Օլիմպիական խաղերում շատերը տեսան ինչ-որ անպատկառ կամ հեգնանքային տարրեր, ինքս, անկեղծ ասած, այդպես չեմ տեսնում. Խզմալյան

Փարիզում Օլիմպիական խաղերի բացման արարողության շուրջ միջազգային տարբեր հայտնի դեմքեր քննադատաբար մեկնաբանումներ կատարեցին: Դրան անգամ անդրադարձել է Tesla-ի, X-ի եւ Space X-ի սեփականատեր Իլոն Մասկը՝ արարողությունը համարելով «չափազանց վիրավորական քրիստոնյաների համար»: Մինչդեռ բացման արարողության գեղարվեստական ղեկավար Թոմաս Ժոլին նշել է, որ շփոթված է շոուի վերաբերյալ բացասական արձագանքներից: Այս մասին «Իրավունքը» զրուցել է Հայաստանի Եվրոպական կուսակցության նախագահ ՏԻԳՐԱՆ ԽԶՄԱԼՅԱՆԻ հետ:

 

 

— Կարծում եմ, որ Օլիմպիական խաղերը՝ դրանք երիտասարդության, ազատության եւ մշակույթի տոն են: Չմոռանանք նաեւ, որ դա հեթանոսական, հին հունական, նախաքրիստոնեական ավանդություն է, եւ որ մեր արքաները պատիվ էին համարում այնտեղ հանդես գալ եւ հաղթում էին: Ինչ վերաբերում է այս իրավիճակին՝ վերջերս, ցավոք սրտի, օլիմպիական խաղերը եւ մեծ մրցաշարերը դառնում են ավելի շատ քաղաքական գաղափարախոսությունների մրցաշարեր, եւ սպորտը երկրորդ տեղ է այնտեղ զբաղեցնում: Դա երեւի բնական է: Անձամբ ինձ հիացրին, քանի որ ես տարիներ շարունակ նայել էի եւ նայում էի տարբեր բացումներ ու տեսնում էի, որ ստաբիլ երկրները օգտագործում են դա իրենց մշակույթը եւ գաղափարախոսությունը ցուցադրելու համար: Եթե Ռուսաստանը փորձում էր Սոչիի խաղերի օրոք իր գերակայությունը եւ գաղափարական առավելությունը ցույց տալ, դա միշտ ինչ-որ կայսերական ռազմականացված բնույթ է կրում: Այս առումով փարիզյան խաղերի բացումն իսկապես կառնավալային հրաշալի հանդես էր, որը հիշեցրեց ամենակարեւորը, որ սա ազատության, երիտասարդության տոն է: Բավական ազդեցիկ բյուջե օգտագործվեց: Որքան գիտեմ` 4 միլիարդ եվրո, համեմատելու համար ասեմ, որ Սոչիի ծախսերը մոտ 50 միլիարդ էին: Հասկանալի է, որ զգալի մասը գրպանվեց: Այնուամենայնիվ, Փարիզը հիշեցրեց բոլորիս, որ դա եվրոպական մայրաքաղաք է: Փարիզը երիտասարդության, ազատության, հումորի մայրաքաղաք է:

 

 

— Այնտեղ շատերը տեսան ինչ-որ անպատկառ կամ հեգնանքային տարրեր, իսկ ես, անկեղծ ասած, այդպես չեմ տեսնում: Մեծ մասամբ, իհարկե, դա բացատրվում է քննադատների տգիտությամբ կամ նախանձով: Այսպես, օրինակ, այն պնդումները, որ այստեղ կարող է խոսքը քրիստոնեական կրոնի մասին լինել, ապա ինքս դա համարում եմ միանգամայն անհեթեթ: Եվ եթե դա կարելի է ապացուցել, ապա կարելի է պարզապես հիշեցնել, որ իրականում պաղեստինյանները ոչ թե այդպես խորհրդավոր ընթրիքին էին վերաբերվում, այլ մեկ ուրիշ նկարի, որը կոչվում է օլիմպիական աստվածների խնջույքը: Օրինակ` Կոստանդնուպոլսի պատրիարքը, չգիտես ինչու, որոշեց, որ դա վիրավորում է ե՛ւ քրիստոնեական, ե՛ւ իսլամական հավատքը: Ես կարծում եմ, որ մեր եկեղեցին լավ կաներ, որպեսզի ավելի շատ զբաղվեր մարդկանց օգնելով: Այնպես որ, դա ինձ համար հիացմունքի, մշակույթի եւ ֆրանսիական ոճով հիանալու առիթ էր: Եվ շնորհավորում եմ մեզ, որ նման գեղեցկության, նման ազատության եւ բարձր արվեստի հանդիսատես եղանք:

 

 

— Գիտեք, մարդկանց ընկալումը սովորաբար թյուրիմացության արդյունք է: Եթե դիտեն օլիմպիական խաղերի բացումը, օրինակ` ռուսական Առաջին ալիքով, թեեւ նրանք ուղիղ հեռարձակում չունեին, եւ դրանք ավելի շատ մեկնաբանություններ էին, կարելի է ստանալ այդպիսի տպավորություն: Մինչդեռ դա զարմանալի չէ, քանի որ Ռուսաստանն իրեն դիրքավորում է որպես հակաեվրոպա եւ հակաքաղաքակրթություն, իսկ ես ինքս ֆրանսիական բնօրինակով էի դիտում եւ ուշադրություն դարձրեցի, որ Հայաստանի թիմին ֆրանսիական մեկնաբանը հատուկ ընդգծեց, որ ահա դուրս է գալիս հայկական թիմը, մեր եղբայրական, մեր սիրելի Հայաստանի ներկայացուցիչները եւ հաջորդ նախադասությունում նշեց, որ անցյալ տարի մենք ցավով եւ վրդովմունքով նայում էինք՝ ինչպես էին հայերին բռնի կերպով հանում Լեռնային Ղարաբաղից, եւ մեր սրտերում հայերը ու Հայաստանն ունեն իրենց մշտական եւ մեզ համար շատ թանկ տեղը: Սա մի քանի վայրկյանների ընթացքում հայկական դրոշի ներքո ասվեց ֆրանսիական գլխավոր հեռուստաալիքներից մեկով եւ այն օլիմպիական խաղերի այդ հանդիսավոր բացման ժամանակ էր ասված: Սա է պետք տեսնել, սա է պետք գնահատել, այլ ոչ թե ընկնել հայատյաց երեւույթների հետեւից, որոնք խեղաթյուրում են ամեն ինչ եւ ամեն ոք: