STOP. Օնլայն խաբեությունների բիզնես. Հայտնի տեղեկատվական անվտանգության մասնագետը բացառիկ բանալիներ է տալիս

Թեմա 18 Մարտ, 2025 20:32

Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների դարաշրջանում, որտեղ ամեն օր ավելանում են տարբեր առցանց ծառայություններ, մի կարևոր հարց է ծագում՝ ինչպես կարող են մարդիկ պաշտպանվել օնլայն խաբեություններից։ Հայտնի է, որ օնլայն խաբեությունները՝ լինելով գլոբալ պրոբլեմ, Հայաստանում էլ լայնորեն տարածված են։

Բայց ո՞վ է շահութաբերողը և ինչպե՞ս կարելի է պաշտպանվել դրանից, որոնք են օնլայն խաբեությունների տարածվսծ տեսակները և դրանց մեթոդները հարցերի պատասխանը «Իրավունքը» ստացել է հայտնի տեղեկատվական անվտանգության մասնագետ ԱՐՍԵՆ ԼԵՎՈՆՅԱՆԻՑ, ով նախ նկատեց.

- Օնլայն խաբեությունները տարբեր ձևերով են իրականացվում, սակայն դրանց ընդհանուր նպատակն է՝ մարդկանց վստահությունն օգտագործել ու գրավել անձնական տվյալներ կամ։

1. Փիշինգ (խաբեության մեթոդ)։ Օգտագործելով քողարկվող կայքեր, նամակներ կամ SMS հաղորդագրություններ, խաբեբաները փորձում են կորզել մարդկանց գաղտնաբառերը, բանկային տվյալները, կամ այլ անձնական տեղեկատվությբւն։

2. Fake shopping websites (կեղծ առևտրայինկայքեր)։ Շատ մարդիկ մուտք են գործում կեղծ կայքեր՝ փորձելով գնել զեղչերով ապրանքներ, բայց արդյունքում թողնում են իրենց քարտերի տվյալները, որոնք հետո խարդախության համար են օգտագործվում։

3. Հեռախոսազանգեր և SMS։ Խաբեբաները կարող են զանգել կամ ուղարկել SMS, հավանական հայտարարություններով, թե մարդուն սպասվում է մրցանակ կամ հարկավոր է կատարել բանկային գործողություններ։

- Պարոն Լեւվոնյան, ովքե՞ր են շահում օնլայն խաբեություններից։

- Նախ պետք է նշեմ, որ այս բիզնեսը մեծ շահույթ է բերում խաբեբաների համար։

• Մեծ խումբ է շահում՝ մասնավոր խաբեբաներ, կազմակերպություններ, որոնք ստեղծում են կեղծ կայքեր կամ մուտք են գործում տարբեր բանկային տվյալներ։

• Միջնորդները՝ ծրագրավորողները, ովքեր մշակել են այն ծրագրերը, որոնք մուտք են գործում մարդկանց համակարգեր՝ մաքսիմալ շահույթստանալու համար։

• Միջին մակարդակի կազմակերպություններ՝ ովքեր զարգացնում են և վաճառում են այդ տեխնոլոգիաները կամ վաճառքում գրանցում են կեղծ գնումներ։

-Ուրեմն ինչպե՞ս պաշտպանվել օնլայն խաբեություններից։

- Օգտատերերը պետք է հետևեն մի քանի պարզ, բայց արդյունավետ քայլերի, որոնք կարող են խոչընդոտել այդ խաբեություններին ու պահպանել իրենց անվտանգությունը։

1. Հաճախակի փոփոխիր գաղտնաբառերը

2. Ակտիվացրու երկփուլային հաստատումը

3. Մի բացիր կասկածելի կայքերի հղումներ կամ օտար անձանց կողղմից ուղարկված հաղորդագրություններ։