Ամերիկացիներն ուզում են Զելենսկուն գործից հանել
Վերլուծություն
Այն, որ ԱՄՆ-ն այս օրերին լրջորեն անհանգստացած է Ուկրաինայում ծավալվող ներքին սրացումներից, եկավ հաստատելու նաեւ փաստը, որ Վաշինգտոնը շտապեց Վիկտորիա Նուլանդին գործուղել Կիեւ: Նուլանդը, որը Կիեւում պեչենիներ էր բաժանում դեռ 2014թ.-ին, համարվում է ուկրաինական ներկա իրավիճակի կնքամայրը, Բայդենի հավատարիմ «գործիքներից» մեկը: Նաեւ, նրա ձեռքին է ուկրաինական օլիգարխիայի եւ հին իշխանությունների հետ կապի բոլոր թելերը:
ՆՈՒԼԱՆԴ ՏԱՏԻԿԸ` ԿԻԵՎՈՒՄ
Թե ինչով էր զբաղված Նուլանդը Կիեւում, կան տարբեր խոսակցություններ: Նաեւ այն մասին, որ ուկրաինական օլիգարխիան եւ «հները» բունտ են պատրաստել Զելենսկու դեմ, եւ Նուլանդի հիմնական ծրագիրն այդ նոր «մայդանին» համապատասխան ընթացք տալն է: Բանն այն է, որ, ըստ նույն վարկածի, Զելենսկու վերջին գործողությունները վերջնական ազդակ դարձան Վաշինգտոնի համար, որ նրանից ազատվելու ժամանակը եկել է:
Մի բան, որին կտրուկ դեմ են ինչպես բրիտանացիները, այնպես էլ՝ Զելենսկին, որը հաշտություն ասվածն ընկալում է` որպես իր սեփական դատավճիռը: Արդյունքում, խոցեցին ռուսական ինքնաթիռը, ու Զելենսկին անմիջապես էլ հասկացավ, որ դա իր համար դառնում է ծանրագույն խնդիր. 65 ուկրաինացու սպանության փաստը թաքցնել կամ ռուսների վրա բարդել չստացվեց, եւ հիմա Զելենսկին հանրությանը ներկայանում է նաեւ`որպես սեփական զինվորներին սպանող: «Փորձեց համոզել Զալուժնիիին՝ մեղքը բանակի վրա վերցնել, իբր ինքնաթիռը խոցվել է պատահաբար: Զալուժնին, բնականաբար, հրաժարվեց, եւ Զելենսկին թույլ տվեց երկրորդ կոպիտ սխալը՝ տարածելով նրան պաշտոնանկ անելու ցանկության մասին լուրը»,- տեղեկացնում են նշված աղբյուրները: Միայն թե սա Վաշինգտոնում ընկալվեց` որպես իրենց հասցեագրված ուղիղ մարտահրավեր:
Արդյունքում, նախ՝ վաշինգտոնյան վերահսկողության տակ գտնվող բոլոր լրատվամիջոցները սկսեցին մեկը մյուսի հետեւից հաստատել, որ Զելենսկին, որքան էլ հրաժարվում է հաստատել, այնուամենայնիվ, նման հրաման ստորագրել է: Նաեւ, թե դա անմիջապես էլ ինչ լրջագույն խնդիր է դարձել Ուկրաինայի նախագահի համար: Նախ, Զալուժնին, ըստ այդ լրատվամիջոցների, հրաժարվել է ամեն մի առաջարկից՝ թողնելով Զելենսկուն մեկ քայլ՝ հրամանագիրը ի կատար ածել: Բացի այդ, The Times-ի տեղեկացմամբ, մեկ այլ հավակնորդ՝ Ուկրաինայի Զինված ուժերի ցամաքային զորքերի հրամանատար Ալեքսանդր Սիրսկին նույնպես նախընտրել է մնալ իր տեղում։
Ուկրաինական արժանահավատ աղբյուրը բացատրում է. «Բուդանովն ու Սիրսկին հասկանում են, որ Զալուժնիի հետ կհեռանան նրա կադրերը: Որակյալ կադրերով նրանց փոխարինել հազիվ թե կարողանան: Արդեն միայն այդ պատճառով Զալուժնիի պաշտոնանկությունը կդառնա այն հերթական ցնցումը, որից հետո դժվար է ասել՝ ուկրաինական բանակը կկարողանա՞ վերականգնվել: Դա եւս սպառնում է բանակի մարտունակության կտրուկ անկմամբ: Մինչդեռ, այսօր ռուսները հարձակվում են, մի շարք առանցքային նշանակության բնակավայրեր այսօր-վաղը կընկնեն, եւ Զալուժնիի հեռանալով, դա ավելի շուտ կլինի այսօր, քան՝ վաղը: Ու անմիջապես կծավալվի այս խոսակցությունը՝ եկավ նոր հրամանատարը, եւ նա այնքան ծախված ու ապաշնորհ էր, որ ամեն ինչ հանձնում է: Արդյունքում, բոլոր ապագա պարտությունները, նաեւ Զելենսկու մեղքերը կջարդվեն հենց նոր հրամանատարի գլխին: Նաեւ, նման քայլով կընկնեն ամերիկացիների աչքից, այն է՝ անհաջողությունների դեպքում Վաշինգտոնի հովանավորությունից…»:
Կարճ ասած, Զալուժնիի պաշտոնում Զելենսկու նախընտրելի թեկնածուները՝ Բուդանովն ու Սիրսկին, այնքան հիմար չեն, որ հանուն Զելենսկու ինտրիգների մտնեն նման բեռի տակ: Բայց ահա Զելենսկին էլ, տալով Զալուժնիին հեռացնելու գործընթացի մեկնարկը, ինքն իրեն տարավ փակուղի: Հիմա, եթե չկարողանա հեռացնել, դա շոկային ազդեցություն կունենա Զելենսկու ներքին կշիռի վրա, եւ, հակառակը, վեր կթռցնի Զալուժնիի կշիռը: Եթե հեռացնի, չիգտի, թե ում կարող է նշանակել. ցանկացած մեկը, ով կհամաձայնվի այդ պաշտոնը ստանձնել, կլինի իսկական հիմար, իսկ հիմարը ռուսների դեմ նման ծանր պատերազմ ղեկավարել, իհարկե, չի կարող:
ԶԵԼԵՆՍԿԻՆ ՍՏԻՊՎԱԾ Է ՄԻՆՉԵՎ ՎԵՐՋ ԳՆԱԼ
Ամեն դեպքում` այն տպավորությունն է, որ Զելենսկին պարզապես նահանջելու տեղ չունի: Կա´մ նա պետք է հեռացնի Զալուժնիին, անկախ նրանից, թե ամերիկացիներն ինչ են մտածում այդ մասին, կա´մ իրեն պարզապես կոչնչացնեն: Ընդ որում, եթե կամավոր հրաժարականի դեպքում Զելենսկուն ամերիկացիները նաեւ հրապարակավ խոստանում էին էվակուացնել, պաշտպանության տակ վերցնել եւ ապահով ապագա տալ, ապա հիմա նա կարող է անգամ այդ ամենից զրկվել: Եվ պատահական չէ, որ հենց Նուլանդի այցի ֆոնին արդեն նաեւ CNN-ը հայտնեց, որ Զելենսկին, ամեն դեպքում, մինչեւ շաբաթվա վերջ կհրապարակի Զալուժնիի ազատման հրամանը: Ասենք, որ Նուլանդը, ըստ ամենայնի, Զելենսկուն համոզելու հարցում արդյունքի չի հասել, հուշեց, որ ամերիկյան սույն տիկնիկավարն այս անգամ նախագահի հետ նույնիսկ հանդիպում չունեցավ: Զրուցեց նրա «գորշ կարդինալ» Երմակի հետ: Դեռ 2014թ.-ից իրեն քաջածանոթ եւ հիմա «նախկին» հանդիսացող «մայդանային» թեւը, քան գործող իշխանություններին:
Չմոռանանք նաեւ, որ Զելենսկին այս պահին ամերիկացիներից ֆինանսական սպասելիքներ չունի, այսինքն՝ հրաժարվելով Վաշինգտոնի անվերապահ կամակատարի դերից, նա, թերեւս, կարող է մտածել, որ կորցնելու բան առանձնապես չունի, եւ միակ տարբերակը ամբողջական իշխանազավթումն է:
Այսպիսով, մեկ բան է ենթադրելի. ներուկրաինական ճգնաժամը մտել է վճռական փուլ, որտեղ հարցը դրված է այսպես՝ պարտվող կողմը կոչնչանա, ըստ այդմ էլ՝ կոմպոմիսային լուծման գնալու տարբերակն այս պահին գործնականում տեսանելի չէ: Նուլանդը, ի դեպ, մեծ-մեծ խոստումներ տվեց, թե՝ Կոնգրեսին կհամոզենք, փող կլինի, զենք կլինի, եւ դա միգուցե ներուկրաինական մեծ պայթյունից խուսափելու մի վերջին փորձ էր: Միայն ամբողջ խնդիրն այն է, որ եթե ամերիկյան գործող վարչակազմը Կոնգրեսին համոզելու հնարավորություն ունենար, ապա մինչ այս էլ համոզած կլիներ: Միգուցե ինչ-որ փշրանքներ ԱՄՆ-ից կլինի, բայց մասշտաբային օգնության հեռանկար այս պահին տեսանելի չէ: Ասենք, նաեւ Եվրոպայից, որտեղ սեփական ներքին խնդիրներից աչք բացել չեն կարողանում (վերջին դեպքը՝ ֆերմերների ապստամբությունը ցնցում է ողջ Եվրոպան): Եվ հենց փողի կտրվելն ու դրանից բխող ռազմաճակատային իրողություններն են, որ այսքան սրել են ներքին հակասությունները:
ՌՈՒՍՆԵՐԸ ԵՎՍ ՍՊԱՍՈՒՄ ԵՆ ՆԵՐՈՒԿՐԱԻՆԱԿԱՆ ՊԱՅԹՅՈՒՆԻՆ
Ահա այս իրավիճակում ռուսական վերլուծական հանրության մոտ եւս կա այն համոզմունքը, որ ներուկրաինական այս ճգնաժամը միայն սրվելու է: Օրինակ, ըստ հայտնի ՄԻԳ վերլուծական տելեգրամյան ալիքի. «Առաջիկա երկու շաբաթվա ընթացքում մենք կանխատեսում ենք Ուկրաինայում կտրուկ ներքաղաքական էսկալացիա։ Այս ենթադրության համար կան նախադրյալներ։ Շատ լուրջ: Եվ, ամենայն հավանականությամբ, նույնիսկ ինքը՝ Նուլանդ տատը, չի լուծի այդ հակասությունները, չի հանդարտեցնի իրավիճակը: Զելենսկու ընկերները չափազանց հեռուն են գնացել՝ փորձելով մտնել օլիգարխիկ գրպանները։ Ուկրաինայում դա չի ներվում»:
Կլինի՞ ներուկրաինական այդ պայթյունը, թե՝ ոչ, ռուսների պարագայում անգամ դա չէ ամբողջ խնդիրը: Պարզապես այն հիմնական դարձող տեսակետը, որ Կիեւը քաոսի շեմին է, ռուսների համար արդեն բավարար հիմք է, որ փորձեն էլ ավելի սրել ռազմական գործոնը՝ դրանով նպաստելով ուկրաինական այդ ներքին անկայունության ծավալմանը: Ու պատերազմի ներկա ընթացքը հենց այդ մասին էլ ակնարկում է:
ՔԵՐՈԲ ՍԱՐԳՍՅԱՆ