«Արմմոնո»-ն թռիչքի մեջ է, տարբեր փառատոներում է եւ միշտ հանդիսատեսի հետ է. Մարիաննա Մխիթարյան

Հայկական ազգային էպոսի գլխավոր հերոսից մինչեւ մերօրյա հերոսը՝ արհեստական բանականությունը, շուրջ մեկ շաբաթ թատերասեր հանրությունը վայելեց «Արմմոնո Plus» միջազգային 8-րդ թատերական փառատոնում տեղ գտած ավանդական ու նորարարական մոնոներկայացումները: Փառատոնը դարձավ իսկական տոն արվեստի սիրահարների համար. ցուցադրվեց շուրջ 15 մոնոներկայացում-առաջնախաղ։ Միջազգային ծրագրում ներառված երկների շարքում էին Ռուսաստանը եւ Վրաստանը: Փառատոնի պատվավոր հյուրն էր Գերմանիայից ժամանած ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մոնոներկայացումների միջազգային ֆորումի համանախագահ Նինա Մազուրը:

«ԱՄԵՆ ՋԱՆՔ ԳՈՐԾԱԴՐԵՆՔ, ՈՐ ՀԱՅ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴՆԵՐԻ ՄԵՋ ՉՄԵՌՆԻ ԴԱՎԻԹԸ»

Ի դեպ, փառատոնի տնօրեն ՄԱՐԻԱՆՆԱ ՄԽԻԹԱՐՅԱՆԸ հենց սկզբում ի գիտություն ամենքի՝ հորդորեց. «Գիտեմ, բոլորս սիրում ենք գտնել ինչ-որ թերություններ ուրիշի աշխատանքի մեջ, բայց խնդրում եմ՝ ներկայացումները բարի աչքով նայեք»: Արդյունքում գուցե մոգական էր Մարիաննա Մխիթարյանի հորդորը, բայց փառատոնն անցավ անխափան ու անթերի:

«Արմմոնո Plus»-ը մեկնարկեց ՀՀ վաստակավոր արտիստ, դերասանուհի, ռեժիսոր Նարինե Գրիգորյանի բեմադրած «Սասունցի Դավիթ»-ով՝ Գ. Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոնի դերասան ԱՐՄԵՆ ՔՈՒՇԿՅԱՆԻ դերակատարմամբ: Քուշկյանը կարողացավ միայնակ շունչ տալ «Սասնա ծռեր»-ի երրորդ ճյուղի բոլոր հերոսներին եւ մարմնավորել նրանցից ամենքին յուրովի: Իրականում տպավորություն էր, թե բեմում միանգամից մի քանի դերասան է խաղում, բեմը լիքն էր քուշկյանական էներգիայով, լեփ-լեցուն դահլիճով հանդիսատեսը՝ տպավորված ու ոգեւորված:

Արմեն Քուշկյանն անկեղծանում է՝ տեւական ժամանակ ցանկացել է աշխատել Նարինե Գրիգորյանի հետ եւ «Արմմոնո Plus»-ը նրան ընձեռնեց այդ հնարավորությունը: Ինչ վերաբերում է անդրադարձին հենց էպոսին, մանրամասնում է. «Կարդում ես տեքստը ու հասկանում, որ էպոսն այսօրվա ու երեկվա մասին է։ Ու այդ սխալները, որ գործել ենք երեկ, գործել ենք նաեւ այսօր։ Ներկայացման հիմնական ուղերձն այն է, որ մեզ պետք են Դավիթներ, մենք պետք է ամեն ջանք գործադրենք, որ հայ երիտասարդների մեջ չմեռնի Դավիթը, պետք է արմատախիլ անենք դավաճանությունը, նենգությունը, վախը, քծնանքը` այն ամենն, ինչը բերել է մեզ կորուստների ու պարտությունների։ Ազատություն տանք մեր ներքին Դավիթին ու մեր միջի Դավիթին, որպեսզի հաղթանակներ ունենանք»։

Դերասանը նշում է՝ կերպարը դժվար տրվեց իրեն, բայց աշխատանքը բավական հետաքրքիր է եղել ու կարծում է, որ հաղթահարել են. «Երբ Մարիաննա Մխիթարյանն ինձ առաջարկ արեց բեմադրել եւ խաղալ Սասունցի Դավիթ, իմ առաջին ռեակցիան վախն էր, որ՝  իմ  դերասանական ամբողջ նկարագրով եւ տեսակով ես Դավիթ չեմ:  Հետո հասկացանք, որ ես ոչ թե խաղում եմ Սասունցի Դավիթ, այլ ես ներկայացնում եմ նրան։ Ես հեղինակն եմ, ով 11 կերպար է ներկայացնում եւ ոչ թե խաղում է այդ կերպարներին սկզբից մինչեւ վերջ,  այլ էությունն է տալիս նրանց՝ բնավորությունը, տեսակը, գլխավոր միտքը»:

«ԽԵԼԱԳԱՐԻ ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ»-Ն ԱՐԺԱՆԱՑԱՎ ՀԱՏՈՒԿ ՄՐՑԱՆԱԿԻ»

Փառատոնին Երեւանի Շառլ Ազնավուրի անվան մշակույթի եւ արվեստի պետական  քոլեջը մասնակցեց երկու յուրահատուկ իրադարձությունով։ Նախ քոլեջի շրջանավարտ ԳԱԳԻԿ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ դերակատարմամբ հանդիսատեսը դիտեց «Խելագարի հիշատակարան» մոնոներկայացումը (բեմադրությունը՝ Անահիտ Մազմանյանի), ապա քոլեջը «Արմմոնո Plus»-ի շրջանակում ներկայացավ աշխարհահռչակ շանսոնիե Շառլ Ազնավուրին նվիրված համերգային ծրագրով՝ քոլեջի ուսանողներից կազմված նվագախմբի եւ երգչախմբի կատարմամբ (գեղարվեստական ղեկավար՝ Խաչիկ Սահակյան):

Ներկայացումը, որի հերոսը պատմում էր հասարակության կողմից լքված, միայնակ անհատի կործանման ու անպատասխան սիրո մասին, հուզեց ոչ միայն հայ հանդիսատեսին: Երեւանում Ռուսաստանի գիտության եւ մշակույթի կենտրոնի կողմից՝ երիտասարդ դերասանն արժանացավ հատուկ մրցանակի:

Ի դեպ, «Խելագարի հիշատակարան»-ն օրերս ներկայացվել է նաեւ Մոսկվայում տեղի ունեցած «Արտ պանորամա» միջազգային մրցույթին։

«ԵՐՋԱՆԻԿ ՇԱՌԼՈՏԱՆ» ԴԺԲԱԽՏԱԲԱՐ ՀԱՅՏՆՎԵՑ ՀԻՎԱՆԴԱՆՈՑՈՒՄ

Իսկ ի՞նչ եղավ Շառլոտա Իվանովնայի հետ Չեխովի մեծ կատակերգության բալի այգու վաճառքից հետո։ Ո՞ւմ է նա հիմա ցույց տալիս իր կախարդական հնարքները եւ ո՞ւմ հետ է խոսում գերմաներեն: Ահա այս մասին էր  Ռուսաստանից ժամանած դերասանուհի ԵԼԵՆԱ ԿԱԼԱԳԱՆՈՎԱՅԻ դերակատարմամբ «Երջանիկ Շառլոտան» (բեմադրությունը՝ Ռադիոն Բուկաեւի) մոնոներկայացումը:

Գերակտիվ դերասանուհու խաղի ժամանակ հանդիսատեսի մտքով անգամ չէր կարող անցնել, որ հաջորդ օրը Ելենա Կալագանովան հայտնվելու է հիվանդանոցում: Դժբախտաբար, դերասանուհին սրտի խնդիրներով ստիպված է եղել ներկայացման հաջորդ օրը տեղափոխվել հիվանդանոց:

Մեզ մնում է առողջություն մաղթել ռուս դերասանուհուն:

«ԱՐՄՄՈՆՈ PLUS»-Ը ԼԵԶՈՒ Է ԳՏԵԼ ԱՐՀԵՍՏԱԿԱՆ ԲԱՆԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԵՏ

Ամփոփվեց փառատոնը նորարակական մտքի թռիչքով: «Արմմոնո Plus»-ը ցույց տվեց յուրօրինակ փորձ, թե ինչպես կարելի է թատերարվեստում մեկտեղել արհեստական բանականությունն ու ստեղծագործական նորարարությունը:

«Ամպերի եզրին» պիեսի թատերականացված ընթերցումը՝ դերասանուհի ՏԱԹԵՎԻԿ ՄԵԼՔՈՆՅԱՆԻ կատարմամբ, գրավեց հանդիսատեսի ուշադրությունը: Այն արհեստական ​​բանականության միջոցով ստեղծված փորձարարական պիես է։ Իսկ սա այն դեպքն էր, որ փորձը փորձանք չդարձավ, այլ զարմացրեց, հիացրեց ու ընդունվեց հանդիսատեսի կողմից: Այո՛, արհեստական բանականությունը թեպետ սիրտ չունի, բայց ճիշտ հրահանգողը կարողանում է նրան դարձնել զգացմունքային ու հուզիչ: Արդյունքում Օկսաննա անունով բորդուղեկցորդուհու 10 պատմությունները դարձավ «Արմմոնո Plus» 8-րդ թատերական փառատոնի գլխավոր նորությունն ու նորարությունը: Հենց այսպես է մեր օրերում մարդու ու տեխնոլոգիայի փոխհարաբերությունը համադրվում արվեստի մեջ։

«Արհեստական բանականությունը ստեղծագործելու սահմաններն ընդլայնում է ու կարող է Շեքսպիր, Դոստոեւսկի ու Սարոյան կարդալ` տարբեր լեզուներով ու հուզական տարբեր ֆոնով»,- արհեստական բանականությանը մի քիչ խեթ նայող միջին տարիքի հանդիսատեսին սիրտ է տալիս ռեժիսոր ՍՈՆԱ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԸ: Ավելին՝ նա արդեն համոզված է՝ արհեստական բանականությունը լավ գործընկեր է նաեւ թատրոնի բեմում:

Հիշեցնենք, որ «Արմմոնո Plus» թատերական փառատոնը 22-ամյա «Արմմոնո» միջազգային թատերական փառատոնի հավելվածն է, եւ արդեն իր յուրահատուկ տեղն է զբաղեցրել երեւանյան փառատոների շարքում: Այն մի հարթակ է, որտեղ երիտասարդ ու խոստումնալից թատերական գործիչները կարող են ներկայացնել իրենց աշխատանքները: Իսկ լավագույննները կցուցադրվեն նաեւ «Արմմոնո» միջազգային թատերական փառատոնի հիմնական փուլում` 2025 թվականին:

«Արմմոնոյի» հիմնական փուլից հետո մենք հասկացանք, որ ստեղծվում են բազմաթիվ ներկայացումներ, եւ մեկ փառատոնի շրջանակում հնարավոր չէ բոլորին ներգրավել ու դրանք ցուցադրել: Այնպես է ստացվում, որ ներկայացումները երբեմն չեն հասցնում պատրաստ լինել «Արմմոնոյի» հիմնական՝ գարնանային փուլին: Դրա համար արդեն 8 տարի ստեղծված է «ԱրմմոնոPlus»-ը»,- ասում է փառատոնի տնօրենը՝ Մարիաննա Մխիթարյանը, եւ փառատոնը եզրափակում հետեւյալ խոսքերով. «Մենք թռիչքի մեջ ենք, տարբեր փառատոներում ենք եւ միշտ ձեզ հետ ենք, մեր շատ սիրելի հանդիսատես»:

ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ