«Իրավիճակն արձանագրում են բոլորը, իսկ գնահատական տալիս` միայն անաչառները»

«ԻՐԱՎԻՃԱԿՆ ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒՄ ԵՆ ԲՈԼՈՐԸ, ԻՍԿ ԳՆԱՀԱՏԱԿԱՆ ՏԱԼԻՍ` ՄԻԱՅՆ ԱՆԱՉԱՌՆԵՐԸ»

Մինչ Ստրասբուրգում հայաստանյան խորհրդարանական պատվիրակությունը փորձում էր չեզոքացնել ԵԽԽՎ ձմեռային նստաշրջանի լիագումար նիստի օրակարգում ընդգրկված հակահայկական բանաձեւերը, նույն ժամանակ Ստրասբուրգում էր գտնվում նաեւ ՀՀ արդարադատության նախարար ԱՐՓԻՆԵ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆԸ: Ստրասբուրգ կատարած աշխատանքային այցի շրջանակում նախարարը հանդիպել է Եվրոպայի խորհրդի գլխավոր քարտուղար Թորբյորն Յագլանդին եւ քննարկել երկկողմ հետաքրքրություն ներկայացնող մի շարք հարցեր: Այս հանդիպման, ինչպես նաեւ ԵԽԽՎ-յան իրադարձությունների ու ադրբեջանական արձագանքների մասին էլ ծավալվեց մեր զրույցը Ա. Հովհաննիսյանի հետ:

«ԵԽԽՎ-ՈՒՄ ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ ՄԱՐԴՈՒ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՎԻՃԱԿԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԽՈՍՈՒՄ ԵՆ ԲՈԼՈՐԸ»

– Ստրասբուրգում Ձեր հանդիպումից հետո Եվրոպայի խորհրդի գլխավոր քարտուղար Թորբյորն Յագլանդը Եվրոպայի խորհրդում խիստ քննադատության ենթարկեց Ադրբեջանի վարած քաղաքականությունը մարդու իրավունքների ոտնահարման հարցում: Կարելի՞ է ասել, որ սա եւս մեր հաղթանակն էր այդ հարթակում:

– Ոչ ոքի համար գաղտնիք չէ, որ Ադրբեջանում մարդու իրավունքների ոլորտը ամենախոցելիներից է, եւ գրեթե ամեն օր ականատես ենք լինում, որ այդ ոլորտում Ադրբեջանը հետընթաց է արձանագրում, որը տեսնում են նաեւ եվրոպացի պաշտոնյաները: Իսկ ԵԽԽՎ-ում Ադրբեջանում մարդու իրավունքների վիճակի վերաբերյալ խոսում են բոլորը, իրավիճակն արձանագրում են բոլորը, իսկ գնահատական տալիս` միայն անաչառները: Կարծում եմ` պետք է բարձր գնահատել նաեւ ԵԽԽՎ-ում հայաստանյան պատվիրակության աշխատանքը` եվրոպացիների ուշադրությունն այս հարցին սեւեռելու ուղղությամբ:

– Տարածված հաղորդագրության մեջ ասված էր, որ հանդիպման շրջանակներում Թ. Յագլանդի հետ քննարկել եք նաեւ Սահմանադրության արդյունքում նախատեսվող օրենսդրական փոփոխությունների մասին հարցեր: Ինչպիսի՞ն են սրա հետ կապված եվրոպացի պաշտոնյայի տեսակետները:

– Մեր հանդիպման ընթացքում Եվրոպայի խորհրդի գլխավոր քարտուղար Թորբյորն Յագլանդը դրական է գնահատել սահմանադրական փոփոխությունները, եւ սահմանադրական բարեփոխումների արդյունքում ընդունվող կարեւոր իրավական ակտերի հետ կապված հարցերում համագործակցելու պայմանավորվածություն ենք ձեռք բերել:

«ՈՐԵՎԷ ԽՈՍՔ` ՈՒՂՂՎԱԾ ԱԼԻԵՎՅԱՆ ԿԼԱՆԻՆ, ՈՐԱԿՎՈՒՄ Է ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԼՈԲԲԻԶՄ»

– Ի դեպ, ադրբեջանական լրատվամիջոցներում իր ելույթի համար քննադատության է արժանացել ինչպես Թ. Յագլանդը, այնպես էլ բրիտանացի փաստաբան Ամալ Քլունին, ով հանձ էր առել Խադիջա Իսմայիլովայի դատական գործը, որը ադրբեջանական կառավարության ամենաակտիվ քննադատողներից մեկն է: Քլունին առաջարկել է ՄԻԵԴ-ում վերաքննել Իսմայիլովայի կալանավորման հարցը, եւ սրա համար Ամալ Քլունիին ադրբեջանական մամուլը սկսել է համարել հայկական լոբբիստ: Ի՞նչ կասեք այս մասին:

– Ակնհայտ է, որ այն մարդիկ, ովքեր խոսում են Ադրբեջանում մարդու իրավունքների ոտնահարումից, Ադրբեջանի իշխանությունն այդ մարդկանց համարում է հայկական լոբբիստներ: Ադրբեջանում անհանդուրժողականության մթնոլորտն արդեն անասելի չափերի է հասել, եւ որեւէ խոսք` ուղղված ալիեւյան կլանին, ընդհանրապես, մարդու իրավունքների վիճակին, որակվում է հայկական լոբբիզմ: Զավեշտալի օրինաչափություն կա. ԵԽԽՎ-ում բոլորը գիտեն, որ ադրբեջանցի այն իրավապաշտպանը, ով հայտարարություն է անում իր երկրում տիրող մարդու իրավունքների ոլորտի վիճակի մասին, Ադրբեջան վերադառնալով` նրա դեմ քրեական գործ է հարուցվում եւ, որպես կանոն, նրանք դատապարտվում են կամ հարկերից խուսափելու, կամ խուլիգանության հոդվածով:

«ԶԵԿՈՒՅՑՆԵՐՆ ԻՐԵՆՑ ԿՇՌՈՎ ՆՈՒՅՆԸ ՉԷԻՆ»

– Դուք եղել եք ԵԽԽՎ հայաստանյան խորհրդարանական պատվիրակության անդամ եւ քաջածանոթ եք այդ հարթակի աշխատանքներին, ինչպե՞ս կգնահատեք երկու հակահայկական բանաձեւերի դեմ տարված աշխատանքը:

– Կարծում եմ` ԵԽԽՎ հայկական պատվիրակությունը եւ, ընդհանրապես, Հայաստանի Հանրապետությունը իր դիվանագիտական, խորհրդարանական եւ քաղաքացիական հատվածով կատարել է ահռելի աշխատանք` այս զեկույցների տապալման համար: Պետք է ասեմ նաեւ, որ զեկույցներն իրենց կշռով նույնը չէին. Ադրբեջանի բարձրացրած վայնասունը հենց դրա մասին է վկայում: Այնուամենայնիվ, կարծում եմ` դեռեւս բավական աշխատանք ունենք կատարելու` ընդունված բանաձեւի հետեւանքները չեզոքացնելու համար:

– Իսկ չե՞ք կարծում, որ ԵԽԽՎ-ից Հայաստանի Հանրապետությունն ավելի վնասներ է կրում, քան օգուտներ, ու սա հաշվի առնելով` արդյո՞ք ժամանակը չէ այլեւս բոյկոտել ԵԽԽՎ-յան աշխատանքները:

– Հայաստանի Հանրապետությունը Եվրոպայի խորհրդի հետ ունի արդյունավետ համագործակցության լայն ձեւաչափ, եւ տրամաբանական է, որ Խորհրդարանական վեհաժողովը` որպես Եվրոպայի խորհրդի կառույցներից մեկը, իր բնույթով պետք է լիներ շատ քաղաքականացված, որովհետեւ այնտեղ  բախվում են պետությունների շահեր եւ յուրաքանչյուր պետություն փորձում է դրանց կիզակետում հնարավորինս անխոցելի պահել իր շահը: Իսկ ինչ վերաբերում է ԵԽԽՎ աշխատանքները բոյկոտելուն, ապա կարծում եմ, որ դա խնդիրների լուծման լավագույն միջոցը չէ:

ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ