Մոսկվան նորից ի ցույց դրեց` Հարավային Կովկասից չի հեռանա
Վերլուծություն
Այս օրերին` Հայաստանի հետ կապված (Տե´ս նաեւ https://iravunk.com/?p=271586&l=am) մեկ հետաքրքիր վարկած եւս փորձագիտական, չնայած ավելի ճիշտ՝ քարոզչական հարթակներում շրջանառվում է: Թե Մոսկվան եւ Վաշինգտոնն ունեն ինչ-որ գերգաղտնի պայմանավորվածություններ, ըստ որոնց, ամերիկացիները Ուկրաինան թողնում են ռուսներին, որի դիմաց ռուսները հրաժարվում են Հարավային Կովկասից:
Իհարկե, այս վարկածին առաջին հերթին հարվածում են հենց ներամերիկյան իրողությունները: Նահանգներում սկսել են Թրամփի իշխանության գալու մասին խոսել այնպես, ինչպես գրեթե կատարված փաստի: Գումարած, եվրոպացիներն են սկսել աստիճանաբար նույն ոճի մեջ տեղավորվել, եւ այս պահին փորձում են գլուխ հանել, թե ինչ ծրագրերով է Թրամփը վերադառնալու, այդ թվում՝ ինչ պլաններ ունի Եվրոպայի հետ գործակցության եւ ՆԱՏՕ-ի ապագայի մասին: Ու նման իրավիճակում ասել, թե Մոսկվան կգնա, ըստ ամենայնի՝ հեռացող թիմի հետ պայմանավորվածությունների, ռեալ չի թվում: Առավել եւս, երբ Թրամփն է բացահայտ հայտարարում, որ Սպիտակ տուն մտնելու հենց հաջորդ օրը կգնա ռուսների հետ բանակցելու:
Զուգահեռ, նաեւ Մոսկվայից վերջին ժամանակներս մեկը մյուսի հետեւից եկող ազդակներն են հուշում, որ կովկասյան հարթակից հեռանալու միտք անգամ չունեն: Նախ, անուղղակի, բայց բավականին հզոր նման ազդակ հղեց Մերձավոր Արեւելք Պուտինի կատարած վերջին այցը, որին անդրադառնալու առիթ ունեցել ենք: Նույնպես անուղղակի ազդակ կարելի է համարել օրերս հնչած հայտարարությունը, որ Մոսկվան եւ Անկարան վերջապես պայմանավորվել են թուրքերի միջոցով Եվրոպա ռուսական գազի տարանցման գների հարցով, որը Թուրքիային խոստանում է գազային գերհսկա հաբի վերածվելու հեռանկար:
Վերջապես, ուշագրավ տեղեկություններ սկսեցին ի հայտ գալ նաեւ Իրանի նախագահի Ռայիսիի՝ օրերս Մոսկվայում Պուտինի հետ մի քանի ժամանոց հանդիպման փակ հատվածի մասին: Ըստ Իրանի նախագահի գրասենյակի քաղաքական ներկայացուցիչ Մոհամմադ Ջամշիդիի. «Իրանի եւ Ռուսաստանի նախագահներն առանձնազրույցի ընթացքում հանգամանալից եւ շատ օգտակար քննարկումներ ծավալվեցին երկկողմ եւ տարածաշրջանային համագործակցության շուրջ՝ շեշտը դնելով Գազայի հատվածի վրա։ Իբրահիմ Ռայիսին, հիշելով տարածաշրջանում համագործակցության հաջող փորձը, առաջարկեց նախաձեռնություններ: Որոշվել է, որ երկու կողմերը պետք է համատեղ համակարգեն իրենց գործողություններն ու նպատակները»։
Խոսքը տարածաշրջանային «գործողությունների ու նպատակների համակարգման» մասին է, այսինքն, դա վերաբերում է նաեւ Հարավային Կովկասին, ինչը, բնական է, շատ կարեւոր մեսիջ է նաեւ Հայաստանի համար: Ընդ որում` այն, որ հենց անցած կիրակի օրով Իրանի խորհրդարանը նիստ գումարեց՝ հաստատելու համար ՌԴ-ի հետ համատեղ տեղեկատվական անվտանգության մասին պայմանավորվածությունները, հուշում է, որ գործընթացը գերակտիվ փուլում է:
Գլոբալ իմաստով, այս ամենը հուշում է հետեւյալի մասին: Նախ, հայտարարելով նոր ժամկետով ընտրությունների գնալու մասին (որտեղ վերընտրվելը միակ հավանական տարբերակն է) եւ անմիջապես էլ նման ակտիվ գործունեություն ի ցույց դնելով Արեւելքի ուղղությամբ, Պուտինը փաստացի հետեւյալն է ի ցույց դնում: Նախ, սպասում է ուկրաինական հակամարտության համեմատաբար արագ ավարտին, որից հետո, հետընտրական փուլում հիմնական շեշտը դնելու է հարավային ուղղության վրա: Ու, թերեւս, այստեղ արժե նաեւ հիշել, որ գալիք կառավարությունում Պուտինը, ըստ ամենայնի, կունենա նոր արտգործնախարար (Լավրովը, ըստ ամենայնի, թոշակի է անցնելու), եւ դա ենթադրում է արտաքին քաղաքականության էական ակտիվացում՝ կոշտության թեքմամբ:
Այս ֆոնին նաեւ ԵՄ-ն է սկսել ավելի զգույշ մոտենալ Հարավային Կովկասին: Օրինակ, երբ «Իզվեստիայի» հետ զրույցում ԵՄ արտաքին քաղաքական ծառայության ներկայացուցիչ Պետեր Ստանոն հանկարծ հայտարարում է, թե ԵՄ-ն չի պատրաստվում Հայաստանի հետ համատեղ զորավարժություններ անցկացնել, հայ զինծառայողներին Եվրամիության անդամ երկրների տարածքում մարզելու ծրագրեր նույնպես չկան, դա նաեւ Մոսկվային ուղղված ազդակի տեսք ունի։ Այսինքն, թե մենք այդ ուղղությամբ առանձնակի ծրագրեր չունենք: Իսկ Հայաստանը դրանից կարող է մեկ բան հասկանալ՝ «Արեւմտյան նավերն այդպես էլ հայաստանյան լեռները մագլցել չեն սովորել»: Իսկ այդ դեպքում Նիկոլին կմնա միայն Սանկտ Պետերբուրգ մեկնելը: Միգուցե դա ամերիկյան դեռ գործող վարչակազմի դուրը չգա, բայց դա այլ թեմա է:
ՔԵՐՈԲ ՍԱՐԳՍՅԱՆ