«ԻԼ-76»-ի խոցումը ծանր կնստի Զելենսկու վրա

Մ­յուս կող­մից էլ այն, որ ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րի հա­մար այս պա­հին Հա­յաս­տանն ա­մե­նե­ւին էլ հիմ­նա­կան «հար­վա­ծա­յին ուղ­ղութ­յուն­նե­րի» թվում չէ, դժվար չէ կռա­հել: ԱՄՆ-ում նա­խընտ­րա­կան կրքե­րը եւ դրա­նով պայ­մա­նա­վոր­ված՝ ներ­քին լար­վա­ծութ­յու­նը սրվում է աչ­քի ա­ռաջ, ո­րը, հաս­կա­նա­լի է, ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նութ­յու­նը մղում է երկ­րորդ պլան:

­Թարմ օ­րի­նա­կը Թ­րամ­փի սկան­դա­լա­յին հայ­տա­րա­րութ­յունն է սեպ­տեմ­բե­րի 11-ի մա­սին: «Սեպ­տեմ­բե­րի 11-ն ԱՄՆ-ի գործն էր: 4 տա­րի բե­րանս փա­կե­ցին, բայց հի­մա ա­սում եմ՝ Երկ­վոր­յակ աշ­տա­րակ­նե­րի վրա հար­ձա­կում չի ե­ղել, ինչ­պես, որ մեզ ցույց են տվել, թե այլ երկր­ներ են ներգ­րավ­վել դրա­նում... Ի վեր­ջո, մենք ներ­քաշ­վե­ցինք Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քի պա­տե­րազ­մի մեջ... Մենք ծախ­սե­ցինք 9 տրի­լիոն դո­լար, սպա­նե­ցինք մի­լիո­նա­վոր մարդ­կանց... եւ ին­չի՞ հա­սանք։ Ո­չինչ։ Մենք միայն մահ ու ար­յուն ենք ստա­ցել»:

Այն, որ մաս­նա­վո­րա­պես այդ հար­ցով Թ­րամ­փը` ԱՄՆ եր­բեմ­նի նա­խա­գա­հը, աշ­խար­հի ա­մե­նա­տե­ղե­կաց­ված ան­ձան­ցից է, միան­շա­նակ է: Հի­մա, հաս­կա­նա­լի է, գոր­ծող վար­չա­կազ­մը կա­րող է փոր­ձել Թ­րամ­փին ստի մեջ մե­ղադ­րել: Բայց ե­րե­ւի ի­րենք էլ են հաս­կա­նում` ա­սածն ա­պա­ցու­ցող փաս­տեր նախ­կին նա­խա­գահն ու­նի: Իսկ ե­թե չմե­ղադ­րեն, ա­պա գոր­ծող վար­չա­կազ­մը պետք է, չէ՞ ինչ-որ բան ա­սի: Ա­ռա­վել եւս, որ հե­րիք չէ խոս­քը տրի­լիո­նա­վոր դո­լար­ներ չգի­տես ինչ ա­նե­լու, այլ նաեւ մի­լիո­նա­վոր մարդ­կանց սպա­նութ­յան մա­սին է:

Ու Բայ­դե­նի հա­մար ա­մե­նա­վատն այն է, որ Թ­րամփն այս սկան­դա­լը պայ­թեց­րեց Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քի ներ­կա շի­կաց­ման ֆո­նին, ո­րի հիմ­քե­րը, ինչ խոսք, դրվե­ցին նույն սեպ­տեմ­բե­րի 11-ի պայթ­յուն­նե­րով: Նաեւ. ե­թե Թրամ­փը սկսել է գնալ, ըստ էութ­յան, ԱՄՆ հա­տուկ ծա­ռա­յութ­յուն­նե­րին մե­ղադ­րե­լու ուղ­ղութ­յամբ, ա­պա ու­րիշ էլ ի՞նչ նման ա­կան­ներ նա կա­րող է պայ­թեց­նել: Իսկ Թ­րամ­փը, կրկնենք, ԱՄՆ նա­խա­գահն է ե­ղել, բո­լոր գաղտ­նի տվյալ­նե­րին ծա­նոթ է: Նաեւ, ե­թե նա մտնում է պե­տութ­յան գաղտ­նիք­նե­րը եւ հան­ցա­գոր­ծութ­յուն­նե­րը  բա­ցա­հայ­տե­լու դաշտ, ա­պա դա ար­դեն իսկ նշա­նա­կում է բո­լոր նախ­կին խա­ղի կա­նոն­նե­րի փո­փո­խութ­յուն, եւ սպաս­վող նե­րա­մե­րիկ­յան գերկր­քերն էլ պետք է հենց այդ դաշ­տում ծա­վալ­վեն:

Այն, որ այս վի­ճա­կում ԱՄՆ գոր­ծող վար­չա­կազ­մը փոր­ձում է ար­տա­քին ուղ­ղութ­յուն­նե­րում պաու­զա վերց­նել՝ ռե­սուրս­նե­րը ներ­քին պայ­քա­րին ուղ­ղե­լու հա­մար, տե­սա­նե­լի է ոչ միայն ուկ­րաի­նա­կան ուղ­ղութ­յամբ, այլ նաեւ Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քում: Միայն թե կա նաեւ այն տպա­վո­րութ­յու­նը, որ Բայ­դե­նին այդ պաու­զա­յի հնա­րա­վո­րութ­յու­նը պար­զա­պես չեն տա­լիս: Վեր­ջին օ­րի­նա­կը կա­րե­լի է հա­մա­րել փո­խա­նակ­ման հա­մար ուկ­րաի­նա­ցի գե­րի­նե­րին տե­ղա­փո­խող ռու­սա­կան «Իլ-76»-ի խոց­ման պատ­մութ­յու­նը: Այս մա­սին ուկ­րաի­նա­կան քա­ջա­տեղ­յակ աղբ­յու­րը գրում է. «Մեր աղբ­յու­րը հայտ­նում է, որ Ուկ­րաի­նա­յի Զին­ված ու­ժե­րի հա­կաօ­դա­յին պաշտ­պա­նութ­յան հար­վա­ծի հար­ցով նա­խա­գա­հի աշ­խա­տա­կազմն է մե­ղա­վոր, այլ ոչ թե Գե­րա­գույն գլխա­վոր հրա­մա­նա­տար Զա­լուժ­նին։ Ուկ­րաի­նա­յի ռազ­մաօ­դա­յին ու­ժե­րը գլխա­վո­րում է գե­նե­րալ-մա­յոր Նի­կո­լայ Օ­լեշ­չու­կը. նա Զե­լենս­կու եւ Եր­մա­կի հո­վա­նա­վորն է, ինչ­պես գե­նե­րալ Սիրս­կին: Հենց նրանց են են­թա­կա հա­կաօ­դա­յին պաշտ­պա­նութ­յու­նը»:

­Նախ, «Իլ-76»-ին խո­ցած հրթիռ­նե­րի թռիչ­քա­յին պա­րա­մետ­րե­րը, ի­հար­կե, ֆիքս­վում են: Այ­սիքն` ՌԴ ՊՆ-ն հա­զիվ թե խնդիր ու­նե­նա իր մե­ղադ­րանք­նե­րը  հիմ­նա­վո­րե­լու հար­ցում: Եվ դա է պատ­ճա­ռը, որ պաշ­տո­նա­կան Կիեւն ա­ռաջ չըն­կավ ռուս­նե­րին մե­ղադ­րե­լու հար­ցում: Հա­ջոր­դը, այն, որ հենց Զե­լենս­կին է ա­մեն կերպ ա­ռաջ տա­նում պա­տե­րազ­մը շա­րու­նա­կե­լու տես­լա­կա­նը, դա եւս հայտ­նի փաստ է: Եվ այս հար­ցում նրա քայ­լե­րը բա­ցա­հայ­տո­րեն դեմ են գնում ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րին, ո­րոնց հա­մար այս պա­հին պաու­զա վերց­նե­լը կեն­սա­կան խնդիր է դառ­նում: Իսկ ա­հա գե­րի­նե­րի փո­խա­նա­կու­մը, ո­րի ­կազ­մա­կեր­պող­նե­րի թվում են ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րը, հա­մար­վում է ռազ­մա­կան լար­վա­ծութ­յու­նը մեղ­մե­լու մի­ջոց:

Իսկ ո՞վ է, բա­ցի Զե­լենս­կուց, հա­մա­ռո­րեն ա­ռաջ տա­նում պա­տե­րազ­մը շա­րու­նա­կե­լուը գա­ղա­փա­րը. մեկ կողմ կա` Բ­րի­տա­նիան, եւ դա հիմ­նա­վո­րե­լը դժվար չէ:

Ա­մեն դեպ­քում` այն, որ ինք­նա­թի­ռը հայտ­նա­բե­րե­լը եւ խո­ցե­լը ուկ­րաի­նա­կան ու­ժե­րի բա­նը չէր, այ­սինքն, ա­ռանց առն­վազն բրի­տա­նա­կան հե­տա­խու­զութ­յան դա տե­ղի չէր ու­նե­նա, դա էլ է ա­մե­նա­հա­վա­նա­կա­նը: «Ա­յո, անգ­լիա­ցի­նե­րի  հար­վածն  ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րին շատ ու­ժեղ ստաց­վեց»,- ակ­նար­կում է նաեւ ռազ­մա­քա­ղա­քա­կան հե­ղի­նա­կա­վոր փոր­ձա­գետ Յու­րի Պո­դոլ­յա­կը: «Անգ­լիա­ցի­նե­րի հար­վա­ծի» հետ միան­շա­նակ կա­րե­լի է հա­մա­ձայն­վել: Այն ու­ժեղ էր, թե` ոչ, երբ շատ բան է ջրի ե­րես դուրս գա­լիս, դա դեռ կտես­նենք:

Ն­կա­տի ու­նենք, որ ուկ­րաի­նա­կան հար­թա­կում կտրուկ սրվում է այն միտ­քը, թե հենց Զե­լենս­կին եւ նրա թիմն են մե­ղա­վոր ուկ­րաի­նա­ցի 65 ռազ­մա­գե­րի­նե­րի սպա­նութ­յան, ինչ­պես նաեւ, ընդ­հա­նուր առ­մամբ` 200 գե­րի­նե­րի տուն վե­րա­դար­ձը այդ հրթի­ռա­յին հար­վա­ծով ար­գե­լա­կե­լու դեմ: Ու սա գա­լիս է էլ ա­վե­լի սրե­լու ա­ռանց այդ էլ պայթ­յու­նի շե­մին գտնվող նե­րուկ­րաի­նա­կան ի­րա­վի­ճա­կին: Եվ ե­թե սրան գու­մա­րում ենք այն ակ­տիվ հար­ձա­կում­նե­րը, ո­րոնք ռու­սա­կան բա­նակն այս օ­րե­րին վերսկ­սել է, ա­պա մեկ բան հաս­տատ է՝ Զե­լենս­կուն ծան­րա­գույն օ­րեր են սպա­սվում:

­Բայց վե­րա­դառ­նանք բրի­տա­նա­ցի­նե­րին: Ե­թե ի­րոք հաս­տատ­վի, որ այս խո­ցու­մը նրանց ձեռ­քի գործն է, ա­պա դա մեկ փաստ եւս ջրի ե­րես է հա­նում. Լոն­դո­նը փոր­ձում է ոչ մի դեպ­քում թույլ չտալ, որ Վա­շինգ­տո­նը, թե­կու­զեւ ժա­մա­նա­կա­վոր, դուրս գա խա­ղից: Թե ին­չու, հաս­կա­նա­լի է. ա­ռանց ԱՄՆ-ի, Բ­րի­տա­նիան այն ու­ժը չէ, որ կարո­ղա­նա գլո­բալ հար­թակ­նե­րում ա­ռա­ջին պլա­նում նման խա­ղեր ա­ռաջ տա­նել: Դա վե­րա­բե­րում է թե´ուկ­րաի­նա­կան հար­թա­կին, թե´Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քին (որ­տեղ կա­րո­ղա­ցան ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րին մի­նի պա­տե­րազ­մի մեջ քա­շել) եւ թե´ կով­կաս­յան հար­թա­կին: Ա­սենք, երբ հա­յաս­տան­յան ո­րոշ «գոր­ծիչ­ներ» այդ­քան հա­ճախ բրի­տա­նա­կան MI-6 են վա­զում, դե ար­դեն իսկ ցու­ցիչ է, թե ով է այս­տեղ հիմ­նա­կան տիկ­նի­կա­վա­րը:

ՔԵՐՈԲ ՍԱՐԳՍՅԱՆ