Սա կոսմետիկ խաղաղություն է՝ կեղծ կայունությամբ. Անահիտ Եղոյան

«Հայոց հայրենիք» կուսակցության կենտրոնական կոմիտեն հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է, որ Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը միանձնյա, առանց հանրային եւ քաղաքական լեգիտիմության, ավարտին է հասցնում Հայաստանի Հանրապետության եւ Ադրբեջանի Հանրապետության միջեւ «խաղաղության» համաձայնագրի գործընթացը, որի իրական բովանդակությունը շարունակաբար գաղտնի է պահվում հասարակությունից: Այս մասին «Իրավունք»-ը զրուցեց «Հայոց հայրենիք» կուսակցության նախագահ ԱՆԱՀԻՏ ԵՂՈՅԱՆԻ հետ:

— Ըստ Ձեզ` ո՞րն է, այսպես կոչված, «Խաղաղության համաձայնագրի» թաքնված ռիսկերը եւ հավանական հետեւանքները, ինչպես նաեւ համաձայնագրի հիմնական խութերը ՀՀ-ի համար:

— Ինչպես գիտենք, հասարակությանը եւ խորհրդարանին այդ հոդվածների բովանդակությունը չի ներկայացվել։ Սա լրջագույն թափանցիկության խնդիր է, ինչը ենթադրում է, որ իշխանությունը կարող է ազգային շահերին հակասող զիջումներ կատարել՝ փակ դռների հետեւում։ Փաստաթղթում բացակայում է անվտանգության երաշխիքները, թե ինչպես են ապահովվելու Հայաստանի Հանրապետության անվտանգային շահերը, մասնավորապես՝ սահմանի դելիմիտացիայի ընթացքում: Ադրբեջանը շարունակում է ուժի սպառնալիքի լեզվով խոսել՝ առանց որեւէ զիջման։ Արցախի հայության իրավունքների, անվտանգության, ապագայի վերաբերյալ չկա որեւիցե դիրքորոշում։ Իշխանությունը փաստացի հայտարարում է, որ իր օրակարգում չկա որեւէ պահանջ Արցախի հարցով։

— Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունները եւ ՌԴ-ին ուղղված ռեվերանսները ի՞նչ կտան մեզ:

— Վարչապետը մի քանի անգամ նշել է, որ ՀՀ-ն «հուսալքվել է» ՌԴ-ից եւ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ֆորմատից, բայց, միեւնույն ժամանակ, փորձում է խաղալ բալանսի վրա՝ մեղմելով հայտարարությունները Մոսկվայի հասցեին։ Նա հիշեցնում է, որ «ՌԴ-ն եղել է եւ մնում է ռազմավարական դաշնակից»՝ միեւնույն ժամանակ ակնարկում է, որ ՀՀ-ն գնում է բազմավեկտոր քաղաքականության։ Ընդդիմադիր դիրքորոշմամբ, սա արտաքին քաղաքականության անվստահելիությունն է։ Միաժամանակ հաճոյանալ Արեւմուտքին ու չնեղացնել ՌԴ-ին բերում է դիվանագիտական անորոշության, ինչից օգտվում է Ադրբեջանը։

— Տիկին Եղոյան, ըստ Ձեզ, ինչպիսի՞ն կլինի դրա հետեւանքները:

— Հետեւանքներն ակնհայտ են՝ Ադրբեջանի առավելապաշտ պահվածքի լեգիտիմացում: Ալիեւը միակողմանի հայտարարությամբ փաստում է, որ դե ֆակտո ունի վերադաս դիրք։ ՀՀ-ն ստիպված ընդունում է առաջարկները, իսկ համատեղ հայտարարությունից Բաքուն հրաժարվում է՝ ցույց տալով, որ իր օրակարգն առաջնային է։ Սա կարող է հանգեցնել նոր պահանջների, ինչպիսիք են «Զանգեզուրյան միջանցք»-ը կամ այլ ձեւակերպմամբ՝ տարածքային պահանջները, ՌԴ-ի հարաբերությունների վատթարացում: Ի տարբերություն նախկին դաշնակիցների՝ Մոսկվան այս համաձայնագրի շուրջ ակտիվ դերակատարություն չի ունենա։ Ռուսաստանը կարող է դա դիտարկել որպես ՀՀ-ի հեռացում իր ազդեցության գոտուց եւ սառեցնել ռազմավարական համագործակցությունը: Որքան էլ սա ներկայացվի, որպես առաջընթաց, արդյունքում ՀՀ-ն կունենա Արեւմուտքի կիսատ աջակությունը, կդիտարկվի որպես թույլ, առանց ինքնուրույն արտաքին կուրսի երկիր: Դա հավաստեց նաեւ ԳԴՀ արտգործնախարար Անալինա Բերբոքի հայտարարությունն առ այն, թե Հայաստանը համարձակ զիջումների է գնացել: Այս պարագայում իրավիճակն օգտագործվելու է նաեւ նրանց կողմից՝ սեփական շահերի սպասարկման համար՝ առանց լուրջ անվտանգության երաշխիքների։

— Այս ամենից ի՞նչ եք եզրահանգում:

— Այս համաձայնագիրը փաստացի ֆիքսում է Հայաստանի պարտվողական դիրքը՝ առանց ժողովրդական լեգիտիմացման եւ առանց երկրի անվտանգային շահերի բավարար ապահովման։ Այն հիմնված է իշխանության՝ միջազգային վարկանիշի պահպանումը սեփական ներքաղաքական շահերից վեր դասելու սկզբունքին։ Նիկոլ Փաշինյանը պատրաստ է ստորագրել փաստաթուղթ, որի երկարաժամկետ հետեւանքները կարող են բերել՝ սահմանային նոր լարվածություն, Արցախյան հարցի վերջնական դուրսմղման, ինչպես նաեւ Արեւմուտքի ու ՌԴ-ի միջեւ արտաքին ճնշման դաշտի աճի եւ ներքաղաքական լարվածության մեծացման: Կարճ ասած, սա կոսմետիկ խաղաղություն է՝ կեղծ կայունությամբ, որը Հայաստանի պետականության համար կարող է ունենալ վտանգավոր հեռանկար։

ՆԱՆԱ ՍԱՐԳՍՅԱՆ