Ով է Իրան-ԱՄՆ բանակցությունների իրական միջնորդը

Արդեն հայտնի է, որ ավարտվել է Իրանի և ԱՄՆ-ի միջև անուղղակի բանակցությունների առաջին փուլը:

Մեկնաբանելով, իրանական աղբյուրը հայտնում է.

«Այս բանակցությունների ընթացքում Իրանի և ԱՄՆ ներկայացուցիչներ Արաղխին և Ուիտկոֆը Օմանի արտգործնախարարի միջոցով կառուցողական և հարգալից մթնոլորտում մտքեր փոխանակեցին Իրանի խաղաղ միջուկային ծրագրի և անօրինական պատժամիջոցների վերացման հետ կապված հարցերի շուրջ:

Կողմերը պայմանավորվել են շարունակել բանակցությունները հաջորդ շաբաթ։

Հարկ է նշել, որ ավելի քան երկուսուկես ժամ տեւած անուղղակի բանակցություններից հետո Իրանի եւ ԱՄՆ պատվիրակությունների ղեկավարները բանակցությունների վայրից հեռանալիս Օմանի արտգործնախարարի ներկայությամբ մի քանի րոպե զրուցել են»։

Իրանական այլ աղբյուր մանրամասնում է նման արդյունքներ.

«Բանակցությունների երկրորդ փուլը տեղի կունենա հաջորդ շաբաթ օրը:

Երկու կողմերն էլ ցույց են տվել իրենց հանձնառությունն առաջ մղելու այս բանակցությունները՝ փոխադարձ ընդունելի արդյունքի հասնելու նպատակով: Հաջորդ հանդիպմանը նախատեսվում է քննարկել հնարավոր համաձայնագրի ընդհանուր շրջանակը։

Երկու կողմերն էլ նպատակ չունեն «անպտուղ երկխոսություն», բանակցություններ վարել հանուն բանակցությունների կամ ժամանակ կորցնելու։

Երկու կողմերն էլ ընդունեցին, որ իրենց նպատակն է հնարավորինս արագ համաձայնության գալ։ Սա հեշտ գործ չէ և երկու կողմից էլ քաղաքական կամք է պահանջում»։

Կարծես թե ամեն ինչ սպասելի ընթացքի մեջ է:

Սակայն այս ամբողջական գործընթացի հետ կապված մեկ այլ էական հարց կա` իրո՞ք Օմանն է այս բաանկցությունների միջնորդը: 

Նկատի ունենք այն փաստը, որ բանակցություններում ԱՄՆ-ին ներկայացնում է Թրամփի հատուկ ներկայացուցիչ Ուիտկոֆը: Իսկ նա, Իրանի արտգործնախարարին հանդիպելուց առաջ, հիշեցնենք, Ռուսաստանում էր` Պիտերում 4,5 ժամանոց հանդիպում ունեցավ Պուտինի հետ:

Իհարկե, կարելի է նաեւ ենթադրել, թե Ուիտկոֆը երկու հանդիպումները հաամտեղեց` ավելորդ անգամ օվկիանոսից այս կողմ չանցնելու համար: Բայց սա լուրջ չի կարող լինել. եթե նա 4,5 ժամանող հանդիպում է ունեցել Իրանի հիմնական դաշնակցի` Ռուսատանի նախագահի հետ, եւ ենթադրել, թե Իրանի թեմա այդ հանդիպման առանցներից մեկը չի եղել, միամտություն կլիներ: Առավել եւս, որ Իրանն էլ իր հերթին համաձայվեց բանակցել ԱՄՆ-ի հետ` Մոսկվայում ունեցած բավականին ծանրակշիռ քննարկումներից հետո:

Այստեղ, թերչեւս, պետք է մեջբերել նաեւ Իսրայելում ԱՄՆ նախկին դեսպան Դեն Շապիրոնի այս կարծիքը. «Իրանի հետ բանակցություններում Վաշինգտոնի դիրքորոշումը ներառում է Իրանի միջուկային ծրագիրը սահմանափակելու նախնական պահանջը: Սակայն հետագայում ԱՄՆ-ը կարող է սահմանափակվել միայն երաշխիքներով, որ ծրագիրը ռազմական չի դառնալու»:

Օմանի կշիռը, իհարկե, այն չէ, որ նա կարողանա համաշխարհային խոշորագույն կոնֆլիկտներից մեկում` Իրան-ԱՄՆ հակամարտությունում միջնորդ դառնալ: Այն պարզ պատճառով` հենց միջնորդը կարող է դառնալ այն երաշխավորը, որ. «Իրանի միջուկային ծրագիրը ռազմական չի դառնալու»: Աշխարհում երկու պետություն կարող են դրա երաշխավորը դառնալ, որ ծանրակշիռ խոսք լինի միաժամանակ Վաշինգտոնի (Թրամփի) եւ Թեհրանի (Գերագույն առաջնորդի եւ նախագահի) համար` Ռուսաստանը եւ Չինաստանը: Եվ Ուիտկոֆի այցը Ռուսաստան պարզ հուշում է, թե երկուսից որ մեկն է: