մեկ գյուղերով, քաղաքներով թուրքացվում էր, այս պրոցեսը, բնականաբար, պետք է գար պատմական հանգուցալուծման: Մենք էմոցիոնալ ենք վերաբերվում, բոլորիս մոտ է այս զգացողությունը, մեզ մեղավոր ենք զգում, բայց այս ամենը պատմական պրոցես է: Երբ մարդիկ սկսում են մեղադրել միմյանց, պետք է առաջին հարցը, որ տան, այն է, թե ինչո՞ւ այս վերջին 250 տարում դաշտային Արցախում ոչ մի հայկական գյուղ չկար, նույն Ակնայում, Ջաբրայիլում ինչու հայկական գյուղեր չկային, ինչո՞ւ չբնակեցվեց: Մեր ժողովրդի ամբիցիաներն ու հնարավորությունները չեն համապատասխանում, ցավոք, սա մեր ամենամեծ դառը պատմական խնդիրն է, որ մենք այդպես էլ չհասկացանք: Երբ դու ուզում ես տարածքներ, որոնք` այո՛, պատմությամբ քոնն են եղել, բայց դու չես ուզում այդ տարածքներում բնակվել, դու չես ուզում այդ տարածքներում զարգանալ, բնականաբար, այդ տարածքները անցնելու են նրանց, ովքեր պատրաստ են գալ, բնակվել, շատանալ ու զարգանալ: Ես, որպես պատմաբան, այս պրոցեսին նայում եմ հետեւյալ կերպ. սա պատմական պրոցես էր, որը պետք է խմորվեր գնար, եթե մենք չենք բնակեցնում, չենք շատացնում մեր բնակչությունը, եթե չկա բնակչության ու տնտեսության աճ, հետեւաբար Հայաստանը չէր կարող այդ տարածքները պահել, պաշտպանել: Ես այդպես եմ կարծում` որքան էլ  դա դառը ճշմարտություն է: Մեր պատմաբանների մեծ մասը սիրում է հեքիաթներ կարդալ, սիրում է անիմաստ ոգեւորել, մենք անիմաստ ոգեւորվեցինք, 30 տարի զբաղվեցինք անգործությամբ, չզարգացրինք գյուղերը, բնակավայրեր չստեղծեցինք եւ հետեւանքները կրում ենք այսօր բոլորով: Եվ ցավով ասեմ ամենակարեւորը` սա շարունակական պրոցես է, Արցախից հետո գալու է Սյունիքի, Վայոց ձորի, Գեղարքունիքի հերթը:

— Պարոն Մելքոնյան, Հայաստանից պահանջները ի՞նչ հիմքեր կունենան:

— Տեսեք, ընդհանրապես թուրքական աշխարհի պատմությանը ծանոթ ցանկացած մարդ կհասկանա պրոցեսը ինչպես է լինելու: Նախ ադրբեջանական աշխարհը պետք է բնակեցվի, ուժեղանա Արցախում: Դրանից հետո կսկսի նոր գյուղեր, բնակավայրեր մոտեցնել հայկական հողերում բնակեցնել: Այսօր Ադրբեջանը ստարտը տվել է, ասում է՝ պետք է հետ գան, այսինքն` վերաբնակեցում է լինելու, գալու է բնակավայրեր է դնելու, ինչպես ամբողջ 250 տարում Արցախի պատմությունը այդպես է եղել: Իբրահիմ խանը եկավ, մի խոսքով ցեղախմբեր բերեցին, բնակչությունը ավելացրին ու իրենց համար դա դարձրին «պատմական հայրենիք»:

— Մի՞թե այսկերպ պետք է լիներ լուծումը` մարդիկ գերեվարված են, զրկված իրենց հողերից, ստացվում է մեկ օրում ունենք բազմաթիվ զոհեր, սպանվում են խաղաղ բնակիչներ…

— Իհարկե, լուծումը այսպես չէր լինի, եթե 1988թ.–ին մենք ճիշտ քաղաքականություն վարեինք, եթե հասկանայինք, որ 88–ի շարժումը մեզ տանում է մի մեծ ծուղակի մեջ, սա մեծ ծուղակ էր մեզ համար: Այս խնդիրը ստեղծված էր ուժային մեծ կենտրոնների կողմից, որպեսզի տարածաշրջանում անընդհատ անկայունություն լինի: Մենք եթե 1988թ.–ին հասկանայինք, որ Արցախում կարելի էր գնալ երկխոսել, կամ մյուս խնդիրը, լուծումն այսպես չէր լինի: Եթե մենք 1994թ.–ի հրադադարից հետո 1996–ից 98թ.–ին կարողանայինք գալ կոմպրոմիսային լուծման, այլ ոչ թե առաջնորդվեինք մեր ամբիցիաներով, բնականաբար, լուծումը այսպես չէր լինելու: Բայց քանի որ մեր ամբիցիաները մեր ազգային հնարավորությունների հետ բացարձակ անհամատեղելի են, հետեւանքները լինում են այսպես:

— «Զանգեզուրյան միջանցքի» առումով ի՞նչ սպասել, Թուրքիան ու Ադրբեջանը չեն թաքցնում իրենց ախորժակը ու նորանոր պահանջների ցուցակում կա նաեւ այդ հարցը:

— Ասել եմ ու էլի եմ ասում` «Զանգեզուրի միջանցքը» լինելու է անխուսափելի, ամբողջ պրոցեսը տանում է դրան: Հիմա եթե մարդիկ սիրում են հեքիաթներ պատմել, ես ասում եմ ուղիղ:

— Իսկ կարո՞ղ ենք Իրանի հետ ինչ–որ հույսեր կապել, հնարավո՞ր է այստեղ հայ–իրանական շահերի համընկնում:

— Իրանի հայտարարությունները եթե նայեք, Իրանը ասում է՝ առանց իմ համաձայնության այդ միջանցքը չի բացվի, Իրանը չի ասում, որ այդ միջանցքը չի լինելու ընդհանրապես, ասում է՝ առանց իմ համաձայնության, հետեւաբար Իրանը մտնում է խաղի մեջ` ներկայացնելով իր պահանջները: Նույն «Զանգեզուրի միջանցքն» Իրանի համար նույնպես առեւտրի առարկա է` նայած թե իրենց ինչ կառաջարկեն: Իրանական մամուլը Էրդողանի մեկնաբանումով ասում է` այո՛, միջանցքը կարող է բացվել, բայց մեր համաձայնությամբ, այսինքն՝ եկեք մեզ հետ համաձայնեցրեք: Գնում է մեծ առեւտուր տարածաշրջանում հայկական շահերի հաշվին, ինչպես դա եղել է 1890–ականներին, 1900–ականների սկզբին եւ հիմա, գնում է մեծ առեւտուր:

— Ի վերջո,  արցախահայերը կմնա՞ն ու կոմպրոմիսի կգնա՞ն ադրբեջանական իշխանությունների հետ:

— Ես իրենց փոխարեն չեմ կարող պատասխանել, բայց մի բան կարող եմ ասել, որ ամենաճիշտ լուծումը կլինի այն, որ հայությունը կարողանա ինչ–որ եզր գտնել ու մնալ իրենց հողում: Այսօր մեզ համար առաջնայինը ոչ թե էմոցիոնալ կոչերով զբաղվելն է, այլ հայությունը պահպանել այդ հողի վրա: Մենք արեւմտահայության սխալը չպետք է կրկնենք, բայց, ցավոք, էլի կրկնում ենք: Այսօր մեր խնդիրը ամբիցիաները, ազգային երազները, դրանք չբարձրաձայնելն է, այսօր իրավիճակը այդպես չէ, պետք է սթափ գնալ կոմպրոմիսի ու բնակչությանը պահել իր հողի վրա:

— Բայց կա՞ն հնարավորություններ:

— Կարծում եմ` հնարավոր է, նայած՝ ինչպե՞ս են բանակցում, եւ ովքեր են բանակցում:

Ս. ԱՍԱՏՐՅԱՆ


Փաշինյանը փաստացի հայ ազգի թշնամին է ու այս ամենն արել է պայմանավորված. Էդուարդ ՇարմազանովՕքսֆորդի բառարանը ընտրել է տարվա բառըԵթե ընդդիմադիրները միասնական չեն, ի՞նչ է իրենց նպատակը, կուսակցապաշտությո՞ւն. Հակոբ ԱյնթապլեանՆախկին նախագահական ինքնաթիռը դուրս է բերվել աերոդրոմից․ «Հետք»Թալին-Երևան ճանապարհին «Nissan»-ը կողաշրջվել և հայտնվել է դաշտամիջյան հատվածում․ 21-ամյա վարորդը հոսպիտալացվել էՎերջ պետք է դրվի երկիրը թալանելուն. Յակոբ ԱյնթապլեանԲացահայտվել է ամուսների կողմից առցանց եղանակով թմրամիջոցների ապօրինի հսկայածավալ շրջանառության և փողերի լվացման դեպք. Հայտնի է նրանց ինքնությունըԱռանձին շրջաններում սպասվում են տեղումներ և մառախուղ․ օդի ջերմաստիճանն էապես չի փոխվիԱյս բովանդակությամբ փաստաթղթի ստորագրումը մոռացության է տանում Արցախը․ Վարդան Օսկանյան«Վագների» զգալի ուժեր նոր կազմակերպչական ձևաչափով նորից Բախմուտում են (Տեսանյութ)Մարդու իրավունքները Հայաստանում «մահացել են». ՀՀԿ ակցիան՝ ՄԻՊ գրասենյակի մոտԱվդիևկայի ճակատամարտը. Ռուսական ուժերը շարունակում են ակտիվ հարձակումը (Քարտեզ)Ամանորյա ամենահամեղ դեսերտ «Մանդարիններ ձյան վրա»Բրիտանիայում հիմա էլ դավադրություն է պատրաստվում վարչապետ Սունակի դեմ՝ Ջոնսոնին հետ բերելու համարԻԻՀ խորհրդարանը հավանություն է տվել տեղեկատվական անվտանգության ոլորտում ՌԴ-ի հետ համագործակցության օրինագծինԱրցախցին երկընտրանքի մեջ էր՝ մեռնել սեփական հողում, թե փրկվել․ Արցախի ՄԻՊՄիհրան Ծառուկյանը մшհացած պարուսույցի հետ ընթրել է օրեր առաջ.նա հրապարակել է լուսանկարը.starnews.amԿրեմլը մանրամասներ է հայտնել Պուտին-Նեթանյահու հեռախոսազրույցիցՈւկրաինական հակամարտությունը Ռուսաստանին ավելի ուժեղ է դարձրել. ԼավրովԱՐՑԱԽԻ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԵՎ ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ՈՒԺԵՐԻ ՈՒՂԵՐՁԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՀԱՆՐՈՒԹՅԱՆԸՈւկրաինան, ի տարբերություն ՌԴ-ի, ապագա չունի. ՊուտինԱդրբեջանը Շուշիում ոչնչացնում է հայկական հետքըՀռոմի պապը ողջունել է հայ և ադրբեջանցի գերիներին ազատ արձակելու որոշումըՔանի ունենք քաղբանտարկյալներ, մենք նրանց հետ բանտարկված ենք. Տաթեւ ԱրցախԱրցախի ԱԺ-ն վճռակամ է պաշտպանելու հայ ժողովրդի հազարավոր հայորդիների արյունով ու քրտինքով իրացված իրավունքներն ու ազատությունը․ հայտարարություն1991-ին Արցախի անկախությանը «այո» քվեարկածներն ի՞նչ իմանային,որ տասնամյակներ անց Փաշինյանը նրանց հանձնելու է Ալիեւին. Էդուարդ ՇարմազանովԾաղկաձորի ռեստորաններից մեկում հրդեհ է բռնկվել․ կրակն ու ծուխը տեսանելի են մի քանի 100 մետրիցԽոշոր ավտովթար` Կոտայքի մարզում.կան զոհեր, տուժել է հայտնի էքստրասենսըԽարոշի չխաղալ, ոչ մի կուսակցական մուկ ու ձուկ չի պլստալու. Ովքեր են Փաշինյանի թիրախումԱպացույցներ` մահից հետո կյանքի գոյության մասինԳիտնականներն առաջին անգամ արձանագրել են, թե ինչ է ապրում մարդը մահից առաջ վերջին վայրկյաններինԻնչու ՔՊ-ն չընտրեց Հայկուհի Հարությունյանին եւ, թե ինչպես ընդդիմության թեկնածու Մանվել Բադալյանը դարձավ իշխանությունների ընտրյալը․ Հովիկ Աղազարյանը փակագծեր է բացում ՀՀ զինված ուժերի նվագախումբը 31 տարեկան էԵրբևիցե չէի պատկերացնում՝ մեր ժողովուրդը այսքան համերաշխ կընդունի Արցախի կորուստը․ Սենոր ՀասրաթյանԵթե Դուք ծնվել եք որևէ ամսի 10-ին, ապա իմացեք, որ դուք...Իրանը Ռուսաստանի հետ համաձայնագիր է պատրաստումՄոսկվայում կանցկացվի «Ռուսաստան-Հայաստան» առաջին հանրային ֆորումըՌԴ-ում ակտիվիստները դիմել են իշխանություններին՝ կոչ անելով մեդալ և բնակարան շնորհել աշակերտներին փրկած Օֆելյա ՄկրտչյանինՀայաստանն ու Թուրքիան մինչ օրս քայլեր չեն ձեռնարկել Անիի կամրջի վերականգնման ուղղությամբԵրբեք մի խմեք գիշերը մահճակալի կողքին դրված ջուրը․ ահա՝ ինչուԻ՞նչ պետք է լինի ամանորյա սեղանին, որպեսզի 2024 թվականը հաջողակ լինիՊուտինն ասել է՝ ինչից է կախված Ռուսաստանի ապագանԱշխատելու ենք տարածաշրջանում կայուն և արժանապատիվ խաղաղության համար. Բաքվում ԱՄՆ նորանշանակ դեսպանՍթեյք ընդամենը մի քանի րոպեում. Օրվա բաղադրատոմսԻնչ փոխարժեքներ են սահմանվել տարադրամի շուկայում դեկտեմբերի 10-ինԹուրքիան անում է հնարավորը, որպեսզի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության փաստաթուղթը ստորագրվի. ԱԳՆԱրևմուտքին երբեք չի հաջողվի ջախջախել Ռուսաստանին․ ՊուտինԴեկտեմբերը նման է դժոխքի այս երեք նշանների համարԳագիկ Սուրենյանը «ռոմանտիկ» գրառում է կատարելՆոր մանրամասներ բլոգերի վերաբերյալ

Հետևե՛ք -ին Youtube-ում`
$
Ամենադիտված
Ереван погода