Ոչ թե կոռուպցիայի դեմն առնում ես, այլ խրախուսում ես. Վիլեն Գաբրիելյանը՝ «փողով բանակից ազատելու» նախագծի մասին

Եվ այսպես, ի՞նչ է ասվում այդ հիմնավորմամբ... ասվում է՝ քանի որ մենք ունենք օրենքների բացեր և չունենք պատշաճ վերահսկողության մեխանիզմներ, հարուստ մարդիկ օգտվելով դրանից, կոռուպցիոն գործարք են կնքում և իրենց որդիներին ինչ-ինչ հիմնավորմամբ ազատում են բանակից, արդյո՞ք ճիշտ է այս պնդումը, միանշանակ՝ այո։ Ըստ այդմ, որպեսզի այդ գործարքը ապօրինի տեղի չունենա, եկեք մարդկանց տանք այդ գործարքը օրինական ճանապարհով կնքելու հնարավորությունը (որքան էլ աբսուրդ հնչի այս հիմնավորումը, բայց ֆիքսենք այն որպես հիմնավորում): Որպեսզի ավելի հակիրճ լինի բուն իմաստը, ունենք կոռուպցիոն ռիսկ, ռիսկի դեմը այս մեխանիզմով ենք առնում:

Հիմա ստեղ շատ կարևոր է ֆիքսել գումարի չափը, ինչո՞ւ, որովհետև փաստացի գումարը ստեղ քննարկման առանցքն է և այն նաև ֆիքսվել է վերջին բացահայտումների հիման վրա։ Որպեսզի ավելի լավ հասկանանք, բանակից ազատելու տարիֆը մինչ 2018թ. եղել է մինչև 15.000 ԱՄՆ դոլլար, 2018թ. դարձել է 24.000 ԱՄՆ դոլլարի շրջանակում, 44 օրյայից հետո 30-60 հազար ԱՄՆ դոլլար։ Պարզ է չէ՞, որ երբ կոռուպցիայի դեմ իրապես պայքարում ես, գործարքի տարիֆը բնականոն բարձրանում է, իսկ երբ բարձրանում է դա դառնում է միայն հատուկների հնարավորությունը: Գործընթացը ինստիտուցիոնալ տրամաբանության մեջ հիմնական կազմակերպողները, ամենայն հարգանքով թե՛ զինկոմիսարիատների, թե՛ առողջապահության համակարգերի մեր գործընկերների հանդեպ, այնուամենայնիվ տեղի է ունենում իրենց միջոցով, և հիմնականում առողջապահության համակարգի, քանզի շատ նեղ մասնագիտական ոլորտ է և հիմնավորված հիմքը, որի դեմը առնելը բարդ է, իրենք են տրամադրում։ Զինկոմիսարիատները հիմնականում ուղղորդողն են, թղթերը ձևակերպողներն են և հաստատողը:

Հիմա վերադառնանք բուն թեմային։ Հիմնավորումը ասում է՝ քանի մարդիկ կաշառքով ազատում են իրենց որդիներին, իսկ մենք դեմը չենք կարողանում լիարժեք առնել, բանակից ազատվելու օրինագիծը կոչված է դեմը առնելուն, այսիքն մարդիկ ոչ թե կաշառք կտան, այլ պետտուրքով կանեն դա։ Այս հիմնավորման հիմնական թերացումը այն է, որ փաստացի, երբ դու չես փոխում ազատվելու առողջապահական հիմքերի չափորոշիչները և վերահսկողության մեխանիզմները, նշանակում է, որ օրենքների տառերի արանքում նույն սողանցքները մնում են, այսինքն կոռուպցիոն ռիսկը մնում է անփոփոխ:

Ըստ այդմ, երբ դու այս անօրինական կեղծ մեխանիզմը, հավասարազոր գումարով փոխարինում ես օրինականով, արդյո՞ք դու դրանով կոռուպցիոն ռիսկի դեմը առնում ես:

Պատասխանը հստակ է և անվիճելի, ո՛չ, ո՛չ և կրկին ո՛չ, իսկ ինձ համար հիմնական խնդիրը նրանում է, որ բոլորովին հակառակն ես անում, դու միանշանակ ու աներկբա ո՛չ թե դեմը առնում ես, այլ խրախուսում ես կոռուպցիան (ի դեպ, հենց սա է նաև այն փաստարկը, որ համաձայն չեմ, որ սա բացառապես հարուստների համար և աղքատների դեմ օրենք է), որովհետև մարդիկ, եթե ապօրինություն գործում էին 60000 ԱՄՆ դոլլարով և սրան իսկապես ունևոր մարդիկ կարող էին դիմել, քանի որ բռնվելու ռիսկ կա, ապա հիմա որպեսզի այդքան փող չվճարեն, օրինական ճանապարհով դա անելու են պայմանական 20.000 ԱՄՆ դոլլարով նույն անօրինական կեդծ ճանապարհով։ Քանզի դու կոռուպցիոն ռիսկի իրավական հիմքերը և վերահսկողության մեխանիզմները չես փոխել, այլ զուտ առաջարկում ես աչք փակել այդ բացի վրա՝ սահմանելով գնային սանդհակ օրինական բարձր տարիֆի պարտադրանքով, էլ չեմ ասում, որ պարզվումա քվոտայով է դա որոշվելու, նշանակում է շրջանցելու տեղը թողնելով գնում ես գործարկի գնանվազման, քանի որ որքան էլ բռնվելու ռիկսը կա, բայց հիմնավորման մեջ ասվում է, որ չես կարում այս մեխանիզմի դեմը առնես:

Հ.գ. միաժամանակ առանձնահատուկ շեշտադրում եմ, համացանցային քննարկումների ընթացքում կային բավականին հետաքրքիր մտքեր, որոնք ինձ համար այս գաղափարի շրջանակներում առնվազն քննարկելի են, բայց անտեղին հրատապության և էմոցիոնալության պատճառով, կրկին դարձավ այն ինչին ամենալավն ենք ունակ՝ անհասկանալի բազարի:

Հ.գ.գ. վստահ եմ՝ թիմակիցներս երկուշաբթի օրվա նիստին և լիագումար նիստին, եթե իհարկե նախագիծը դրական եզրակացություն ստանա հանձնաժողում, կցուցաբերեն հնարավորինս խելամտություն և խոհեմություն, առնվազն հետաձգել այն այս փուլում»,– գրել է նա։