Թվում է՝ ոչ թե պատերազմ, այլ 15 բալանոց երկրաշարժ է եղել, քաղաքը ջնջվել է, ընտանիքներ են անհետացել. Ռաբահ Նիդալ

Մոսկվայում կայացած Յալթայի միջազգային համաժողովի շրջանակներում «Իրավունքը» բացառիկ զրույց է ունեցել Ռուսաստանի համալսարանների եւ ԱՊՀ երկրների շրջանավարտների պաղեստինյան ասոցիացիայի նախագահ, Պաղեստինի «Ղրիմի բարեկամներ» ակումբի ներկայացուցիչ, Բեթղեհեմում առողջապահության նախարարության բժիշկ, դոկտոր ՌԱԲԱՀ ՆԻԴԱԼԻ հետ:

«ՍԱՐՍԱՓԵԼԻ Է ԱՅՆ, ԻՆՉ ՏԵՂԻ ՈՒՆԵՆՈՒՄ ԱՅՍ ՊԱՀԻՆ»

— Ինչպե՞ս կգնահատեք Ձեր երկրում ստեղծված իրավիճակը, ինչո՞ւ եւ ինչպե՞ս այն հայտնվեց թեժ պատերազմի մեջ:

— Պաղեստինի խնդիրը նոր չէ, այսօր չի սկսվել, այլ 1947 թվից մեր երկրի տարածքը օկուպացված էր եւ շարունակում է մնալ օկուպացված: Պաղեստինի հողն ամենաերկար օկուպացիան է աշխարհում: Պաղեստինա-իսրայելական կոնֆլիկտն այսքան տարի ակտիվացել ու նահանջ է ապրել, իսկ ամենավերջին իրադարձությունները, ինչ տեղի ունեցավ Գազայում, ճնշման տակ գտնվող մարդկանց հասցրեց այնպիսի իրավիճակի, որ միանգամից պայթեց: Հարց է ծագում՝ ի՞նչը ստիպեց իրենց գնալ այդ քայլին: Ասեմ, որ քաղաքական առումով բոլոր երկրներում շատ վաղուց կան պայմանագրեր, բանակցություններ, որ Պաղեստինն ուզում է խաղաղություն հաստատել եւ ստեղծել է ինքնավարություն՝ այս պահին նախագահ պարոն Մահմուդ Աբբասի գլխավորությամբ: Բայց ցավոք, նրանց ձեռքում ոչ մի լծակ չկա: Տա Աստված, որ խաղաղություն հաստատվի, մարդիկ ապրեն խաղաղ: Ես անձամբ դեմ եմ անմեղ բնակչության սպանությանը երկու կողմից էլ, որովհետեւ դա մեղք է: Սարսափելի է այն, ինչ տեղի ունենում այս պահին:

— Ամբողջ առաջադեմ Արեւմուտքը սատարում է Ուկրաինային, բարձրաձայնում եւ միջոցներ կիրառում՝ այնտեղ ստեղծված իրավիճակի հարցում, իսկ ինչո՞ւ թույլ տվեցին, որ անդառնալի աղետ տեղի ունենա Արցախում, Գազայում:

— Սա նշանակում է, որ երկակի ստանդարտներով է աշխարհն առաջնորդվում: Ուկրաինան ինչ անում է, համարում են ինքնապաշտպանություն, որ դա իրենց իրավունքն է, իսկ ինչ անում են պաղեստինցիները, իրենց տեսանկյունից ահաբեկչություն է: Բայց չէ որ զոհերը երկու կողմից էլ անմեղ բնակչությունն է: Ինչպես Դոնբասը, Ղրիմն են եղել օկուպացված, այնպես էլ Պաղեստինն է օկուպացված: Եվ այն, ինչի համար պայքարում են պաղեստինցիները, Ղրիմի ու Դոնբասի շարունակությունն է: Այս առումով ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինին, որը սկսեց ռուսական հողի ազատագրման շարժումը եւ կոտրեց միաբեւեռ աշխարհակարգ ստեղծելու սահմանը: Մենք հիմա գնում ենք դեպի ազատ աշխարհ, որը բազմաբեւեռ է լինելու, ինչը շատ կարեւոր է:

«ՈՉ ՄԵԿԸ ՄԵԶ ՉԻ ԱՋԱԿՑՈՒՄ, ՄԻԱՅՆ ՄԵԿ ԱՋԱԿԻՑ ՈՒՆԵՆՔ՝ ԱՍՏՎԱԾ»

— Պարոն Նիդալ, ո՞ր երկրներն են այս պատերազմում սատարում Պաղեստինին:

— Եթե անկեղծ, միայն ազատ ժողովուրդներն են մեզ սատարում, իսկ բոլոր երկրների կառավարությունները միայն խոսքերով են ասում, թե մեզ հետ են: Խոսքերով սատարում են Պաղեստինի ժողովրդին, իսկ նյութապես ամբողջ Արեւմուտքը սատարում է Իսրայելին՝ չնկատելով, որ այստեղ մի ամբողջ անմեղ բնակչություն տառապում է՝ ազատություն սիրելու համար: Այնպես որ, ոչ մեկը մեզ չի աջակցում, միայն մեկ աջակից ունենք՝ Աստված:

— Մեզ մոտ էլ է նույն իրավիճակը, տարբեր կողմերից կան հուզիչ ու գեղեցիկ խոսքեր, իսկ գործնականում՝ ոչինչ…

— 100 տոկոսով Ղարաբաղում էլ իրավիճակը նույնն էր: Աշխարհը կույր ու խուլ չէ, ամեն ինչ շատ լավ էլ տեսնում ու լսում է, բայց տեղից չի շարժվում: Սա ուղղակի կեղծավոր աշխարհ է, եւ սրանով ամեն ինչ ասված է:

«ՍՊԱՆՎԵԼ Է 6 ՀԱԶԱՐ ՄԱՐԴ, 20 ՀԱԶԱՐ ՎԻՐԱՎՈՐ ԿԱ. ՄԵԾ ՄԱՍԸ ԿԱՆԱՅՔ ԵՆ ԵՎ ԵՐԵԽԱՆԵՐ»

— Իրականում Պաղեստինի իշխանությունն ինչպե՞ս է վերաբերվում պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ի շարժմանը:

— Քաղաքական տեսանկյունից հիմնականում պաղեստինյան ղեկավարություն ներկայացնող քաղաքական ուժն ու ՀԱՄԱՍ-ը միմյանց հակառակորդներ են, ընդհանուր լեզու չեն գտնում: Բայց Պաղեստինի իշխանությունը դեմ է, ինչ տեղի է ունենում ընդդեմ խաղաղ բնակչության: Խաղաղ բնակչությունն ինչո՞վ է մեղավոր, որ իրենց ռմբակոծում են: Սպանվել է շուրջ 6 հազար մարդ, որոնցից 80 տոկոսը ծերեր, կանայք եւ երեխաներ են, ավելի քան 20 հազար վիրավոր կա, որոնց մեծ մասը կանայք են եւ երեխաներ: Ռմբակոծվում են հիվանդանոցներ, եկեղեցիներ, մզկիթներ: Աշխարհում ոչ մի նորմալ մարդ չի կարող աջակցել այդ ամենին:

— Ի դեպ, այն, ինչ կա հրապարկված սոցցանցներում, տպավորություն է, որ հողաթափերով, քիչումիչ զինված ՀԱՄԱՍ-ի ջոկատները դուրս էին եկել գերզինված Իսրայելի դեմ…

— Անգամ համեմատելու չէ, որովհետեւ, իսկապես, Իսրայելն ունի ամենաժամանակակից եւ ամենահզոր զենքերը: Իսկ պաղեստինցիներն ունեն միայն անձնական զենքեր, նրանց դեմ հրթիռներ կիրառելու իմաստը ո՞րն է: Այդքան դիակներ, որոնք ցուցադրում է Իսրայելը, հենց իրենց ռմբակոծության հետեւանքն է: Եվ ինչո՞ւ նրանք ռմբակոծեցին Գազայի խաղաղ բնակչությանը: Եթե տիեզերքից նկարահանող սարք լինի, ապա ոչ մեկը չի հավատա, որ Գազայում պատերազմ է եղել, բոլորը կասեն, որ այդտեղ եղել է 15 բալանոց երկրաշարժ, քաղաքն ամբողջությամբ ջնջվել է, ընտանիքներ են անհետացել:

«ԻՐԱՆԸ ՈՉԻՆՉ ՉԻ ԱՐԵԼ ՈՒ ՉԻ ԷԼ ԱՆԻ, ԵԹԵ ՈՒԶՈՒՄ ԷԻՆ ՄԻ ԲԱՆ ԱՆԵԼ, ԿԱՆԵԻՆ»

— Տեւական ժամանակ, միջազգայնագետներ, փորձագետներ քննարկում էին այս պատերազմում Իրանի հնարավոր մասնակցության հարցը: Ի՞նչ կասեք այս մասին:

— Իրանը ոչինչ չի արել ու չի էլ անի, եթե ուզում էին մի բան անել, կանեին: Նրանք հետեւում են զարգացումներին, ինչպես ամբողջ արաբական եւ մուսուլմանական աշխարհը:

— Ըստ Ձեզ` ինչո՞վ կավարտվի այս ամենը:

— Որքանով հետեւում եմ նորություններին, Իսրայելն ասել է, որ այսքանով չի ավարտելու իր ռազմական գործողությունը եւ շարունակելու է՝ մինչեւ ամբողջությամբ ոչնչացնի ՀԱՄԱՍ-ին: Նրանք այդպիսի որոշում են կայացրել, դրա համար էլ արդեն Գազան դատարկված է, բայց դեռ ռմբակոծում են ու ռմբակոծում: Թե ինչով կավարտվի այս ամենը, միայն Աստված գիտի:

ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ

Մոսկվա-Երեւան