Ապրիլին խոշոր հանգուցալուծումներ կլինեն

Ի­հար­կե, այն բո­լոր զար­գա­ցում­նե­րը, ո­րոնք ներ­կա­յումս նկատ­վում են ռուս-ա­մե­րիկ­յան, ի­րա­նա-ա­մե­րիկ­յան ուղ­ղութ­յու­նե­րում, մեր տա­րա­ծաշր­ջա­նում եւ Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քում (Տե´ս նաեւ https://iravunk.com/?p=310219&l=am) մե­ծա­պես կապ­ված են այն կուր­սի հետ, ո­րը Թ­րամ­փը հե­տե­ւո­ղա­կա­նո­րեն ա­ռաջ է տա­նում: Եվ այն, որ այդ նոր ըն­թաց­քը հիմ­նա­կա­նում թի­րա­խա­վոր­ված է Չի­նաս­տա­նի դեմ, այս վեր­ջին օ­րե­րին ա­ռա­վել քան ակն­հայտ դար­ձավ:

Այս­պես, նա­խօ­րեին Թ­րամ­փը եւս մեկ շրջա­դար­ձի գնաց՝ ե­րեք ամ­սով կանգ­նեց­նում է իր սահ­մա­նած մաք­սա­տուր­քե­րի կի­րա­ռու­մը, ա­վե­լի կոնկ­րետ՝ այն պա­հում է 10 տո­կո­սի սահ­ման­նե­րում: Բա­ցա­ռա­պես Չի­նաս­տա­նի, ո­րի դեմ թրամփ­յան մաք­սա­տուր­քերն ա­ճում են ա­մե­նօր­յա ռե­ժի­մով: Այ­սինքն, Թ­րամ­փը սահ­մա­նեց 34 տո­կոս, հե­տե­ւեց պա­տաս­խա­նը: Թ­րամ­փը պա­տաս­խա­նեց 104 տո­կո­սով, հե­տե­ւեց Պե­կի­նի նոր պա­տաս­խա­նը: Թ­րամ­փը նա­խօ­րեին հա­սավ 134-ի, հե­տե­ւեց չի­նա­ցի­նե­րի քայ­լը…

­Թե վեր­ջում քա­նի տո­կո­սի կհասց­նեն փո­խա­դարձ մաք­սա­տուր­քե­րը, ար­դեն ո­րե­ւէ նշա­նա­կութ­յուն չու­նի: Հաշ­վի առ­նե­լով, որ այս մաք­սա­տուր­քերն ար­դեն իսկ գործ­նա­կա­նում կանգ­նեց­նում են ա­մե­րիկ­յան ապ­րանք­նե­րի մուտ­քը Չի­նաս­տան, եւ չի­նա­կա­նի­նը՝ ԱՄՆ: Այն է՝ աշ­խար­հի եր­կու հզո­րա­գույն պե­տութ­յուն­նե­րը լիար­ժեք ա­ռեւտ­րա­յին պա­տե­րազ­մի մեջ են, այ­սինքն, նաեւ քա­ղա­քա­կան, եւ չկա ո­րե­ւէ ե­րաշ­խիք, որ դա չի վե­րած­վի նաեւ ռազ­մա­կա­նի:

­Թե ին­չու Թ­րամ­փը գնաց այդ մաք­սա­տուր­քե­րի խա­ղին՝ դրա­նով կա­տաստ­րո­ֆայի  են­թար­կե­լով հա­մաշ­խար­հա­յին ֆոն­դա­յին հա­մա­կար­գը, դժվար չէ հաս­կա­նալ: Բանն այն է, որ Թ­րամ­փը 3 լուրջ խնդիր ու­նի.

1. ԱՄՆ բյու­ջեի դե­ֆի­ցի­տը (2024 ֆի­նան­սա­կան տար­վա հա­մար այն կազ­մել է $1,83 տրի­լիոն) եւ­ ա­ճում է:
2. ԱՄՆ կա­ռա­վա­րութ­յան պարտ­քը: Ա­վե­լի ճիշտ՝ ոչ թե դրա ծա­վա­լը՝ $36 տրի­լիո­նից անց, այլ դրա սպա­սարկ­ման ար­ժե­քը՝ տա­րե­կան մոտ 1,15 դո­լար նույն 2024 ֆի­նան­սա­կան տար­վա հա­մար։ Այ­սինքն, ա­վե­լի շատ, քան պաշտ­պա­նութ­յան եւ­ ա­ռող­ջա­պա­հութ­յան ծախ­սե­րը միա­սին:
3. 2025 թվա­կա­նին ԱՄՆ-ն պետք է վե­րա­ֆի­նան­սա­վո­րի իր պե­տա­կան պարտ­քի 25%-ը կամ 9,2 տրի­լիոն դո­լա­րը (դրա 70%-ը՝ այս տար­վա հուն­վա­րից հու­նիս): Ե­թե ոչ, դա կնշա­նա­կի սնան­կա­ցում:

­Կա վար­կած, որ մաք­սա­տուր­քե­րի խա­ղը Թ­րամ­փը սկսեց, որ­պես­զի պայթ­յուն ա­ռաջ բե­րի ֆոն­դա­յին շու­կա­նե­րում (այդ թվում՝ ա­մե­րիկ­յան)՝ խու­ճա­պա­հար ներդ­րող­նե­րին ԱՄՆ-ի գան­ձա­պե­տա­կան շու­կա հրա­պու­րե­լու հա­մար: Դա կա­րող էր հա­վել­յալ լուրջ մի­ջոց­ներ ա­ռա­ջաց­նել՝ պե­տա­կան պարտ­քի սպա­սարկ­ման հա­մար: Բայց ոչ, Չի­նաս­տա­նը դեմ գնաց, որն ար­դեն Թ­րամ­փին է փաս­տի ա­ռաջ կանգ­նեց­նում: Այ­սինքն, կա­րող է մին­չեւ վերջ Պե­կի­նի հետ մտնել ա­ռեւտ­րա­յին պա­տե­րազմ­նե­րի մեջ, բայց ու­նե­նա­լով ֆի­նան­սա­կան նշված գերխն­դիր­նե­րը: Կամ, պետք է փոր­ձի պայ­մա­նա­վոր­վել Պե­կի­նի հետ, բայց այս դեպ­քում՝ էա­կան զի­ջում­նե­րով. Թայ­վա­նից սկսած, ազ­դե­ցութ­յան ո­լորտ­նե­րի վե­րա­բաշ­խու­մով վեր­ջաց­րած, ու այս­տեղ էլ Մոսկ­վա­յի միջ­նոր­դութ­յու­նը կա­րող է մեծ դեր խա­ղալ:

­Թե ինչ կո­րո­շի Թ­րամ­փը, իր ո­րո­շե­լիքն է: Բայց այն ընդ­հան­րա­կան ֆի­նան­սա­կան վի­ճա­կը, ո­րում այս պա­հին գտնվում է Թ­րամ­փը, ո­րո­շա­կի ակ­նարկ­ներ, ի­հար­կե, ա­նում է: Այս վի­ճա­կում գտնվե­լով, ԱՄՆ-ի հա­մար ուկ­րաի­նա­կան պա­տե­րազ­մը, Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քում գեր­լար­վա­ծութ­յուն­նե­րն ըն­դա­մե­նը «ձեռ­քերն էլ ա­վե­լի կա­պող» գոր­ծոն­ներ են, ո­րոն­ցից ժամ ա­ռաջ է պետք ձեր­բա­զատ­վել: Իսկ ձեր­բա­զատ­վել կա­րող է մեկ տար­բե­րա­կով՝ ա­վե­լի ու­ժեղ կող­մի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցութ­յամբ: Այն է՝ Մոսկ­վա­յի եւ Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քի դեպ­քում՝ Թեհ­րա­նի հետ: Ի­րա­նի հար­ցը պարզ է՝ բա­նակ­ցութ­յուն­նե­րը սկսվե­լու են այս շա­բաթ օ­րը:

Ուկ­րաի­նա­կան թե­մա­յով Կիեւն ակն­հայ­տո­րեն խա­ղում է ժա­մա­նա­կի վրա: Եվ այն, որ Թ­րամ­փը որ­դու՝ Դո­նալդ Թ­րամփ կրտսե­րի մի­ջո­ցով օ­րա­կարգ հա­նեց թե­ման, որ Զե­լենս­կին ո­րո­շա­կի ներգ­րավ­վա­ծութ­յուն ու­նե­ցել է իր դեմ մա­հա­փոր­ձի գոր­ծում, դա մեկ բան է նշա­նա­կում՝ սուր ճնշում­նե­րը Կիե­ւի ուղ­ղութ­յամբ սկսվում են. սա վեր­ջին նա­խազ­գու­շաց­ման պես մի բան է:

Ինչ վե­րա­բե­րում է Մոսկ­վա­յին, ա­պա նա շտա­պե­լու բան չու­նի: Ա­սել, թե ներ­կա ֆի­նան­սա­կան ճգնա­ժա­մը եւ Չի­նաս­տա­նի հետ սրվող հա­կա­մար­տութ­յան պա­րա­գա­յում կշա­րու­նա­կի եր­կար ժա­մա­նակ օգ­նել Կիե­ւին, միամ­տութ­յուն կլի­ներ: Իսկ ա­ռանց դրա, Եվ­րո­պան, ի­հար­կե, անհ­րա­ժեշտ ռազ­մա­կան մա­տա­կա­րա­րում­ներն ի­րա­կա­նաց­նել, ի­հար­կե, չի կա­րող: Այ­սինքն, կա­րող է պա­տե­րազ­մը վեր­ջաց­նել հենց ռազ­մա­դաշ­տում: Ե­թե Թ­րամ­փը կա­րո­ղա­նա Մոսկ­վա­յի պայ­ման­նե­րին հա­մա­պա­տաս­խան կանգ­նեց­նել պա­տե­րազ­մը, ա­վե­լի լավ: Այդ դեպ­քում Մոսկ­վան կա­րող է նաեւ ինչ­պես Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քի, այն­պես էլ՝ Չի­նաս­տա­նի ուղ­ղութ­յամբ միջ­նոր­դա­կան դեր վերց­նել:

Ա­մեն դեպ­քում, գոր­ծըն­թաց­նե­րը շատ ա­րագ են, Թր­ամ­փը սպա­սե­լու եր­կար ժա­մա­նակ չու­նի: Ու ա­մեն բան հու­շում է, որ ար­դեն այս ամս­վա ըն­թաց­քում պետք է հան­գու­ցա­լու­ծում­նե­րի սպա­սել: