ԱՐԵՎՄՈՒՏՔԸ  ՆԻԿՈԼԻՆ` ԿԱ´Մ ՆՈՐ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ, ԿԱ´Մ ԻՇԽԱՆԱՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ

Ինչ­պես հայտ­նի մուլտ­ֆիլ­մում Կարլ­սո­նը օ­դում թռչկո­տե­լու հա­մար ու­ներ մու­րա­բա­յի կա­րիք, այդ­պես էլ Նի­կո­լը իշ­խա­նութ­յու­նը պա­հե­լու հա­մար ու­նի Ա­րեւ­մուտ­քին ու թուր­քե­րին նո­րա­նոր զի­ջում­ներ ու նվեր­ներ մա­տու­ցե­լու կա­րիք:

Գ­յում­րի այ­ցե­լութ­յան ժա­մա­նակ Նի­կո­լը շա­րու­նա­կեց իր հա­կա­հայ­կա­կան քա­րոզ­չութ­յու­նը` այս ան­գամ նշե­լով, որ պատ­մա­կան անհ­րա­ժեշ­տութ­յուն է պատ­մա­կան Հա­յաս­տա­նից անց­նել ի­րա­կան Հա­յաս­տա­նին: Նա նշեց, որ ի­րենց պա­տաս­խա­նատ­վութ­յան տա­րած­քը դա «ի­րա­կան Հա­յաս­տա­նի տա­րածքն է»: Այդ­պի­սով, Նի­կո­լը շա­րու­նա­կում է Եվ­րա­միութ­յան կող­մից նրան հանձ­նա­րար­ված հա­կա­հայ­կա­կան ծրագ­րի ի­րա­կա­նա­ցու­մը, ո­րը նա ստանձ­նել է 2022 թվա­կա­նի հոկ­տեմ­բե­րի 6-ին` Պ­րա­հա­յում հայ­տա­րա­րե­լով, որ Ար­ցա­խը Ադր­բե­ջա­նի մաս է:

 Ընդ ո­րում, Նի­կո­լը կրկին կի­րա­ռեց շան­տա­ժի իր սի­րած մե­թո­դը` նշե­լով, որ ե­թե մենք չհրա­ժար­վենք պատ­մա­կան Հա­յաս­տա­նից, ա­պա ի­րա­կան Հա­յաս­տա­նը նույն­պես կդառ­նա պատ­մա­կան: Այ­սինքն` Նի­կո­լը ա­ռա­ջար­կում է հայ ժո­ղովր­դին եր­կու տար­բե­րակ. կա՛մ մեռ­նել որ­պես հայ, կա՛մ ապ­րել որ­պես թուր­քի ճորտ, ա­ռանց պատ­մա­կան հի­շո­ղութ­յան, ա­ռանց Ար­ցա­խի ա­զա­տագր­ման հույ­սի, ա­ռանց Ցե­ղաս­պա­նութ­յան մա­սին ծպտուն հա­նե­լու:

­Գու­ցե Նի­կո­լի հա­մար այդ­պես ապ­րե­լը նա­խընտ­րե­լի է: Նա այժմ էլ է այդ­պես ապ­րում: Սա­կայն արդ­յո՞ք դա ըն­դու­նե­լի է հայ ժո­ղովր­դի հա­մար: Սա է ամ­բողջ խնդի­րը:

ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻՑ ՄԻՆՉԵՎ ԹՈՒՐՔԱԿԱՆ ՊԼԱՑԴԱՐՄ

Ն­շե­լով իր պա­տաս­խա­նատ­վութ­յան մա­սին, Նի­կո­լը հեր­թա­կան ան­գամ դի­մե­լով պո­պու­լիզ­մի իր սի­րած թե­զե­րին, նշեց, որ Ադր­բե­ջա­նին հո­ղեր հանձ­նե­լուց հե­տո մնա­ցած Հա­յաս­տա­նում իր կա­ռա­վա­րութ­յու­նը կա­պա­հո­վի անվ­տան­գութ­յուն ու տնտե­սա­կան զար­գա­ցում: Սա­կայն, թե ինչ­պե՞ս է Նի­կոլն ու իր կա­ռա­վա­րութ­յու­նը ա­պա­հո­վում անվ­տան­գութ­յուն, մենք բո­լորս ենք տես­նում: 31 գյու­ղե­րի տա­րածք­նե­րից Ադր­բե­ջա­նին հանձ­նած 200 քառ. կմ-ն դրա ա­պա­ցույցն է, եւ դա դեռ սկիզբն է: Ինչ վե­րա­բե­րում է տնտե­սա­կան զար­գաց­մա­նը, ա­պա Նի­կո­լի իշ­խա­նութ­յան վեց տա­րի­նե­րի ըն­թա­ցքում Հա­յաս­տա­նի ար­տա­քին պարտ­քը գրե­թե կրկնա­պատկ­վեց: Այ­սինքն` Նի­կո­լը վերց­րեց այն­քան ար­տա­քին պարտք ու վարկ, ինչ­քան մին­չեւ իր գա­լը բո­լոր կա­ռա­վա­րութ­յուն­ներն ի­րար հետ վերց­րած: Բա­ցի այդ, Հա­յաս­տա­նի տնտե­սա­կան «զար­գաց­մա­նը» չդի­մա­նա­լով, ա­մեն տա­րի եր­կի­րը լքում են ա­վե­լի քան 50 հա­զար հա­յեր:

Իսկ ինչ վե­րա­բե­րում է պատ­մա­կան Հա­յաս­տա­նից հրա­ժար­վե­լուն, ին­չով զբաղ­ված է Նի­կոլն իր ողջ գի­տակ­ցա­կան կյան­քի ըն­թաց­քում, ա­պա դա պետք է ձե­ւա­կերպ­վի Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տութ­յան ան­կա­խութ­յան հիմ­նաս­յու­նե­րը քան­դե­լով, այ­սինքն` Ան­կա­խութ­յան հռչա­կա­գի­րը վե­րաց­նե­լով: Բա­ցի այդ, Նի­կո­լից պա­հանջ­վում է փո­խել սահ­մա­նադ­րութ­յու­նը` հիմ­նա­հա­տակ ոչն­չաց­նե­լով ա­մեն ազ­գա­յի­նը: Օ­րերս հայտ­նի էր դար­ձել, որ ԱՄՆ-ի դես­պա­ն Ք­րիս­տի­նա Ք­վի­նը այ­ցե­լել է ՀՀ սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րան եւ մաս­նակ­ցել է սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րի խորհր­դի նիս­տին: Սա փաս­տում է, որ նոր սահ­մա­նադ­րութ­յուն կազ­մե­լու գոր­ծըն­թա­ցն ի­րա­կա­նաց­վում է ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րի վե­րահս­կո­ղութ­յան ներ­քո: Վեր­ջին­նե­րիս հիմ­նա­կան նպա­տա­կն է Հա­յաս­տա­նը դարձ­նել հա­կա­ռու­սա­կան եւ հա­կաի­րա­նա­կան պլաց­դարմ: Ի­հար­կե, այդ հար­թա­կի կա­ռա­վա­րու­մը կհանձն­վի Թուր­քիա­յին, ին­չի մա­սին անգ­լիա­ցի­նե­րը ար­դեն բա­ցեի­բաց ա­սում են: Եվ այդ ա­մե­նը պետք է ար­ձա­նագր­վի ՀՀ նոր սահ­մա­նադ­րութ­յան մեջ:

 Ամ­բողջ խնդիրն այն է, որ այդ սահ­մա­նադ­րութ­յու­նը, ինչ­պես նաեւ ՀՀ Ան­կա­խութ­յան հռչա­կագ­րի չե­ղար­կու­մը պետք է անց­կաց­վի հան­րաք­վեով: Եվ ըն­դա­մե­նը տա­սը տո­կոս հե­ղի­նա­կութ­յուն ու­նե­ցող Նիկ­ոլը, ի­հար­կե, դա ա­նել չի կա­րող: Ուս­տի` նրա ա­ռաջ դրված է իր վե­րա­կա­ցու­նե­րի կող­մից եր­կընտ­րանք` կա՛մ դու դա ա­նում ես, կա՛մ հե­ռա­նում ես, եւ դա ա­նում են ու­րիշ­նե­րը: Այ­սօր Նի­կոլն ի­րեն մեջ­տե­ղից ճղում է, որ­պես­զի ի­րա­կա­նաց­նի հրա­հան­գիչ­նե­րի կար­գադ­րութ­յուն­նե­րը: Սա­կայն ինչ­պես ա­պա­հո­վել 650 հա­զար ՀՀ քա­ղա­քա­ցու մաս­նակ­ցութ­յու­նը հան­րաք­վեին` նա չգի­տի:

ԻՇԽԱՆԱՓՈԽՈՒԹՅԱՆ ԻՄԻՏԱՑԻԱ

Որ­պես ի­րա­վի­ճա­կի լու­ծում, հա­վա­նա­բար կնա­խանշ­վի Նի­կո­լին ինչ-որ իբր «ընդ­դի­մա­դիր» ու­ժով փո­խա­րի­նե­լու տար­բե­րա­կը, որ­պես­զի այդ ու­ժը ան­վան­վի հա­կա­նի­կո­լա­կան, ստա­նա Նի­կո­լին ա­տող ժո­ղովր­դի ա­ջակ­ցութ­յու­նը եւ վստա­հութ­յան վար­կը: Եվ այդ «հա­կա­նի­կո­լա­կան վար­կի» շնոր­հիվ Նի­կո­լին իբր ընդ­դի­մա­դիր նոր ու­ժը պետք է ի­րա­կա­նաց­նի սահ­մա­նադ­րա­կան սկզբունք­նե­րի այն հե­ղաշր­ջու­մը, որն այ­սօր չի կա­րո­ղա­նում ա­նել Նի­կո­լը:

­Հատ­կան­շա­կան է, որ այ­սօր հենց նի­կո­լա­կան­ներն են ար­դեն կոչ ա­նում, որ ժո­ղո­վուր­դը դուրս գա եւ նի­կո­լա­կան­նե­րին ու­ղար­կի գրո­ղի ծո­ցը: Հենց կար­կա­ռուն նի­կո­լա­կան պատ­գա­մա­վոր Հո­վիկ Ա­ղա­զար­յա­նը օ­րերս հայ­տա­րա­րեց. «Ե­թե տղա­մարդ եք, ա­պա դուրս ե­կեք եւ մեր նման դա­վա­ճան­նե­րին հա­նեք իշ­խա­նութ­յու­նից»:

­Մենք բազ­միցս նշել ենք, որ գոր­ծող խորհր­դա­րա­նա­կան գլխա­վոր ընդ­դի­մութ­յու­նը` ի դեմս «Հա­յաս­տան» դա­շին­քի, այդ­պես էլ չկա­րո­ղա­ցավ իր ձեռ­քը վերց­նել իշ­խա­նութ­յան դեմ ի­րա­կան պայ­քա­րի դրո­շը: Այս ի­րա­վի­ճա­կը դի­պուկ է նկա­րագ­րում քաղ­աքա­գի­տութ­յան դոկ­տոր Ար­թուր Խա­չիկ­յա­նը. «Դի­վա­նա­գի­տութ­յուն, քա­ղա­քա­կա­նութ­յուն չկա, ռազ­բի­րյատ­նե­րի մեջ ենք սաղ օ­րը: Ընդ­դի­մութ­յուն էլ ա­մեն ան­գամ դուրս է գա­լիս, ժո­ղո­վուր­դը նա­յում է, ա­սում` չգի­տենք իշ­խա­նութ­յո՞ւնն է ա­վե­լի վատ, թե՞ ընդ­դի­մութ­յու­նը, ու գնում են տուն»:

Եվ ա­հա իշ­խա­նութ­յու­նը ո­րո­շել է իր հա­մար ձե­ւա­վո­րել այն­պի­սի «ընդ­դի­մութ­յուն», ո­րն իբր կլի­նի հա­կա­նի­կո­լա­կան, անհ­րա­ժեշտ պա­հին իբր «կվռնդի» Նի­կո­լին, սա­կայն ի­րա­կա­նում ո՛չ Նի­կո­լին ու իր հա­րազ­ա­տնե­րին, ո՛չ Նի­կո­լի բիզ­նես­նե­րին ինչ-որ բան կսպառ­նա, ո՛չ նի­կո­լա­կան­նե­րից մե­ծա­մաս­նութ­յա­նը եւ ա­մե­նա­կա­րե­ւո­րը` այդ նոր` իբր ընդ­դի­մա­դիր ու­ժը կշա­րու­նա­կի Նի­կո­լի հրա­հան­գիչ­նե­րից ստա­ցած նույն ա­րեւմ­տաթուր­քա­մետ քա­ղա­քա­կան կուր­սը: Սա­կայն, ե­թե այ­սօր Նի­կո­լի հան­դեպ կա հա­մա­ժո­ղովր­դա­կան ա­տե­լութ­յուն, ա­պա այդ նոր ու­ժի հան­դեպ ա­տե­լութ­յու­նը կձե­ւա­վոր­վի ե­րե­քից հինգ տար­վա ըն­թաց­քում: Այդ ժա­մա­նա­կա­հատ­վա­ծում այդ նոր ու­ժը կանց­կաց­նի ե՛ւ նոր սահ­մա­նադ­րութ­յու­նը, ե՛ւ Հա­յաս­տա­նը կդարձ­նի Թուր­քիա­յի վիլ­ա­յեթ:

­Մենք ար­դեն գրել ենք, որ պա­տա­հա­կան չէր «կլա­սիկ» Էդ­մոն Մա­րուք­յա­նի հրա­ժա­րա­կա­նը: Նույն­քան պա­տա­հա­կան չէր Սամ­վել Բա­բա­յա­նի` իբր Նի­կո­լին ընդ­դի­մա­դիր դառ­նա­լը: Իսկ ռու­սա­մետ դաշ­տում ակ­տիվ դե­րա­կա­տա­րութ­յուն են ու­նե­նում նախ­կի­նում Նի­կո­լին ա­մե­նա­մոտ կանգ­նած ան­ձինք, ո­րոնք հլու-հնա­զանդ կա­տա­րում էին ա­րեւմտ­յան հրա­հան­գիչ­նե­րի հանձ­նա­րա­րա­կան­նե­րը: Բա­վա­կան է հի­շել միայն վեր­ջերս ակ­տի­վութ­յան ջան­քեր գոր­ծադ­րող Նի­կո­լի նախ­կին ՊՆ նա­խա­րար Ար­շակ Կա­րա­պետ­յա­նին, ո­րի պաշ­տո­նա­վար­ման օ­րոք Հա­յաս­տա­նն ակ­տի­վո­րեն տա­րածք­ներ էր հանձ­նում, ինչ­պես նաեւ դեռ Լե­ւոն Տեր-­Պետ­րոս­յա­նի ժա­մա­նակ­վա­նից հայտ­նի ա­րեւմ­տա­մետ­նե­րը, ով­քեր հի­մա օ­դում զգես­տա­փոխ­վել են եւ ի­րենց ներ­կա­յաց­նում են որ­պես ռու­սա­մետ­ներ:

Օ­րերս իշ­խա­նութ­յուն­նե­րը ակ­տիվ գոր­ծո­ղութ­յուն­ներ սկսե­ցին մինչ այդ գրե­թե ան­հայտ «Մար­տա­կան եղ­բայ­րութ­յուն» կազ­մա­կեր­պութ­յանը գո­վազ­դե­լու նպա­տա­կով: Մեծ աղ­մու­կով ոս­տի­կա­նութ­յու­նը կա­լա­նա­վո­րել է այդ կազ­մա­կեր­պութ­յու­նից 69 հո­գու ու այ­նու­հե­տեւ ա­զատ ար­ձա­կել: Ն­րանք իբր գնում էին պաշտ­պա­նե­լու Տա­վու­շի գյու­ղե­րը: Ի­րա­կա­նում սրանք պաշտ­պան­վե­լու ան­վան տակ խու­ճապ էին տա­րա­ծում, ինչ­պես նաեւ կա­տա­րում գո­ր­ծո­ղութ­յուն­ներ, ո­րոնց արդ­յուն­քում կա­րող է սադ­րանք լի­նել, եւ հրահր­վել պա­տե­րազմ: Կազ­մա­կեր­պութ­յան ղե­կա­վա­րը իր ա­րեւմ­տա­մե­տութ­յամբ հայտ­նի Հ­րանտ Տեր-Աբ­րա­համ­յանն է, ո­րը ժա­մա­նա­կին սա­տա­րում էր ՀՀՇ-ա­կան գա­ղա­փար­նե­րին, իսկ մին­չեւ վեր­ջերս ամ­բող­ջութ­յամբ ա­ջակ­ցում էր Նի­կո­լին: Հա­վա­նա­բար, ա­րեւմտ­յան հրա­հան­գիչ­նե­րը նաեւ այս քիչ հայտ­նի կազ­մա­կեր­պութ­յա­նը նույն­պես փոր­ձար­կում են որ­պես Նի­կո­լին «գա­հըն­կեց» ա­նող ի­մի­տա­ցիոն թատրո­նի դե­րա­կա­տար:

Իսկ այդ­պի­սի թատ­րո­նի նա­խան­շան­նե­րը ար­դեն ի հայտ են գա­լիս, երբ կազ­մա­կերպ­վում է ծի­ծա­ղա­շարժ «հար­ձա­կում» ոս­տի­կա­նա­կան բա­ժան­մուն­քի վրա:

Ի­հար­կե, այդ նո­րա­թուխ «ընդ­դի­մա­դիր­նե­րի» պա­րա­հան­դե­սի ետ­նա­բե­մում ի­րենց ու­րույն դե­րը չեն կորց­նում սո­րո­սա­կան «ծան­րա­քա­շե­րը», ինչ­պի­սին են ԱԽՔ Ար­մեն Գ­րի­գոր­յա­նը, Ա­լեն Սի­մոն­յա­նը եւ այ­լք: Եվ շատ հա­վա­նա­կան է, որ Նի­կո­լի ու­սե­րի վրա հենց նրանք գան` վեր­ջի­նիս փո­խա­րի­նե­լու:

ԹԱՏՐՈՆԻ ՓՈԽԱՐԵՆ ԿԱՐՈՂ Է ԼԻՆԵԼ ԻՐԱԿԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆ

Ա­րեւմտ­յան գծագ­րե­րով Հա­յաս­տա­նի վե­րա­ֆոր­մա­տա­վոր­ման գա­ղա­փա­րի ճար­տա­րա­պետ­նե­րը, բնա­կա­նա­բար, խիստ ան­հանգս­տա­ցան, երբ տե­սան Հա­յաս­տա­նում Ռու­սաս­տա­նի դես­պա­նա­տան մոտ ժո­ղովր­դա­կան այն մեծ հոս­քը, որ գա­լիս էր ի­ր ցա­վակ­ցութ­յու­նը եւ ա­ջակ­ցութ­յու­նը ՌԴ-ին հայտ­նե­լու: Այս­տեղ էր «Ու­ժեղ Հա­յաս­տան Ռու­սաս­տա­նի հետ. հա­նուն նոր Միութ­յան» Շար­ժու­մը, «Հան­րա­պե­տա­կան» կու­սակ­ցութ­յան ե­րի­տա­սա­րդա­կան թե­ւը, վեր­ջերս ակ­տի­վա­ցած «Միաս­նութ­յուն» շար­ժու­մը, այլ կազ­մա­կեր­պութ­յուն­ներ ու բազ­մա­թիվ ան­հատ քա­ղա­քա­ցի­ներ:

 Ի­հար­կե, հա­կա­ռու­սա­կան ա­լի­քի նա­խա­ձեռ­նող­նե­րը չէին սպա­սում, որ ի­րենց վա­րած ու նա­խա­ձեռ­նած այդ գոր­ծըն­թա­ցի արդ­յուն­քում Հա­յաս­տա­նում կպահ­պան­վի այդ­քան սեր ու հար­գանք Ռու­սաս­տա­նի հան­դեպ, իսկ այդ փաս­տը խառ­նում է Ա­րեւ­մուտ­քի բո­լոր խա­ղա­քար­տե­րը: Այ­սինքն` այն ծրա­գի­րը, ըստ ո­րի` Նիկ­ոլը, իբր ժո­ղովր­դա­կան ա­լի­քի արդ­յուն­քում, պետք է հանձ­նի իշ­խա­նութ­յու­նը «Նի­կոլ երկ­րոր­դին», կա­րող է տա­պալ­վել եւ կեղծ «ընդ­դի­մութ­յան» փո­խա­րեն իշ­խա­նութ­յան գան իս­կա­պես ազ­գա­յին հայ­րե­նա­սի­րա­կան ու­ժե­րը, ո­րոնք կդա­դա­րեց­նեն Ա­րեւ­մուտ­քում թխած ազ­գա­կոր­ծան ծրագ­րի ի­րա­կա­նա­ցու­մը եւ կփկեն Հա­յաս­տա­նը Ա­րեւ­մուտ­քի կող­մից նա­խա­տես­ված վախ­ճա­նից:

Ար­մե­նակ Հով­հան­նիս­յան