Կանգնելու կամ հետ քաշվելու լիմիտ Մոսկվան այլեւս չունի

Վա­շինգ­տո­նը շա­րու­նա­կում է ակ­տիվ փոր­ձե­րը՝ Կ­րո­կու­սի ա­հա­բեկ­չութ­յան հետ կապ­ված Ուկ­րաի­նա­յին հար­վա­ծի տա­կից դուրս բե­րե­լու ուղ­ղութ­յամբ: Եվ դա հաս­կա­նա­լի է. ե­թե հաս­տատ­վի, որ Կիեւն այս ա­հա­բեկ­չա­կան հար­ձակ­ման հար­ցում թե­կու­զեւ մի­ջանկ­յալ օ­ղա­կի դեր ու­նի, ա­պա մե­ղադ­րանք­նե­րի վեկ­տորն անմի­ջա­պես կուղղ­վի դե­պի Վա­շինգ­տոն եւ Լոն­դոն: Ու այս դեպ­քում նո­րից նա­խա­գահ դառ­նա­լու Բայ­դե­նի եւ նրա շրջա­պա­տի ծրագ­րե­րը հզոր հար­ված կստա­նան:

ԻՆՉ Է ԿԱՏԱՐՎՈՒՄ ՌՈՒՍԱՍՏԱՆՈՒՄ

Այս­պես, ինչ­պես Ս­պի­տակ տու­նը, այն­պես էլ Պետ­քար­տու­ղա­րութ­յու­նը, ար­դեն ոչ այն­քան ԻԳԻԼ-ին են մե­ղադ­րում, որ­քան փոր­ձում են ա­ռաջ տա­նել թե­զը, թե Կիե­ւին մե­ղադ­րե­լու ո­րե­ւէ ա­պա­ցույց չկա: Պետ­քար­տու­ղա­րութ­յան մա­մու­լի քար­տու­ղար Մեթ­յու Միլ­լե­րի պաշ­տո­նա­կան հայ­տա­րութ­յու­նը նույ­նիսկ կա­րող է հա­վակ­նել «տար­վա զա­վեշտ», «տար­վա աբ­սուրդ» եւ նման բա­զում այլ մրցա­նակ­նե­րի: Ըստ խոս­նա­կի՝ Կ­րո­կու­սում տե­ղի ու­նե­ցած ա­հա­բեկ­չութ­յան մե­ղա­վո­րը հաս­տատ Ուկ­րաի­նան չէր, քա­նի որ Կիեւն է այդ­պես ա­սել. «Դուք տե­սաք, որ ուկ­րաի­նա­կան իշ­խա­նութ­յու­նը դա հստակ ա­սաց»։­ Ա­պա դրան գու­մար­վեց երկ­րորդ աբ­սուր­դը. «Ռու­սաս­տա­նը չի կա­րող ա­պա­ցույց­ներ ներ­կա­յաց­նել, քա­նի որ դրանք չկան»:

Այ­սինքն, ե­թե հիմ­նա­կան կաս­կած­յալն ա­սում է, թե ին­քը մե­ղա­վոր չէ, ա­պա դա, պարզ­վում է, որ Պետ­քար­տու­ղա­րութ­յան հա­մար ար­դեն իսկ լիար­ժեք հիմք է նրան ան­մեղ հռչա­կե­լու հա­մար: Կամ, ե­թե քննութ­յու­նը նոր միայն սկսվել է, ա­մեն ինչ խիստ գաղտ­նիութ­յան պայ­ման­նե­րում է, ա­պա Միլ­լերն այդ որ­տե­ղի՞ց գի­տի՝ Ռու­սաս­տանն ա­պա­ցույց­ներ ու­նի՞, թե՝ չու­նի: Չ­նա­յած, այս հարցն ան­տե­ղի է. Կիեւն է ա­սել, որ մե­ղա­վոր չէ, ըստ այդմ, Միլ­լե­րը գի­տի, որ Ռու­սաս­տա­նը, բնա­կա­նա­բար, չի կա­րող ա­պա­ցույց­ներ ու­նե­նալ:

Ի­հար­կե, այս­տեղ նույ­նիսկ ռուս­նե­րի օգ­տին մեկ շատ կա­րե­ւոր գոր­ծոն է հեր­թա­կան ան­գամ ցցվում. ե­թե Պետ­քար­տու­ղա­րութ­յու­նում «պլին­տու­սից ցած» մա­կար­դա­կով նման միլ­լեր­ներ են աշ­խա­տում, ա­պա Մոսկ­վա­յի հա­մար, առ­հա­սա­րակ, դա միայն ող­ջու­նե­լի փաստ է: Միայն թե կոնկ­րետ դեպ­քում Միլ­լե­րի կամ ա­մե­րիկ­յան մյուս չի­նով­նիկ­նե­րի հայ­տա­րա­րությ­ուն­ներն ար­դեն էա­կան չեն: Ինչ­պես որ, ար­դեն միայն ի­րա­վա­կան հե­տաքրք­րութ­յուն կա­րող է ներ­կա­յաց­նել ա­պա­ցույց­նե­րի բա­զան, թե այ, կոնկ­րետ այս­պես-այս­պես է տե­ղի ու­նե­ցել հար­ձա­կու­մը: Ն­կա­տի ու­նենք, որ նա­խօ­րեին Պու­տի­նը հան­դես ե­կավ հայ­տա­րա­րութ­յամբ, ո­րը միան­գա­մայն նոր մա­կար­դակ է տե­ղա­փո­խում այս ամ­բողջ պատ­մութ­յու­նը:

Բայց նախ հարկ է հի­շեց­նել Պու­տի­նի մեկ այլ հայ­տա­րա­րութ­յու­ն, ո­րը նա պաշ­տո­նա­պես հնչեց­րեց ա­հա­բեկ­չա­կան հար­ձա­կու­մից մի փոքր անց: Այն մա­սին, որ բո­լոր նրանք, ով­քեր ո­րե­ւէ մաս­նակ­ցութ­յուն ու­նեն այդ հար­ձակ­մա­նը, Պու­տի­նը հրա­պա­րա­կավ խոս­տա­ցավ հայտ­նա­բե­րել եւ պատ­ժել՝ ան­կախ նրանց ով լի­նե­լուց եւ դիր­քից: Սա չա­փա­զանց լուրջ հայ­տա­րա­րութ­յուն է, սրա­նով Պու­տի­նը սե­փա­կան ողջ հե­ղի­նա­կութ­յունն ու քա­ղա­քա­կան կշիռն է դնում ռիս­կի: Այ­սինքն, ե­թե մե­ղադր­յալ­նե­րը ողջ ծա­վա­լով չհայտ­նա­բեր­վեն, չպատժ­վեն, այն է՝ ռու­սա­կան լայն հան­րութ­յու­նը դա բա­վա­րար չհա­մա­րի, դա լուրջ հար­ված կդառ­նա ՌԴ նա­խա­գա­հի վար­կա­նի­շին: Ա­ռա­վել եւս, որ այս պա­հին հան­րութ­յունն ար­դեն իսկ ու­նի պա­տաս­խա­նի սպա­սող հար­ցեր: Օ­րի­նակ, թեեւ ա­հա­բե­կիչ­նե­րը հաս­տա­տութ­յու­նում են գտնվել 10-15 րո­պե, սա­կայն ու­ժա­յին­նե­րը Կ­րո­կուս մտան բա­վա­կա­նին ուշ: Ընդ ո­րում, եր­կար ժա­մա­նակ շեն­քի դի­մաց կանգ­նած, չգի­տես ինչ էին ա­նում, երբ ար­դեն ներ­սում ա­հա­բե­կիչ չկար: Ու ժա­մա­նա­կին մտնե­լու դեպ­քում քա­նի՞ կյանք հնա­րա­վոր կլի­ներ փրկել: Ձա­խող­վեց նաեւ անվ­տան­գութ­յան հա­մա­կար­գը, ո­րի գոր­ծը նման հար­ված­նե­րը կան­խելն է: Բա­զում հար­ցեր կան նաեւ հաս­տա­տութ­յան սե­փա­կա­նա­տե­րե­րի հետ կապ­ված եւ այլն: Սե­փա­կա­նա­տի­րոջ՝ Ա­ղա­լա­րո­վի թե­մա­յին դեռ կհաս­նենք: Այս պա­հին ֆիք­սենք՝ լրջո­րեն ձա­խող­վեց ներ­պե­տա­կան ու­ժա­յին եւ անվ­տան­գութ­յան հա­մա­կար­գը, եւ առ­կա է­մո­ցիո­նալ ֆո­նին, հան­րութ­յունն այս ուղ­ղութ­յամբ լու­ծում­ներ է սպա­սում նա­խա­գա­հից: Նաեւ լու­ծում­ներ, կապ­ված ռու­սա­կան հան­րա­յին այն բա­վա­կա­նին ստվար զանգ­վա­ծի հետ, որն ան­տար­բե­րությ­ուն, ան­գամ՝ բա­ցա­հայտ ծաղր էր դրսե­ւո­րում ա­հա­բեկ­չութ­յան զո­հե­րի եւ տու­ժած­նե­րի հան­դեպ: Նո­րից գլուխ բարձ­րաց­րեց միգ­րա­ցիոն խնդի­րը, եւ այս հար­ցում եւս Պու­տի­նից ար­մա­տա­կան քայ­լեր են սպա­սում: Բայց այս ֆո­նին, ա­մե­նա­մեծ սպա­սե­լիք­նե­րը, ակն­հայ­տո­րեն, Պու­տի­նի խոս­տա­ցա­ծի մա­սով է՝ գտնել եւ պատ­ժել բո­լոր մե­ղա­վոր­նե­րին անխ­տիր:

Ընդ ո­րում, նաեւ այն տպա­վո­րութ­յու­նը կա, որ հան­րութ­յու­նը նաեւ պատ­րաստ է ի­րե­նից հա­սա­նե­լիքն ա­նել: Ա­մե­նագլ­խա­վո­րը, գե­նե­րաց­վել պե­տութ­յան եւ նա­խա­գա­հի շուրջ, եւ այդ հա­մախմ­բումն այս օ­րե­րին պարզ տե­սա­նե­լի է: Ու հի­մա հեր­թը պե­տութ­յանն ու նա­խա­գա­հինն է՝ հան­րա­յին այդ հա­մախմ­բումն ուղ­ղոր­դել ան­հար­ժեշտ ուղ­ղութ­յամբ: Եվ շատ նման է նրան, որ այդ շարժն ար­գե­լա­կե­լը կամ չե­ղար­կե­լը հան­րութ­յան կող­մից կըն­կալ­վի` որ­պես դա­վա­ճա­նութ­յուն:

ՊՈՒՏԻՆԻ ՄԱՐՏԱՀՐԱՎԵՐՆ ԱՐԵՎՄՈՒՏՔԻՆ

Ա­հա հենց թվարկ­վա­ծին էլ ուղղ­ված էր Պու­տի­նի նա­խօ­րեի հայ­տա­րա­րութ­յու­նը: Այ­սինքն, ա­ռա­ջին հեր­թին տալ հար­ցի պա­տաս­խա­նը՝ ով­քեր են Ռու­սաս­տա­նի դեմ այս հար­ձակ­ման գլխա­վոր մե­ղա­վոր­նե­րը՝ պատ­վի­րա­տու­նե­րը, կազ­մա­կեր­պիչ­նե­րը, այ­սինքն, դե­պի ո՞ւր պետք է ուղղ­վի հան­րա­յին այդ հա­մախմ­բու­մը:

Այս­պես, Պու­տի­նի խոս­քով. «Մենք գի­տենք, որ հան­ցա­գոր­ծութ­յու­նը կա­տար­վել է ար­մա­տա­կան ​​իս­լա­միստ­նե­րի ձեռ­քով, գա­ղա­փա­րա­խո­սութ­յամբ, ո­րի դեմ դա­րեր շա­րու­նակ պայ­քա­րում է հենց իս­լա­մա­կան աշ­խար­հը։ Մենք նաեւ տես­նում ենք, որ ԱՄՆ-ը տար­բեր ու­ղի­նե­րով փոր­ձում է իր ար­բան­յակ­նե­րին  եւ­ աշ­խար­հի այլ երկր­նե­րին հա­մո­զել, որ ի­րենց հե­տա­խու­զա­կան տվյալ­նե­րի հա­մա­ձայն, Մոսկ­վա­յի ա­հա­բեկ­չութ­յան մեջ իբր Կի­եւի հետք չկա, որ ար­յու­նա­լի ա­հա­բեկ­չութ­յունն ի­րա­կա­նաց­վել է ծայ­րա­հե­ղա­կան իս­լա­մի հետ­եւորդ­նե­րի ՝ Ռու­սաս­տա­նում ար­գել­ված ԻԳԻԼ կազ­մա­կեր­պութ­յան ան­դամ­նեի կող­մից։ Մենք գի­տենք, թե ում ձեռ­քով է այդ վայ­րա­գութ­յու­նը կա­տար­վել Ռու­սաս­տա­նի  եւ ն­րա ժո­ղովր­դի նկատ­մամբ։ Մեզ հե­տաքրք­րում է, թե ով է պատ­վի­րա­տուն»։

Այ­սինքն, ԻԳԻԼ-ն­ է, թե՝ ով, դա չէ ա­մե­նա­կա­րե­ւո­րը, այլ այն, թե հրա­մանն ո՞վ է տվել, եւ, ըստ այդմ, ո՞ւմ է ուղղ­վե­լու հիմ­նա­կան պա­տաս­խան հար­վա­ծը: Եվ ա­հա, Պու­տի­նը տվեց նաեւ այդ հար­ցի պա­տաս­խա­նը. «Ան­մի­ջա­պես հարց է ծա­գում՝ ո՞ւմ է դա ձեռն­տու: Այս չա­րա­գոր­ծութ­յու­նը կա­րող է միայն մի օ­ղակ լի­նել 2014 թվա­կա­նից ի վեր նեո­նա­ցիս­տա­կան ​​­Կի­ եւի ռե­ժի­մի ձեռ­քով մեր երկ­րի դեմ պա­տե­րազ­մե­լու փոր­ձե­րի մի ամ­բողջ շար­քի։ Իսկ նա­ցիստ­նե­րը, ինչ­պես հայտ­նի է, եր­բեք չեն ար­հա­մար­հել ի­րենց նպա­տակ­նե­րին հաս­նե­լու հա­մար օգ­տա­գոր­ծել ա­մե­նա­կեղ­տոտ ու ան­մարդ­կա­յին մի­ջոց­նե­րը։ Ա­ռա­վել եւս այ­սօր, երբ նրանց գո­վազ­դած հա­կա­հար­ձա­կու­մը լիո­վին ձա­խող­վել է, դա բո­լո­րի կող­մից ճա­նաչ­ված է,  եւ չի վի­ճարկ­վում։ Ռու­սաս­տա­նի զին­ված ու­ժե­րը մար­տա­կան ​​շփման գծի ողջ եր­կայն­քով հան­դես են գա­լիս նա­խա­ձեռ­նութ­յամբ, իսկ ռազ­մա­ճա­կա­տի կա­յու­նաց­ման ուղ­ղութ­յամբ հա­կա­ռա­կոր­դի ձեռ­նար­կած բո­լոր մի­ջոց­նե­րը հա­ջո­ղութ­յուն չեն բե­րում։ Այս­տե­ղից էլ՝ մեր սահ­մա­նա­մերձ տա­րածք­ներ մտնե­լու եւ ամ­րա­նա­լու փոր­ձե­րը։ Հր­թի­ռա­կո­ծում, նե­րառ­յալ բազ­մա­կի հրթի­ռա­յին հա­մա­կար­գե­րի օգ­տա­գոր­ծու­մը խա­ղաղ թա­ղա­մա­սե­րի, քա­ղա­քա­ցիա­կան օբ­յեկտ­նե­րի, նե­րառ­յալ է­ներ­գե­տիկ են­թա­կա­ռուց­ված­քի, Ղ­րի­մի կամր­ջի կամ բուն թե­րակղ­զու վրա հրթի­ռա­յին հար­ձա­կում­ներ ի­րա­կա­նաց­նե­լու փոր­ձե­րը: Ա­հա­բեկ­ման ար­յու­նոտ ակ­տե­րը, ինչ­պի­սին է Մոսկ­վա­յում տե­ղի ու­նե­ցած ա­հա­բեկ­չութ­յու­նը, միան­գա­մայն տրա­մա­բա­նո­րեն տե­ղա­վոր­վում է այս շար­քի մեջ։ Ն­պա­տա­կը, ինչ­պես ար­դեն ա­սա­ցի, մեր հա­սա­րա­կութ­յան մեջ խու­ճապ սեր­մա­նելն է եւ սե­փա­կան բնակ­չութ­յա­նը ցույց տա­լը, որ Կի­եւի ռե­ժի­մի հա­մար ա­մեն ինչ կո­րած չէ։ Պար­զա­պես պետք է կա­տա­րես քո արեւմտ­յան կու­րա­տոր­նե­րի հրա­ման­նե­րը, կռվես մինչեւ վեր­ջին ուկ­րաի­նա­ցի­նե­րը, կա­տա­րես պատ­վեր­ներ Վա­շինգ­տո­նից  եւ­ ըն­դու­նես մո­բի­լի­զա­ցիա­յի մա­սին նոր օ­րենք, ստեղ­ծես Հիտ­լերյ­յու­գեն­դի պես մի բան՝ իր նոր տես­քով, եւ, ի­հար­կե, ձեռք բե­րես նոր զենք ու հա­վել­յալ գու­մար սրա հա­մար, ո­րի մի զգա­լի մա­սը կա­րող ես գո­ղա­նալ ու դնել, ինչ­պես սո­վո­րա­բար Ուկ­րաի­նա­յում, գրպանդ»:

Ա­ռա­վել քան թա­փան­ցիկ է աս­ված՝ կազ­մա­կեր­պիչն Ուկ­րաի­նան է, պատ­վի­րա­տուն՝ ա­րեւմտ­յան հայտ­նի օ­ղակ­նե­րը: Այ­սինքն, ան­կախ այն բա­նից, թե Ա­րեւ­մուտքն ինչ­պես կար­դա­րա­նա եւ կար­դա­րաց­նի Կիե­ւին, ԻԳԻԼ-ին կմե­ղադ­րի, թե «Ալ Քա­յի­դա­յին», սրա­նով Մոսկ­վան իր պաշ­տո­նա­կան տե­սա­կե­տը բո­լո­րին, այդ թվում՝ ռու­սաս­տան­յան հան­րութ­յա­նը ներ­կա­յաց­րեց՝ Կիե­ւը՝ կա­տա­րող, Ա­րեւ­մուտ­քը՝ պատ­վի­րա­տու: Ու դա ա­ռաջ­նա­յին օ­րա­կարգ բե­րեց բո­լոր մե­ղա­վոր­նե­րին պատ­ժե­լու մա­սին Պու­տի­նի հի­շա­տակ­ված խոս­տու­մը պրակ­տիկ կի­րառ­ման մեջ դնե­լու հար­ցը, ընդ ո­րում, այդ ուղ­ղութ­յամբ մին­չեւ վերջ գնա­լու հի­շա­տակ­ված հան­րա­յին պա­հան­ջով հան­դերձ: Ընդ ո­րում, հա­ջոր­դած՝ ՌԴ նա­խա­գա­հի խոս­նակ Պես­կո­վի հայ­տա­րա­րութ­յու­նը նման է եւս մեկ խոստ­ման, որ Պու­տի­նը պատ­րաստ է մին­չեւ վերջ այդ ուղ­ղութ­յամբ շարժ­վել: Այն է՝ ե­թե մինչ այս ուկ­րաի­նա­կան ի­րա­դար­ձութ­յու­ննե­րը պաշ­տո­նա­կան Մոսկ­վան ներ­կա­յաց­նում էր, որ­պես հա­տուկ ռազ­մա­կան օ­պե­րա­ցիա՝ ՀՌՕ, ա­պա Պես­կո­վի խոս­քով՝ «Մեն գտնվում ենք պա­տե­րազ­մա­կան վի­ճա­կում։ Նա­խա­գահն այս ներ­քին մո­բի­լի­զա­ցիան ու­նի վա­ղուց»։

ՈՐՊԵՍ ՎԵՐՋԱԲԱՆ

Ռազ­մա­կան ա­ռու­մով եւս ո­րո­շա­կի հե­տաքր­քիր դե­տալ­ներ կան: Այդ թվում, որ այս օ­րե­րին ռուս­նե­րի կող­մից նկատ­վում է ո­րո­շա­կի նոր (ուկ­րաի­նա­կան թա­տե­րա­բե­մի հա­մար) եւ ծան­րակ­շիռ զի­նա­տե­սակ­նե­րի կի­րա­ռում, այդ թվում՝ «Ցիր­կոն» հի­պեր­ձայ­նա­յին հրթիռ­նե­րի, ո­րոնց հա­մար­ ա­ռա­վե­լա­գույ­նը 3-4 րո­պե է պա­հանջ­վում ռու­սա­կան վե­րահս­կո­ղութ­յան տի­րույ­թից ուկ­րաի­նա­կան ա­մե­նա­հե­ռա­վոր տա­րածք­նե­րում թի­րախ­ներ խո­ցե­լու հա­մար, ընդ ո­րում, մնա­լով ՀՕՊ հա­մա­կար­գի հա­մար ան­խո­ցե­լի: Ընդ ո­րում, հար­ված­ներն ուղղ­վե­ցին ուկ­րաի­նա­կան ո­րո­շում­նե­րի ըն­դուն­ման կենտ­րոն­նե­րի վե­րին օ­ղակ­նե­րին, ին­չը եւս կա­րե­լի է նոր բան հա­մա­րել: Նո­րից ակ­տի­վա­ցել են նաեւ ռու­սա­կան ցա­մա­քա­յին խմբե­րը՝ մի շարք ուղ­ղութ­յու­նն­երում վերսկ­սե­լով գրոհ­նե­րը, եւ այլն:

Սա­կայն, ա­մե­նա­ռեալ ցու­ցի­չը, որ Ռու­սաս­տա­նը ան­վե­րա­դարձ կեր­պով կգնա ռազ­մա­քա­ղա­քա­կան կտրուկ գե­րակ­տի­վա­ցում­նե­րի, թե­րեւս, կա­ռա­վա­րա­կան հա­մա­կար­գի այն նոր կազմն է, ո­րը պետք է ձե­ւա­վոր­վի ընտ­րութ­յուն­նե­րից հե­տո: Ներ­քին ու­ժա­յին, անվ­տան­գա­յին, ռազ­մա­կան, ար­տա­քին քա­ղա­քա­կան ուղ­ղութ­յուն­նե­րում ի՞նչ փո­փո­խութ­յու­ններ կլի­նեն, թե­րեւս դա ցույց կտա, թե ինչ կոնկ­րետ քայ­լե­րի է պատ­րաստ­վում գնալ Մոսկ­վան: Ա­մեն դեպ­քում, մեկ բան հաս­տատ է՝ հետ քաշ­վել այս ան­գամ չի լի­նի, հնա­րա­վոր հե­տե­ւանք­նե­րը շատ լուրջ կա­րող են լի­նել: