Ռազմիկ Դավոյան բանաստեղծն ինձ «ուղեկցում» է դեռ մանկությունից. ԱՆԻ ՓԱՇԱՅԱՆ
Մշակութային
Այսօր Ռազմիկ Դավոյանը կդառնար 83 տարեկան: Սիրված բանաստեղծի մասին հիշողություններով մեզ հետ կիսվում է գրականագետ, Հայ-ռուսական (Սլավոնական) համալսարանի հայոց լեզվի եւ գրականության ամբիոնի վարիչ ԱՆԻ ՓԱՇԱՅԱՆԸ:
— Առաջին անգամ, ե՞րբ եք ծանոթացել Ռազմիկ Դավոյանի ստեղծագործություններին:
— Ռազմիկ Դավոյան բանաստեղծն ինձ «ուղեկցում» է դեռ մանկությունից: Հայրս մեկնել էր Մոսկվա՝ գործուղման եւ իր հետ բերել էր «Կեղեւդ բաց արա» բանաստեղծական ժողովածուն: Նա այդ գիրքը ձեռք էր բերել շատ պատահական ձեւով: Փողոցում քայլելիս գրախանութներից մեկի ցուցափեղկին տեսել էր դեռեւս իրեն անծանոթ հեղինակի հայատառ գիրքը, անմիջապես ներս էր մտել եւ գնել: Ես, իհարկե, այդ ժամանակ դա չէի կարող կարդալ եւ հասկանալ, բայց հետագայում ես այն գրեթե անգիր գիտեի: Ինձ դուր էին եկել բանաստեղծի ասելիքը, տողերի մեղեդայնությունը, հակադրությունները, դրամատիզմը եւ էլի շատ բաներ:
Երբ ստեղծագործական վարպետություն էի սովորում երգահան Աշոտ Զոհրաբյանի մոտ, Դավոյանի տեքստերով երգեր էի գրում: Դասախոսս հավանության էր արժանացնում եւ խորհուրդ էր տալիս՝ շարունակել...
— Ի՞նչ հիշողություններ ունեք` սիրված բանաստեղծի հետ կապված:
— Դավոյանի հետ կապված հուշերը շատ են: Կան հետաքրքիր հանդիպումներ, դիպվածներ, հեռախոսազրույցներ: 2020-ին, երբ դեռ մեր կյանք նոր էր ներխուժել կորոնավիրուսը, իմ կողմից բացված «Գրականություն» խմբի տարեդարձն էինք նշում Մաշտոցի պողոտայի վրա գտնվող մի գողտրիկ արվեստանոցում, ներկա էին շատ գրողներ, արվեստագետներ, վաղ գարուն էր: Եվ ներկաներից մի քանիսը, որ այդ պահին դրսում էին, նկատեցին, որ այդտեղով անցնում է Ռազմիկ Դավոյանը... Ինչպիսի զուգադիպություն: Անկեղծորեն պիտի ասեմ, որ չէի հրավիրել՝ մտածելով, որ զբաղված կլինի եւ այլն: Բայց հետո իմացա, որ կուզենար մասնակցել, կարդալ իր գործերը: Կան այդ պահին արված մի շարք լուսանկարներ: Սիրով եմ հիշում, որ մեր անդրանիկ հաղորդումը ես եւ Անուշ Ասլիբեկյանը նվիրեցինք իրեն: Նա ուղղակի հիացրեց իր անկեղծությամբ, հումորով: Հաղորդման ընթացքում իր գործերից միասին արտասանեցինք, անգամ... Ինձ հետ վերցրել էի հորս՝ Մոսկվայից բերած գիրքը, որը խնամքով պահում էի, խնդրեցի, որ ընծայագիր գրի: Նախապես պատմել էի՝ ինչպես եմ ձեռք բերել այն: Եվ նա այսպես գրեց. «Սիրելի Անի Փաշայանին, այսքան տարիներ այս գիրքը իր հետ ապրեցնելու ջերմ շնորհակալությամբ»:
Հետաքրքիր է, որ երբ խոսում էինք գրականության շուրջ, մեր կարծիքները համընկնում էին: Հեռախոսային զրույցները միշտ կմնան իմ հիշողությունների մեջ: Ես միշտ հասկանում էի, որ նա նվիրյալ է խոսքի եւ մտքի, ով ճիշտ ժամանակին եւ ճիշտ տեղում է հայտնվել՝ լցնելով մեր բանաստեղծության տարածքը նորույթներով եւ պատկերավորությամբ, ինքնատիպ բառուբանով, չվերջացող անհուն ասելիքով:
ՆՈՒՆԵ ԶԱՔԱՐՅԱՆ