Պուտինն Ալիեւին ու Նիկոլին վերջնական ընտրություն պարտադրեց
Վերլուծություն
Այսպիսով, կարծես թե բացի Արեւմուտքից, Ալիեւ-Նիկիոլից, սկսում է հասկանալի դառնալ նաեւ արցախյան իշխանությունների տեսակետը. Ալիեւի դուռը գնալու տարբերակն առաջ տանող սորոսածինների խաղերը սկսում են գերիշխող դառնալ (Տե´ս նաեւ https://iravunk.com/?p=260663&l=am): Ընդ որում, Վիտոյի դեպքը եկավ հուշելու, որ միացրել են նույն ճնշիչ մեխանիզմները, որը սովորաբար գործում է սորոսածին իշխանություններ ունեցող բոլոր երկրներում. մեկը մի թարս բան խոսեց, կգնա բանտ:
Սակայն մեկ բան եւս հաստատ է. Արցախում կա նաեւ հին զինվորականություն (զգալի մասը դեռ ծառայության մեջ է), որից անակնկալներ սորոսածինները միշտ էլ կարող են սպասել: Կա նաեւ բնակչության ակնհայտ մեծամասնության կարծիքը՝ ապրել սեփական հողի վրա առանց ազերիական գերիշխանության: Ասենք, այդ մասին է հուշում նաեւ այն, որ սորոսածին իշխանավորներին դեռ չի հաջողվում անցնել բացահայտ գործունեության: Սակայն, իհարկե, նրանք վաղ թե ուշ կկարողանան ներքին դիմադրողականությունը, ներկա ծանր իրավիճակով պայմանավորված, կոտրել, եւ այստեղ առաջին պլան է մղվում ամենակարեւոր գործոնը՝ ռուսական զինուժի խնդիրը եւ, խոշոր հաշվով, Մոսկվայի դիրքորոշումը:
Այսպիսով, հարցերի հարցը մնում է հետեւյալը: Մինչեւ ո՞ւր է պատրաստ Մոսկվան գնալ՝ Արցախում իր դիրքերը պահելու համար: Հաշվի առնելով, որ Արցախը վերջնականապես կորցնելով, առաջ է գալիս նաեւ ողջ Հարավային Կովկասը կորցնելու ռեալ հեռանկարը: Ասենք, Բրյուսելի այս վերջին հանդիպումը եւս դա ցույց տվեց: Եթե ժամանակին նման հանդիպումներում գերադասում էին կոմունիկացիաների գործարկման հայտնի թեման գոնե հրապարակավ շրջանցել, ապա այս վերջին հանդիպումից հետո Միշելի հայտարարությունը միանգամայն հստակ էր: Այսինքն, որ այդ հարթակում եւս ծրագրում են մասնավորապես Մեղրիի գծի գործարկում, Եվրոպան անգամ խոսում է ֆինանսավորումից, եւ, հասկանալի է, որ այդ դեպքում ռուսական որեւէ վերահսկողություն լինել չի կարող: Իսկ որ դրան կհաջորդի Հայաստանում ռուսական ռազմաբազան հեռացնելու պահանջը, դա դժվար չէ կռահել:
Մոսկվան, իհարկե, դա հասկանում է: Այն, որ հենց Բրյուսելի այս հանդիպմանը զուգահեռ եղավ հայտարարությունը, թե Նիկոլը ճանաչել է, մեզանից ինչ եք ուզում, հենց այդ մասին է խոսում: Դա նաեւ Մոսկվայի կողմից պարզ ակնարկ էր՝ բոլոր խաղերը վերջնականապես հասկանալի են, ու հարցն այն է, թե դրան կոնկրետ գործողություն կհետեւի՞, թե՝ ոչ:
Զուգահեռաբար եղավ նաեւ Մոսկվայի այլ հայտարարություն, թե՝ Ղարաբաղում վիճակը սրվում է. «Տեղի բնակչությունը սննդի, դեղորայքի, առաջին անհրաժեշտության ապրանքների սուր պակաս է զգում, գործնականում զրկված է էլեկտրաէներգիայից ու գազից: Սա կարող է ամենադրամատիկ հետեւանքները բերել Ղարաբաղի հայության՝ շրջանի հասարակ բնակիչների համար»: Ու հետեւեց բավականին կոշտ, միգուցե՝ չուշացած հայտարարություն. «Մենք խստորեն կոչ ենք անում Ադրբեջանի ղեկավարությանը՝ շտապ միջոցներ ձեռնարկել Լաչինի միջանցքը անհապաղ ապաշրջափակելու… ուղղությամբ»:
Բաքուն փորձեց «նեղացածի» տեսք ընդունել, թե. «ՌԴ ԱԳՆ-ի հայտարարությունը չի համապատասխանում Ադրբեջանի եւ Ռուսաստանի միջեւ դաշնակցային համագործակցության մասին հռչակագրին…», սակայն սա էժան «բլեֆ» է: Այսինքն, ինչ կա ռուս-ադրբեջանական պայմանավորվածություններում, այլ հարց է: Լիովին այլ հարց է, որ այդ ամենով հանդերձ Ալիեւն ու Նիկոլը Պուտինի հետ ստորագրել են եռակողմ համաձայնագրեր, եւ եթե հիմա փորձում են դա չկատարել, ապա այդ ամենը չի կարող որեւէ կերպ բացատրվել ռուս-ադրբեջանական մնացած բոլոր պայմանագրերով:
Ուստիեւ, ՌԴ ԱԳՆ-ից հնչեց առաջարկ. «Մենք պատրաստ ենք մոտ ապագայում Մոսկվայում կազմակերպել արտգործնախարարների եռակողմ հանդիպում՝ քննարկելու ամենաբարձր մակարդակով պայմանավորվածությունների իրականացման ուղիները, այդ թվում՝ խաղաղության պայմանագրի համաձայնեցման հարցը, որին կհաջորդի ռուս-ադրբեջանա-հայկական գագաթաժողովը Մոսկվայում՝ նշված փաստաթուղթը ստորագրելու համար»:
Իմաստն ակնհայտ է. Մոսկվան սրանով պարզ ասում է, որ կան եռակողմ պայմանավորվածություններ, որոնք Ալիեւն ու Նիկոլը քանիցս պարտավորվել են կատարել: Ու հիմա պահանջում են կազմակերպել բարձր մակարդակով գագաթաժողով՝ եռակողմ պայմանավորվածությունների հիման վրա վերջնական փաստաթուղթ ստորագրելու համար: Սա նշանակում է Ալիեւին ու Նիկոլին դնել միանգամայն հստակ երկընտրանքի առաջ: Կա՛մ գնում են ակնհայտորեն Պուտինից եկող այդ պահանջի ուղղությամբ: Կա՛մ չեն գնում՝ դրանով ֆիքսելով, որ 2020թ. նոյեմբերի 9-ից ի վեր խաբել են Պուտինին:
Այդ երկու տարբերակներից ո՞րն է՝ մնում է, որ որոշեն Ալիեւն ու Նիկոլը: Դրական արձագանքի հետեւանքը հասկանալի է՝ գնում եւ ստորագրում են, որն Արցախի համար դառնում է ստատուս-քվոյի պահպանում:
Բացասական արձագանքի դեպքում ամենաուղիղ ձեւով դեմ են դուրս գալիս անձամբ Պուտինին: Դրան ի՞նչ կհաջորդի, դա արդեն Մոսկվան կորոշի:
Մեկ բան այս պահին հաստատ է. Մոսկվան այսպիսով ֆիքսեց, որ խաղերի ժամանակը համարում է ավարտված:
ՔԵՐՈԲ ՍԱՐԳՍՅԱՆ