ԻՆՉՈՎ Է ՎՏԱՆԳԱՎՈՐ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՄԱՐ ՎՐԱՑԱԿԱՆ ՆԵՐԿԱ ԻՐԱՎԻՃԱԿԸ

­Սի­րիա­յից զատ (Տե´ս նաեւhttps://iravunk.com/?p=299259&l=am), ի­հար­կե, Հա­յաս­տա­նի հա­մար ոչ պա­կաս վտան­գա­վոր ի­րա­վի­ճակ է զար­գա­նում նաեւ մեր հա­րե­ւան Վ­րաս­տա­նում: Այն, որ գրո­բալ լի­բե­րաս­տա­կան հա­մա­կարգն ա­մեն ինչ ա­նում է՝ Վ­րաս­տա­նում հե­ղաշր­ջում սար­քե­լու եւ այդ եր­կիրն իր ու­ղեծ­րում պա­հե­լու հա­մար, իր հեր­թին էր սպա­սե­լի դեռ մինչ տե­ղի ու­նե­ցած խորհր­դա­րա­նա­կան ընտ­րութ­յուն­նե­րը: Ա­վե­լին, որ հենց այս պա­հին նման մի փորձ պետք է լի­նի, էլ ա­վե­լի ցայ­տուն դար­ձավ այն բա­նից հե­տո, երբ ֆիքս­վեց, որ դեկ­տեմ­բե­րի 14-ին Վ­րաս­տա­նը կու­նե­նա նոր նա­խա­գահ, հաշ­վի առ­նե­լով նաեւ, որ դեկ­տեմ­բե­րի 16-ին լրա­նում է ա­րեւմտ­յան գոր­ծա­կալ Զու­րա­բիշ­վի­լու պաշ­տո­նա­վար­ման ժամ­կե­տը: Եվ ա­հա այն պա­հին, երբ սույն «սու­պեր­դե­մոկ­րա­տը» ինքն ի­րեն հռչա­կեց Վ­րաս­տա­նում իշ­խա­նութ­յան միակ լե­գի­տիմ մար­մին՝ հրա­ժար­վե­լով ան­գամ լիա­զո­րութ­յու­ններն ա­վարտ­վե­լուց հե­տո հե­ռա­նալ, պարզ էր, որ «հե­ղա­փո­խութ­յան» կո­ճա­կը սեղմ­ված է: Ու այն ա­մե­նը, ինչ այս օ­րե­րին տե­ղի է ու­նե­նում Թ­բի­լի­սիում, ի­հար­կե, կա­րե­լի է «գու­նա­վոր հե­ղա­փո­խութ­յուն­նե­րի» դա­սա­կան օ­րի­նակ հա­մա­րել:

­Միայն թե ո­րոշ «տա­րօ­րի­նակ» դե­տալ­ներ կա­րե­լի է տես­նել: Նախ նկա­տենք, որ այս օ­րե­րին «հե­ղա­փո­խա­կան» դա­սա­կան սցե­նա­րի հա­մա­ձայն, նաեւ Եվ­րո­պան գոր­ծի ան­ցավ, պաշ­տո­նա­պես սպառ­նա­լով Վ­րաս­տա­նին՝ չճնշել «հե­ղա­փո­խա­կան­նե­րին», այլ հլու-հնա­զանդ իշ­խա­նութ­յու­նը հանձ­նել նրանց: Միայն թե այս դեպ­քում սպառ­նա­լիքն առն­վազն ցնցող էր, թե՝ կդա­դա­րեց­նեն ԵՄ-ին ան­դա­մակ­ցութ­յան բա­նակ­ցութ­յուն­նե­րը: Դա, ի­հար­կե, նո­րից ու նո­րից եվ­րո­պա­կան ար­դի գոր­ծիչ­նե­րի մտա­վոր կա­րո­ղութ­յուն­նե­րի հետ կապ­ված հար­ցեր է ա­ռաջ քա­շում, հաշ­վի առ­նե­լով, որ վրա­ցա­կան իշ­խա­նութ­յու­ննե­րին սպառ­նում են ԵՄ չթող­նե­լ այն դեպ­քում, երբ այդ նույն վրա­ցա­կան իշ­խա­նութ­յուն­ներն ի­րենք ար­դեն պաշ­տո­նա­պես կանգ­նեց­րել են ինչ­պես ԵՄ մտնե­լու գոր­ծըն­թա­ցը, այն­պես էլ կա­մո­վին հրա­ժար­վել են Եվ­րո­պա­յի ֆի­նան­սա­կան օգ­նութ­յու­նից: Ընդ ո­րում, այս «հե­ղա­փո­խութ­յան» պաշ­տո­նա­կան ա­ռի­թը հենց այդ ո­րո­շումն էր:

­Բայց մյուս կող­մից էլ, վրա­ցա­կան իշ­խա­նութ­յուն­ներն այս ողջ ըն­թաց­քում, ի տար­բե­րութ­յուն եվ­րո­պա­ցի­նե­րի, ի­րենց ցույց են տվել` որ­պես միան­գա­մայն խե­լա­միտ գոր­ծիչ­ներ: Եվ ա­հա այս հար­ցը կա՝ իսկ նրանց ին­չի՞ն էր պետք հենց այս պա­հին նման հայ­տա­րա­րութ­յուն հնչեց­նե­լը, երբ կա­րող էին գո­նե եր­կու շա­բաթ սպա­սել, մին­չեւ Զու­րա­բիշ­վի­լու ժամ­կետն էլ սպառ­վեր, նրան կտա­նեին բանտ եւ հե­տո շատ ա­վե­լի ա­զատ կկա­րո­ղա­նա­յին գոր­ծել: Այ­սինքն, ԵՄ-ից հրա­ժար­վե­լու մա­սին կան­խավ հայ­տա­րա­րելն ա­վե­լորդ ինք­նավս­տա­հութ­յան ցու­ցի՞չ էր, թե՞ սրա տակ ինչ-որ խո­րը հաշ­վարկ ու­նեն: Խո­շոր հաշ­վով, այդ հար­ցը կա­րե­լի է նաեւ այս­պես վե­րա­ձե­ւա­կեր­պել՝ ի­րո՞ք այս «հե­ղաշրջ­ման» կո­ճա­կը Զու­րա­բիշ­վի­լին (ի դեմս նրա տե­րե­րի) սեղ­մեց, թե՞ վրա­ցա­կան իշ­խա­նութ­յուն­նե­րը նրան ստի­պե­ցին սեղ­մել:

Ի­հար­կե, մի կող­մից, վրա­ցա­կան իշ­խա­նութ­յուն­նե­րը կա­րող է հաշ­վար­կել են, որ խնդիր չու­նեն. ընդ­դի­մա­դիր­նե­րի պո­տենց­իալն այս պա­հին շատ մեծ չի թվում, ու մի­գու­ցե վրա­ցա­կան իշ­խա­նութ­յու­նների մոտ կա այն ցան­կութ­յու­նը, որ կա­րե­լի է հնա­րա­վո­րինս շուտ սկսել եւ ա­րա­գո­րեն «կոտ­րել» այս ա­լի­քը, ո­րը, մեկ է, պետք է ինչ-որ պա­հի լի­ներ: Ա­ռա­վել եւս, որ հայտ­նի դար­ձավ, որ Ուկ­րաի­նա­յում կռվող վրա­ցա­կան ստո­րա­բա­ժա­նում­նե­րին ու­ղար­կում են «հե­ղա­փո­խութ­յա­նը» օգ­նե­լու, եւ քա­նի դեռ այդ ու­ժերն էլ տե­ղում չեն, կա­րե­լի է ա­րա­գո­րեն ընդ­դի­մութ­յան հար­ցը լու­ծել:

­Բայց ե­թե այս սցե­նարն է, այն է՝ «հե­ղա­փո­խութ­յան» մեկ­նար­կը տալ ստի­պե­լը «Վ­րա­ցա­կան ե­րա­զան­քի» կան­խամ­տած­ված սադ­րանքն էր, ա­պա նրանք պետք է աչ­քի ա­ռաջ ու­նե­նան նաեւ, որ կան բա­վա­կա­նին լուրջ ռիս­կեր։ Ն­րանք բազ­միցս ա­սել են, որ չեն ցան­կա­նում Ուկ­րաի­նա­յի ճա­կա­տա­գի­րը Վ­րաս­տա­նի հա­մար։ Սա նշա­նա­կում է, որ իշ­խա­նութ­յուն­նե­րը ման­րակր­կիտ ու­սում­նա­սի­րել են այն­տեղ տե­ղի ու­նե­ցած վեր­ջին «գու­նա­վոր հե­ղա­փո­խութ­յան» փոր­ձը։ Այդ թվում, որ հիմ­նա­կան­նե­րից է իշ­խա­նութ­յան պա­ռակտ­ման ռիս­կը, որ դա­վա­ճան­ներ են հայտն­վե­լու եւ­ ա­պա­կա­յու­նաց­նե­լու ի­րա­վի­ճա­կը իշ­խա­նութ­յան մեջ։ Հետ­եւա­բար, կա­րող էր հի­շա­տակ­ված քայ­լը նաեւ դի­տա­վոր­յալ սադ­րանք լի­նել՝ պե­տա­կան ​​եւ պե­տա­կան ​​այլ կա­ռույց­նե­րում արեւմտ­յան լոբ­բիս­տա­կան ​​գոր­ծա­կալ­նե­րին բա­ցա­հայ­տե­լու հա­մար՝ մինչեւ Ս­պի­տակ տան նոր վար­չա­կազ­մի գա­լը:

­Սա­կայն սա շատ վտան­գա­վոր խաղ կլի­ներ: Ա­սենք, հաշ­վի առ­նե­լով, որ Ա­րեւ­մուտքն ար­դեն իսկ կազ­մա­կերպ­ված կեր­պով Ուկ­րաի­նա­յում կռվող վրա­ցի­նե­րին փոր­ձում է ու­ղար­կել Վ­րաս­տան: «Վ­րա­ցա­կան ե­րա­զանքն» ու­նի՞ բո­լոր ե­րաշ­խիք­նե­րը, որ անվ­տան­գութ­յան ու­ժե­րի եւ հա­տուկ ծա­ռա­յութ­յուն­նե­րի մեջ չկան այն «խո­րը կոն­սեր­վաց­ված» գոր­ծա­կալ­նե­րը, ո­րոնք կօգ­նեն այդ ու­ժե­րին՝ ներ­թա­փան­ցել Վ­րաս­տան: Նաեւ, որ այդ ու­ժե­րի մի­ջո­ցով հնա­րա­վոր չի լի­նի ըն­դա­մե­նը «հե­ղաշր­ջու­մա­յին» բա­խում­նե­րը տե­ղա­փո­խել քա­ղա­քա­ցիա­կան պա­տե­րազ­մի մա­կար­դակ, ինչն ակն­հայ­տո­րեն Ա­րեւ­մուտ­քի հիմ­նա­կան պլան­նե­րի թվում է:

Իսկ ե­թե Վ­րաս­տա­նում սկսվի քա­ղա­քա­ցիա­կան պա­տե­րազմ, ա­պա դա կա­րող է նաեւ վերջ­նա­կա­նա­պես ա­զա­տել Ա­լիե­ւի ձեռ­քե­րը՝ հա­յաս­տան­յան ուղ­ղութ­յամբ իր ե­րա­զանք­նե­րի մի­ջանց­քի հար­ցում: Ա­ռա­վել եւս, որ դրան նպաս­տում են նաեւ սի­րիա­կան ի­րո­ղութ­յուն­նե­րը: Ա­ռա­վել եւս, որ Թ­րամ­փի պաշ­տո­նա­վար­ման մեկ­նար­կով Ա­լիե­ւի հա­մար այդ «հնարա­վո­րութ­յուն­նե­րի պա­տու­հա­նը» կա­րող է փակ­վել: