Ինչ ապրումներով են բեմ բարձրացել «Հրեշը լուսնի վրա» ներկայացման հերոսները 15 տարի անց

Մշակութային 3 Մարտ, 2023 16:43

Թաց աչքերով, բայց պատմական հիշողությունը չուրացողի մաքրված հոգով հանդիսատեսն ընդունեց մեր օրերում ոչ թե միայն արդիական, այլ խիստ անհրաժեշտ նոր ներկայացումը: Հ. Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի թատրոնի «Երվանդ Ղազանչյան» թատերասրահում կայացավ ամերիկաբնակ լեհ դրամատուրգ Ռիչարդ Կալինոսկու «Հրեշը լուսնի վրա» ներկայացման առաջնախաղը՝ թատրոնի գլխավոր ռեժիսոր, ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ Հակոբ Ղազանչյանի բեմադրությամբ: Ռ. Կալինոսկու պիեսը պատմում է Ցեղասպանությունից մազապուրծ եղած հայ նորապսակ զույգի մաքառումների եւ նրանց վերապրած սարսափելի անցյալի մասին:

«ՓՈՐՁԵՐԻ ԺԱՄԱՆԱԿ ՇԱՐՈՒՆԱԿ ՀՈՒԶՎՈՒՄ ԷԻ…»

«Իրավունքի» հետ զրույցում Հակոբ Ղազանչյանն ասաց, որ սա իր երկրորդ անդրադարձն է այս գործին:

«Առաջին անգամ այս գործին մոտ 15 տարի առաջ եմ անդրադարձել՝ Պատանի հանդիսատեսի թատրոնում: Ի դեպ, նույն դերասաններով, միայն երեխայի դերակատարն է ուրիշ՝ Հայկ Հովհաննիսյանն է այժմ: Անձամբ ծանոթ եմ հեղինակին: Նրա հետ հանդիպել եմ Չիկագոյում: Երկար զրույց ենք ունեցել: Նա բավականին հետաքրքիր ձեւով է գրել 1915 թվականին հայերի հետ տեղի ունեցածի մասին: Հատկապես նրան հուզել է Ցեղասպանությունից մազապուրծ եղած հայերի ճակատագրերը, որոնք ցրվեցին աշխարհով մեկ», - մանրամասնեց ռեժիսորը:

Խոսելով ներկայացման մասին՝ Հ. Ղազանչյանը նշեց, որ այս անգամ լիովին այլ զգացողություններ է ունեցել գործի վրա աշխատելիս:

«Փորձերի ժամանակ շատ տարօրինակ երեւույթներ էին տեղի ունենում ինձ հետ: Երբ առաջին անգամ բեմադրում էի այս պիեսը, զգացողություններն այլ էին: Բեմադրող-ռեժիսորի կարգավիճակում էի: Ավելի շատ մտածում էի միզանսցենների եւ այլնի մասին, իսկ այս անգամ փորձերին շարունակ հուզվում էի: Մի պահ անգամ մտածեցի՝ գուցե այս ամենը տարիքիս հետ է կապված… մեծանում ենք… Կամ պատճառն այն է, որ դերասանները ավելի մոտ տարածության վրա են խաղում: Կարծում եմ՝ թերեւս երկրորդը: Այս առումով հոյակապ դահլիճ է (նկատի ունի «Երվանդ Ղազանչյան» թատերասրահը, -խմբ.) եւ այստեղ նոր տեսք են ստանում գործերը: Նոր բովանդակություն է հաղորդվում, ինչը շատ կարեւոր է»:

«ԵՐԿՈՒ ՀՈԳԻ ՈՒԶՈՒՄ ԵՆ ԵՐՋԱՆԻԿ ԼԻՆԵԼ, ԲԱՅՑ ՉԳԻՏԵՆ՝ ԻՆՉՊԵՍ Է ԴԱ ԱՐՎՈՒՄ…»

Գլխավոր հերոսուհու՝ Սեդա Թովմասյանի կերպարը դեռ 15 տարի առաջ կերտած դերասանուհի ՄԱՐԻԱՄ ՂԱԶԱՆՉՅԱՆԸ եւս մեզ հետ զրույցում անկեղծացավ իր զգացողությունների մասին:

«Նոր զգացողություններ վերապրեցի բեմում, այն չէին, ինչ եղել էին 15 տարի առաջ... Այն ժամանակ՝ երեխա էի, ընդամենը 19 տարեկան, երբ առաջին անգամ խաղացի Սեդայի դերը: Չէի էլ հասկանում, թե իրականում ինչ ասելիք ունի կերպարը: Հիմա ամեն ինչ այլ է, հիմա ես ճանաչում եմ Սեդային», - շեշտեց դերասանուհին:

Մարիամ Ղազանչյանը համոզված է, որ Կալինոսկու գործը բոլոր ժամանակներում էլ ակտուալ է:

«Եկեք չմոռանանք, որ այն իրական պատմություն է: Երկու հոգի ուզում են երջանիկ լինել, բայց չեն կարողանում, չգիտեն՝ ինչպես է դա արվում… Ինչ խոսք, ներկայացման ավարտին ամեն բան տեղն է ընկնում», - ասաց Սեդայի դերակատարը:

«ՈՃՐԱԳՈՐԾՈՒԹՅԱՆ ՀԵՏԵՎԱՆՔԻ ՄԱՍԻՆ ԽՈՍԵԼՆ ԱՎԵԼԻ ՀՈՒԶԻՉ Է, ԱՎԵԼԻ ԴԱԺԱՆ Է ԵՎ ՑԱՎՈՏ»

Իսկ գլխավոր դերակատարի՝ Արամ Թովմասյանի կերպարը 15 տարի անց կրկին կերտած դերասան ԻՇԽԱՆ ՂԱՐԻԲՅԱՆԸ նշեց, որ իր կերպարի մեջ այլ շերտեր է բացահայտել:

«Երբ առաջին անգամ բեմադրվեց գործը, այն ժամանակ թե՛ ես, թե՛ Մարիամը մի փոքր ավելի երիտասարդ էինք (ժպտում է,- խմբ.), մի փոքր ավելի՝ անփորձ: Տեքստեր կային, որ պարզապես մեխանիկորեն էինք արտաբերում: Չգիտեմ… Գուցե, կենսափոձն է ավելացել, բնականաբար, նաեւ բեմական փորձը, հիմա այլ ձեւ եմ ընկալում նյութը, ասելիքը», - ասաց Արամի դերակատարը:

Իշխան Ղարիբյանն ընդգծեց, որ իրեն դուր է գալիս Կալինոսկու գործը, որովհետեւ այստեղ խոսվում է շատ պարզ մարդկային հարաբերությունների մասին:

«Ի տարբերություն այլ պիեսների կամ ֆիլմերի՝ շեշտադրումն արված չէ բուն Ցեղասպանության վրա, այլ ավելի շատ խոսվում է ոճրագործության հետեւանքի մասին, որն ավելի հուզիչ է, ավելի դաժան է եւ ցավոտ: Մենք բոլորս հասկանում ենք, որ Ցեղասպանությունից հետո Արամ եւ Սեդա Թովմասյաններ շատ են եղել, ուղղակի մենք պատմում ենք նրանց պատմությունը, ճակատագիրը, իրենց հետ տեղի ունեցածը», - եզրափակելով խոսքը՝ ասաց դերասանը:

Ի դեպ, ներկայացման բովանդակությունն էլ ավելի կրկնապատկեց հույզերը, երբ բեմահարթակից հնչեց Մարիամ Ղազանչյանի կատարումը՝ լուսահոգի հորեղբոր՝ Ստեփան Ղազանչյանի երգի բառերով: Ներկայացման առաջնախաղերը անցան լեփ-լեցուն դահլիճներում:

ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ