Ալիեւը հաստատ չի գնա Մոսկվայի հետ բաց թշնամանքի
Վերլուծություն
Այսպիսով, ի՞նչ կարող է տեղի ունենալ վաղը Մոսկվայում, որտեղ կայանալու է ԵՏՄ-ի գագաթաժողովը, ինչպես նաեւ ծրագրված է Պուտին-Ալիեւ-Փաշինյան ձեւաչափով եռակողմ հանդիպումը (Տե´ս նաեւ https://iravunk.com/?p=256517&l=am):
Թող տարօրինակ չթվա, բայց թեեւ Նիկոլը նախօրեին ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու ինչ-որ տարբերակներից էր խոսում, բայց նաեւ պատրաստակամորեն ներկայանում է ԵՏՄ գագաթաժողովին: Եվ դա պատահական չէ: Չթվարկելով այն բոլոր «հաստ թելերը», որոնցով Հայաստանը կապված է ԵՏՄ-ի հետ, եւ որոնք անմիջապես կկտրվեն ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու դեպքում, նշված հարցին մոտենանք այլ կողմից: Այն է՝ իսկ ի՞նչ հարաբերությունների մեջ է Ալիեւը ԵՏՄ-ի հետ, երբ նա ձեռքերը շփելով, պատրաստվում է «Հյուսիս-Հարավ» մեգածրագրի առանցքային ուղիներից մեկը դառնալ՝ ակնկալելով տարեկան մոտ 45 միլիոն տոննա բեռնաշրջանառությունից մեծ փողեր ստանալ: Հարցի պատասխանը, թերեւս, պարզ է. Ալիեւը պատրաստվում է ԵՏՄ-ի հետ գործակցության, եւ դրա որոշ արտացոլումներ պետք է որ վաղվա գագաթաժողովին տեսանելի դառնան: Դրանից հետո Նիկոլը կարո՞ղ է ԵՏՄ-ի հետ հարաբերությունները լիովին փչացնելու ուղղությունը վերցնել. հազիվ թե:
Եվ այն, որ սպասվող եռակողմ հանդիպումը եւս պետք է որ այս ընդհանրական համատեքստում լինի, ենթադրելի է: Թերեւս ամենահավանական տարբերակն է, որ Ալիեւն ու Նիկոլը միասին Պուտինին կներկայացնեն թե այս-այս հարցերով պայմանավորվել ենք, մնում է առաջ գնալ կոմունիկացիաների, սահմանների եւ Արցախի ապագայի հետ կապված, հաշվի առնելով, որ այդ երեք առանցքային հարցերին, առանց ՌԴ-ի մասնակցության, լուծում տալը քիչ հավանական է:
Ամենաառանցքային՝ Արցախի հարցով Ալիեւն ունեցել եւ այս պահին էլ ունի երկու տարբերակ. գնալ ռուսական ուժերի հետ բաց հակամարտության, որի ռիսկայնությունը, ինչպես քանիցս ենք նշել, նրա համար գնալով աճում է: Երկրորդը, ինչ-որ մեխանիզմով հաշտվել ռուսական ուժերի ներկայության հետ, սակայն նաեւ ստանալով Նիկոլի համաձայնված 86.600 քկմ-ն: Ավելի ճիշտ, եթե դա Նիկոլն ընդունել է, ապա ռուսական զորքի պահպանման հետ կապված լուծումներ եւս շատ հնարավոր է, որ այս հանդիպմանը գտնվեն: Եվ այդ դեպքում ռուսական պրոտեկտորատի տակ անցնելու Արցախի հնարավորության պատուհանը կփակվի: Իհարկե, այլ մեխանիզմներ պետք է մտածեն, թե ինչպես են Ադրբեջանն ու Արցախը հետագայում ապրելու: Սակայն նման է նրան, որ ցանկացած մեխանիզմի դեպքում «Ադրբեջանի կազմ» սկզբունքը դառնում է հիմնական:
Ամբողջ հարցն այն է, թե Ալիեւը կհամաձայնի՞ ռուսական ուժերի մնալու գաղափարի հետ: Ուկրաինայի իրավիճակը, ինչքան էլ որ նախօրեին ուկրաինական որոշ խմբեր ներխուժեցին ՌԴ տարածք՝ Բախմուտը տալու քաղաքական էֆեկտը փոքրացնելու համար, իհարկե, Ալիեւի համար լուրջ զգուշացում է: Առավել եւս, որ ուկրաինական խոստացված գարնանային հակահարձակումը հիմա էլ վերածվեց ամառայինի, ու ով իմանա, այն իրականում կլինի՞, ի՞նչ արդյունքներով: Եթե լինի, տեղի ունենա անսպասելին՝ ռուսները պարտվեն, ապա Ալիեւը միշտ էլ կարող է նոր կուրսի անցնել: Այս պահին հավանականը հակառակ տարբերակն է, եւ դա նաեւ Արցախում ռուսների ներկայության հետ հաշտվելու հիմք է: Առավել եւս, կրկնենք, եթե հիմնական է դառնում «Արցախը Ադրբեջան է եւ՝ վերջ» թեզը:
Միաժամանակ, գլոբալ առումով արդեն հիմնական ցուցիչը Ուկրաինան չի ընկալում: Ճապոնիայում տեղի ունեցած G7-ի վերջին գագաթաժողովը եկավ հուշելու, որ արեւմտյան բլոկը, թեեւ փորձում է հրապարակավ առաջնայինը դեռ ներկայացնել ուկրաինական պատերազմը, սակայն իրականում հիմնական պայքարի ուղղություն է համարում Չինաստանը…
Ամենաթարմ փաստը. Իրանը եւ Ինդոնեզիան պայմանավորվեցին առեւտրային գործարքների համար դոլարի փոխարեն օգտագործել սեփական արժույթները, եւ նման հայտարարություններ արդեն լսվում են ամենօրյա ռեժիմով: Այլ ուղղություն՝ BRICS-ը, որն արդեն իսկ գերազանցում է G7-ին, եւ այդ գերազանցությունն այս տարվա ընթացքում կդառնա շեշտակի, եթե սկսեն այդ կառույցին միանալ արդեն անդամակցության ծրագրերի մասին հայտնած 30-ից ավել երկրներ՝ այդ թվում՝ Աֆղանստան, Ալժիր, Արգենտինա, Բահրեյն, Բանգլադեշ, Բելառուս, Եգիպտոս, Ինդոնեզիա, Իրան, Ղազախստան, Մեքսիկա, Նիգերիա, Նիկարագուա, Պակիստան, Սաուդյան Արաբիա, Սենեգալ, Սուդան, Սիրիա, ԱՄԷ, Թաիլանդ, Թունիս, Թուրքիա, Ուրուգվայ, Վենեսուելա, Զիմբաբվե: Ու այս դեպքում ո՞ւր է մնալու G7-ը: Գումարած՝ ԱՄՆ-ին սպասվող դեֆոլտը, կամ ստիպված են լինելու պետական պարտքի վերին շեմը նորից բարձրացնել, տրիլիոններով դոլար տպել, բայց այն իրավիճակում, երբ աշխարհն աչքի առաջ հրաժարվում է դոլարից:
G7-ին մնում է շատ արագ դուրս գալ Չինաստանի դեմ, բայց այդ դեպքում ի՞նչ են անելու Ուկրաինայի հետ…
Չէ՛, Ալիեւը հիմար մարդ չէ, այս իրավիճակում Մոսկվայի հետ թշնամության ուղին հազիվ թե բռնի:
Ինչ վերաբերվում է Նիկոլին… Չնայած, Նիկոլի մասին վաղուց է անիմաստ խոսել:
ՔԵՐՈԲ ՍԱՐԳՍՅԱՆ