Ալբանիայում Նիկոլի «սրճային դիվանագիտությունից» հետո հավանաբար պետք է սպասենք նոր աղետների

Հավանաբար հիշում եք, որ Հայաստանի եւ Ռուսաստանի թշնամիներ Նիկոլը եւ Ալիեւն Ալբանիայի մայրաքաղաք Տիրանայում մայիսի 16-ին նկարահանված կադրերում էին հայտնվել ժպտադեմ, դեմքի ուրախ արտահայտությամբ, քանի որ այնտեղ էին՝ մասնակցելու ընդգծված հակառուսական ուղղվածություն ունեցող ու ՌԴ թշնամիներից Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի նախաձեռնած Եվրոպական քաղաքական հանրակցության (ԵՄ եւ հարեւաններ) հերթական՝ 6-րդ գագաթնաժողովին: Բայց Նիկոլ հայադավի եւ Ալիեւի ուրախությունն արդյոք միայն դրանո՞վ էր պայմանավորված… Թե՞ պատրաստվում էին միմյանց հետ կնքել կամ գուցե արդեն իսկ կնքել էին գործարք, չէ՞ որ հիմա գործարքների ժամանակներում ենք ապրում, Թրամփը վկա…

Ի՞ՆՉ Է ԹԱՔՑՆՈՒՄ ՏԱՎՈՒՇՈՒՄ ՍՏԵՂԾՎԱԾ ՓՈԽՀԱՏՈՒՑՄԱՆ ՀԱՆՁՆԱԺՈՂՈՎԸ

Իսկ ի՞նչ գործարք նկատի ունենք… Պայմանավորվածությունն առ այն, որ Նիկոլը հերթական անգամ պետական դավաճանությամբ Հայաստանի տարածքից տորթի նման կտրելու եւ Ադրբեջանին է փոխանցելու մի նոր կտոր, իսկ Ալիեւը դրա դիմաց համաշխարհային ագահի կամ վերջինի կողակցի արտասահմանյան ինչ-որ հաշվեհամարի (օրինակ՝ Շվեցարական բանկի կամ օֆշորում գտնվող բանկի) փոխանցելու է նավթադոլարներից գոյացած մի կլորիկ գումար, որը ստացողի կամ ստացողների համար մեծ բան է, բայց մեր Հայրենիքի տվյալ տարածքի 0,1%-ը չարժե: Սա հարց է, որն առայժմ պատասխան չունի ու կարող է իր պատասխանը ստանալ միայն իշխանությունից Հայաստանի վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնողի հեռացումից, ազգային, իրավական պետություն ունենալուց եւ անկախ քննչական մարմնի կողմից անաչառ եւ օբյեկտիվ քննություն իրականացնելուց հետո:

Այնուհանդերձ, վերոնշյալ հարցը թեեւ առայժմ չունի իր փաստարկված եւ իրավական պատասխանը, սակայն Տավուշից Ոսկան Սարգսյանի գրառումը, ամենայն հավանականությամբ, վկայում է կառավարության գաղտնի որոշմամբ Ադրբեջանին նոր տարածքներ փոխանցելու մասին։

«Տավուշի մարզպետ Հայկ Ղալումյանը մայիսի 5-ին որոշում է ընդունել ՀՀ կառավարության 2025թ․ապրիլի 23-ի թիվ 474-Ն որոշմամբ հատկացված միջոցներից քաղաքացիներին պատկանող անշարժ գույքի փոխհատուցման նպատակով հանձնաժողով ստեղծելու մասին»,- ֆեյսբուքյան իր էջում «Ադրբեջանին նոր տարածքներ հանձնելու համար կառավարությունը գաղտնի կետով որոշում է ընդունել հողատերերին պետբյուջեից փոխհատուցելու մասին» վերտառության ներքո գրել է Ոսկան Սարգսյանը:

Այդ հանձնաժողովի նախագահ մարզպետը նշանակել է իրեն, իսկ անդամներ՝ Տավուշի մարզպետարանի թվով 5 պաշտոնյաների։ Իսկ ի՞նչ է նշում կառավարության 2025թ. ապրիլի 23-ի թիվ 474-Ն որոշումը։ Դրանով կառավարության 2024թ․ դեկտեմբերի 27-ի «Հայաստանի Հանարապետության 2025 թվականի պետական բյուջեի կատարումն ապահովող միջոցառումների մասին» որոշման հավելվածում կատարվել են փոփոխություններ ու լրացումներ։ Այդ որոշման 2-րդ կետը գաղտնի է։

Սա կարող է նշանակել մի բան՝ 2025 թվականի պետական բյուջեում փոփոխություներ են կատարել, որպեսզի Տավուշի մարզից Ադրբեջանին հանձնվող տարածքների դիմաց դրանց սեփականատերերին դրամական փոխհատուցումներ տրվեն։ Նախկինում պաշտոնապես հայտարարվել է, որ սահմանազատումը պետք է վերսկսվի Հարավային Կովկասի 3 հանրապետությունների սահմանների հատման վայրից, այսինքն՝ Նոյեմբերյան համայնքի Կողբ, Բերդավան գյուղերի սահմանագոտուց, սակայն, ամենայն հավանականությամբ,Ադրբեջանին տարածքներ հանձնվելու են Իջեւան համայնքի Այգեհովիտ գյուղի Կայան բնակավայրից եւ Նոյեմբերյան համայնքի Ոսկեպար բնակավայրից։ Այդ տարածքները հանձնելու հետեւանքով ճանապարհներ են կառուցվելու դեպի ԽՍՀՄ ժամանակ անկլավներ եղած, նախկինում ադրբեջանաբնակ Սոֆուլու, Բարխուդարլու գյուղերի տարածքներ եւ դեպի Յուխարի Աքսիպարա՝ Վերին Ոսկեպար։ Պատահական չէ, որ վերջերս Կայանի մոտ հայկական զինուժի կատարած ականազերծման արդյունքում հայտնաբերված ականների պայթյուններ կատարվեցին։

Ահա եւ «Ֆեյսբուք» սոցիալական ցանցում նույն թեմայով Ոսկան Սարգսյանի եւս մեկ գրառում . «Սահմանազատման անվան տակ Կիրանցից հողերի հանձնման գործընթացի հանգամանքները գաղտնի են պահում, Տավուշի մարզպետ Հայկ Ղալումյանին հարցրել եմ՝ սահմանազատման գործընթացով Ադրբեջանին հանձնված տարածքների համար Կիրանց գյուղի քանի՞ հողամասի սեփականատիրոջ է պետական բյուջեից դրամական փոխհատուցում տրվել, ընդհանուր որքա՞ն գումար է հատկացվել այդ սեփականատերերին, ներկայումս այդ գործընթացը՝ գումարների հատկացումը դադարեցվա՞ծ է։ Մարզպետարանիից պատասխանել են. «Հարցի վերաբերյալ հայտնում եմ, որ սահմանազատման գործընթացներն իրականացվում են փակ ընթացակարգով»։

«Նիկոլը նոր թուղթ է աչքներս կոխելու՝ 9 գյուղ է հանձնելու»,- մայիսի 19-ին զգուշացրել է պահեստազորի գնդապետ Միհրան Մախսուդյանը:

«Էն՝ ինչը Ադրբեջանը չի կարողանում գրավել, Սիկոլը իրա թայֆով տալիս է: Իսկ էն՝ ինչը դեռ չի տվել, Ադրբեջանը գրավում է՝ արդեն տված բարձրադիր դիրքերից գրոհելով»,- ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է բլոգեր Զաքար Խոջաբաղյանը եւ հավելել. «Ինձ մի այլ հարց է հետաքրքրում. թուրքի հարճի տնկած էդ սյունով ոգեւորված որոշ անձանց է ուղղված հարցս...»:

ՆԻԿՈԼՆ ԱՐԴՅՈ՞Ք  ՆՈՐ ԴԱՎԵՐ ՉԻ ՆՅՈՒԹՈՒՄ ՀԱՅԵՐԻՍ ՈՒ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԴԵՄ

Անդրադառնալով Տիրանայում Ալիեւի հետ Նիկոլի սիլիբիլիներին, Ալիեւին ուղղված սուրճ խմելու նրա հրավերին, Ադրբեջանի նախագահի կողմից այդ հրավերն ընդունելուն ու մեկ բաժակ սուրճի շուրջ սկսված բանակցություններին` չենք կարող չհիշել Արցախի կորստին (միգուցե ճիշտ կլինի ասել՝ 5 կամ մի քանի մլրդ դոլարով վաճառքին) նախորդած տխրահռչակ «վերելակային դիվանագիտությունը»: Եվ, բնականաբար, չի կարող չառաջանալ այն մտահոգությունը, թե հիմա էլ «սրճային դիվանագիտությամբ» Նիկոլն արդյո՞ք նոր դավեր չի նյութում հայերիս ու Հայաստանի դեմ… Որոշ հիմքեր ունենք ենթադրելու, որ այդ ընթացքում Ադրբեջանի նախագահի կողմից վերստին բարձրացվել է ոչ միայն Հայաստանի զինանշանը փոխելու, այլեւ Հայաստան ադրբեջանցի «փախստականների» վերադարձի հարցը:

Գյումրիից քաղաքագետ Գարիկ Համբարյանը ֆեյսբուքյան իր էջում «Բաքուն եւ Անկարան պահանջում են Նիկոլից Հայաստանը բնակեցնել ադրբեջանցիներով եւ հայտարարում են, որ դա տարածքային պահանջ չէ...» վերտառության ներքո գրել է. «Ի պատասխան, Ալիեւին սուրճ խմելու հրավիրող կապիտուլյանտը ու դրա իշխանության որեւէ անդամ ծպտուն չեն հանում՝ մոռացության տալով, որ 1988- 1990 թվականներին Ադրբեջանից վտարվել է 350 հազար հայ, իսկ 2020-23 թվականներին Արցախից՝ 150 հազար հայ...

Դավաճանը երազում էր, որ եթե ադրբեջանաբնակ եւ արցախահայերի վերադարձի մասին լռի, ապա Բաքուն էլ 1988-89 թվականներին Հայաստանը լքած 168 հաղար ազերիների մասին ծպտուն չի հանի... Բայց՝ ոչ, թուրքի կոշիկները լիզող Նիկոլին Ալեւը ստիպում է Հայաստանը բնակեցնել 300- 400 հազար ադրբեջանցիներով... Ժողջա՛ն, լա՞վ ես...»:

Այո, Ադրբեջանը չի ստորագրում Նիկոլ հայադավի «խաղաղության պայմանագիրը», որովհետեւ սպասում է, իսկ սպասում է Հայաստանի վրա հարձակվելու հարմար պահին՝ Ռուսաստան-Ուկրաինա, միաժամանակ Արեւմուտք- Ռուսաստան հակամարտությունը դադարեցնելու, խաղաղության պայմանագիր կնքելու ԱՄՆ-ի միջնորդական ջանքերի տապալմանը, հակամարտության գոտում իրավիճակի, մեղմ ասած, սրմանը եւ Ռուսաստանի համար ծանր կացության առաջացմանը, եւ երկրորդ՝ Իրանին Իսրայելի եւ ԱՄՆ-ի հարվածին, ինչի վտանգը կա, քանի որ Իրանի միջուկային ծրագրի շուրջ ԱՄՆ-Իրան բանակցությունները, դատելով ԱՄՆ-ի եւ Իրանի չմերձեցող դիրքորոշումներից, ավելի վաղ Թրամփի եւ այլոց զգուշացումներից ու սպառնալիքներից, ինչպես նաեւ վերջին շուրջ 10 օրում Իրանի ղեկավարների հայտարարություններից, կարծես թե արդեն մոտ են տապալմանը: Բացառված չէ, որ երկու պետությունների միջեւ այսօր նախատեսված բանակցությունների 5-րդ փուլը լինի վերջինը:

Հայաստանի վրա Ադրբեջանի հարձակման մտադրության հաստատումը կարելի է համարել «Ազգային ժողով» կոչվածի պատգամավոր, «Հայաստան» խմբակցության անդամ Լիլիթ Գալստյանի ֆեյսբուքյան թարմ գրառումը. «ԱՄՆ-ն կփորձի… Արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի քննարկման ժամանակ ԱՄՆ պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն մտավախություն է հնչեցրել Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի վրա հնարավոր հարձակման առնչությամբ եւ հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ն աշխատանքներ է տանում եւ կփորձի այն կանխել…

Թերեւս ամեն ինչ ասված է թեկուզ միայն նրանով, որ ԱՄՆ-ը ոչ թե կկանխի, այլ կփորձի կանխել Հայաստանի վրա Ադրբեջանի հնարավոր հարձակումը: Թե վերոնշյալ «կփորձի»-ն ինչ է նշանակում եւ իրականում ինչ արժեք ունի, կարծում ենք, չունի բացատրության կարիք: Այնուհանդերձ, գրառման անգլերեն շարադրանքի թարգմանությունը բացահայտում է, թե ԱՄՆ-ն ինչպես է փորձելու կանխել Հայաստանի նկատմամբ Ադրբեջանի ագրեսիան:

Եվ, ուրեմն, արձանագրելով հանդերձ, որ առկա է հակամարտության առաջացման իրական վտանգ, եւ ամերիկյան թիմերն այս առումով շատ ակտիվ էին՝ փորձելով ինչ- որ բան ձեռնարկել ու կանխել այնտեղ զինված միջամտությունը, Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ հակամարտության վերսկսումը, մասնավորապես՝ Հայաստան Ադրբեջանի ներխուժումը, ԱՄՆ-ի պետքարտուղարը բացահայտել է Հայաստան Ադրբեջանի ներխուժումը կանխելու ամերիկյան փորձի բովանդակությունը, որը «բաղկացած է Ադրբեջանի եւ Հայաստանի միջեւ խաղաղության հաստատման աշխատանքներից»:

Հարկ կա՞ նշելու, որ Ադրբեջանի եւ Հայաստանի միջեւ խաղաղության հաստատման աշխատանքներն Ալիեւի այն բոլոր պայմանների ու պահանջների կատարումն է, որոնց մի մասը նշել ենք նախորդիվ, մի մասն էլ նշեցինք վերեւում:

ԱՐԹՈՒՐ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ