Որն է այս փուլում Ալիեվի ծրագրած սցենարը
Ներքաղաքական
Ըստ «Հայատյացությունը Ադրբեջանի պետական գաղափարախոսության հիմքում» գիտական աշխատության հեղինակ, Ադրբեջանի հարցերով փորձագետ ԳԱՌՆԻԿ ԴԱՎԹՅԱՆԻ` այսպես կոչված «Արեւմտյան Ադրբեջան» տերմինը Ադրբեջանի ամբողջ պետական ապարատում եւ քարոզչական դաշտում դրվել է դեռեւս 2020 թվականի պատերազմից հետո, չնայած` Ալիեւը դրանից առաջ էլ Հայաստանը ամբողջապես իրենց «պատմական տարածք» է համարել:
— Ադրբեջանի նպատակները շատ պարզ են, անգամ կույրը կարող է դա տեսնել: Խոսելով «Արեւմտյան Ադրբեջանի» մասին` Ալիեւը պատկերացնում է մի քանի սցենար. Հայաստանը պետք է բաժանված լինի 20 մարզերի: Իրենք ունեն դրա համար պաշտոնական կայք, որտեղ Հայաստանը բաժանված է մարզերի, որոնց մեջ մտնում է 40 վարչական շրջան: Այդ կայքում իրենք գրում են, թե ուզում են խաղաղ վերադարձ, բայց ունեն հստակ պահանջներ: Դրանցից մեկն այն է, թե քանի որ իրենք չունեն առհասարակ վստահություն ՀՀ իշխանության նկատմամբ, կպահանջեն, որ միջազգային որեւէ ներկայություն լինի, եւ որ այդ ներկայությունը պետք է լինի ադրբեջանական համայնքի սրտով: Եթե սա ավելի բաց ներկայացնեմ, նկատի ունեն` Թուրքիային կամ Իսրայելին, որովհետեւ վերջին հինգ տարում Ադրբեջանն այս երկու պետությունների հետ ունի սերտ հարաբերություններ: Ադրբեջանանական կողմը պահանջում է նաեւ, որ «Արեւմտյան Ադրբեջան» կոչվածում տեղակայված միջազգային ուժերն այնքան մնան` մինչեւ ադրբեջանական համայնքն իրեն զգա ապահով: Այսինքն, Ալիեւն ուզում է Արցախի հակամարտության նույն սցենարը պրոյեկտել Հայաստանի վրա` փոքր շրջանների համատեքստում: Այնպես որ, «Արեւմտյան Ադրբեջան» կոչեցյալի ամբողջ քարոզչությունը նպատակ ունի ամբողջ Հայաստանը կործանելու: Այս հարցում խաղաղության դարաշրջան, խաղաղության խաչմերուկ կամ խաղաղության պայմանագիր գաղափարները, որ անընդհատ տարբեր ձեւերով տրանսֆորմացիայի են ենթարկվում, հենց սա իրականացնելու նպատակ ունեն: Այսինքն, Հայաստանում ունենալ առնվազն 100 հազար ադրբեջանցի, թեեւ իրենք խոսում են մեկ միլիոնի մասին: Բայց այստեղ էլ մի հարցական կա` արդյո՞ք, այդ մարդիկ իրոք նրանք են, որոնք գնացել են այստեղից: Մտավախություն ունեմ, որ դրանց մի մասը կարող են լինել ահաբեկիչներ, եւ այդ ահաբեկիչները Հայաստանում 5-10 տարի հետո գործողություններ պետք է իրականացնեն կամ ամբողջ Հայաստանի ներքաղաքական կարգը պիտի փոխեն: Իսկ արդյո՞ք այդ մարդիկ իրականում կլինեն ադրբեջանցիներ, թե՞ թուրքեր: Սա ասում եմ, որովհետեւ թուրքական կողմն ավելի շատ հակված է Հայաստանը քաղաքական առումով գրավել: Ռազմականն անում է Ադրբեջանի ձեռքով, իսկ քաղաքական առումով ուզում է տեղում ամեն բան իր ձեռքը վերցնել:
ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ