Մարդը պետք է կարողանա չափավոր ապրել. 100-ամյա Ներսես պապի բացառիկ հարցազրույցը

«Իրավունք TV» -ի հյուրն է Հայրենական մեծ պատերազմի 100-ամյա վետերան ՆԵՐՍԵՍ ՍԻՄՈՆՅԱՆԸ:

— Ե՞րբ առաջին անգամ Ձեզ զորակոչեցին ռազմաճակատ:

— 1942 թվականի աշնանն ինձ զորակոչեցին բանակ եւ անմիջապես երեք ամիս հետո` ռազմաճակատ: Մասնակցեցի Հյուսիսային Կովկասի մարտերին եւ ամենագլխավորը` Նովորոսիյսկի ազատագրմանը: Յոթ համադասարանցիներով էինք ռազմաճակատում: Այդ յոթից չորսը զոհվեցին Նովորոսիյսկում, երկուսս վիրավոր ետ դարձանք, միայն մեկը հասավ Բեռլին: Ծանր տարիներ էին:

— Այդ տարիներին կատարած մարտական սխրանքների մասին կպատմե՞ք:

— Այո, Նովորոսիյսկի պաշտպանությունը շատ կարեւոր էր, որովհետեւ ամբողջ Հյուսիսային Կովկասը գրավված էր: Հասել էին Սեւ ծովի ափ: Նովորոսիյսկ քաղաքն էլ էր գրավված: Միայն քաղաքի ծայրամասի 1-2 թաղամաս էր մնացել: Քաղաքն ուներ երկու ցեմենտի գործարան: Այդ երկու գործարաններից մեկը գրավված էր, միայն մնացել էր մի գործարան ու նաեւ քաղաքի այն ծայրամասը, որտեղ մեր պաշտպանությունն էր: Ամբողջ Հյուսիսային Կովկասը գրավված էր, որից հետո մեր զորքերը հարձակում կատարեցին եւ Հյուսիսային Կովկասն ազատագրեցին: Մեր բանակը նույնիսկ հասավ Ռոստովի մոտ, բայց Նովորոսիյսկը դեռ մնաց գրավված: Այն կարողացանք ազատագրել 1943 թվականի սեպտեմբերի 16-ին:

— Դուք ո՞ր դիվիզիայում էիք կռվում:

— Ես 318 դիվիզիայում էի կռվում: Մեր հարեւանությամբ նաեւ հայկական դիվիզիան էր, որտեղ էր նաեւ Հունան Ավետիսյանը: Երբ սեպտեմբերի 16-ին Նովորոսիյսկ քաղաքն ազատագրեցինք, մեր հայկական դիվիզիան էլ մասնակցեց այդ ազատագրմանը: Եվ այդ ժամանակ էլ Սեւաստաոպոլի բարձունքի վրա զոհվեց Սովետական Միության հերոս Հունան Ավետիսյանը: Հունան Ավետիսյանի գերեզմանին ես եղել եմ: Հետո նաեւ մասնակացել եմ Ղրիմի ազատագրմանը: 1944 թվականի մայիսի 30-ին ազատագրեցինք նաեւ Սեւաստոպոլը: Հենց Սեւաստոպոլի ազատագրման ժամանակ էլ ծանր վիրավորվեցի, որից հետո եկա Թիֆլիս, որտեղ զինվորական հոսպիտալում չորս ամիս բուժվեցի եւ տուն վերադարձա:

— Պատերազմից հետո ինչպե՞ս դասավորվեց Ձեր կյանքը:

— Աշխատանքի անցա կոլտնտեսությունում՝ որպես հաշվետար: Քանի որ երկրորդ կարգի հաշամանդամ եմ, հինգ տարի ձեռնափայտով եմ գործի գնացել: Ընդունվեցի Երեւանի պետական համալսարանի Հայոց լեզվի եւ գրականության բաժինը, բայց ֆինանսական վիճակս այնպիսին էր, որ չկարողացա շարունակել, տեղափոխվեցի հեռակա բաժինը: Այդ ծանր վիճակում ե՛ւ աշխատել, ե՛ւ սովորել էի: Համալսարանն ավարտելուց հետո՝ աշխատեցի կրթության ոլորտում: Սկզբում` որպես դպրոցի ուսմասվար, հետո՝ 25 տարի դպրոցի տնօրեն: Իմ աշխատանքի ընթացում ստացա վաստակավոր ուսուցչի կոչում: Շատ շքանշաններ ունեմ:

— Ի՞նչն է փոխվել ժամանակի ընթացքում:

— Ժամանակի ընթացքում մարդկային պահանջներն են փոփոխվել: Հիմա պահանջը շատացել է: Բայց, այնուամենայնիվ, հիմա ապրում ենք երջանիկ երկրում: Ճիշտ է, հիմա էլ կան դժվարություններ, բայց դա չի համեմատվի այն տարիների հետ: Մենք տեսել ենք սոսկալի օրեր, որ մի կտոր հացի համար մարդիկ էին մահանում, կառավարական ճնշումներ, Ստալինյան դաժանություններ ու աքսոր:

— Ինչպե՞ս է անցնում Ձեր առօրյան:

— Մեծ մասամբ ընթերցանությամբ:

— Վերջին կարդացած գիրքը ո՞րն է:

— Մկրտիչ Սարգսյանի ստեղծագործությունը, նրա տղան` Վահագը, իմ մոտիկ ընկերն է:

— Ժամանակին հայ գրողներից ո՞ւմ հետ եք հանդիպել:

— Ուսանող տարիներին հանդիպել եմ Ավետիք Իսահակյանի, Դերենիկ Դեմիրճյանի, Նաիրի Զարյանի հետ: Ավետիք Իսահակյանը քիչ էր խոսում, Դեմիրճյանը ավելի աշխույժ էր:

— Դուք Ձեզ 100 տարեկան զգո՞ւմ եք:

— Ո՛չ, դա մարդուց է կախված: Մարդը պետք է կարողանա չափավոր ապրել: Հարբեցողությունից հեռու մնա: Ընտանիք կազմի, երեխա դաստիարակի:

— Հաճախ մեծահասակներն ասում են` մեր ժամանակ ուրիշ էր: Ձեզ մոտ ես դա չեմ նկատում:

— Ես սխալ գնահատական չեմ տալիս, թե մեր ժամանակ ամեն ինչ լավ էր, հիմա վատ է: Ընդհակառակը՝ հիմա էլ խելացի, լավ երեխաներ կան, բայց անպետքներ էլ կան: Հիմա նոր սերունդ է` նոր մտածողությամբ: Ժամանակի հետ ամեն ինչն էլ փոխվում է: Այնպես որ, ներկա սերնդին նույնպես պետք է լավ գնահատական տալ:

— Մի՞շտ եք լավատես եղել:

— Լավատեսությունն առհասարակ պետք է մարդուն: Մարդու մեջ ե՛ւ բացասական մտքեր կան, ե՛ւ դրական: Բայց միշտ պետք է լավը մտածել: Եթե անընդհատ վատի մասին ես մտածում, քո բնավորությունն էլ է դրանից փոխվում: Եվ հետո՝ եթե վատը չլինի, լավը չես կարող գնահատել:

— Վերջին անգամ ե՞րբ եք մասնակցել Հաղթանակին նվիրված շքերթին:

— Անցյալ տարի Մոսկվայում եմ մասնակցել: Երկու հոգի էինք` ես եւ 100-ամյա մի կին: Հետո մեզ ամռանը հրավիրվեցին Տյումեն, որտեղ եկեղեցու եւ շենքի բացում կատարվեց, որից հետո Տյումենի ղեկավարն ինձ եւ այդ 100-ամյա կնոջը ավտոմեքենայով պարգեւատրեց:

— Առաջիկայում ի՞նչ ծրագրեր ունեք:

— Առաջիկայում Մոսկվա գնալու մտադրություն ունեմ: Միգուցե գնամ:

ՆՈՒՆԵ ԶԱՔԱՐՅԱՆ

Այս թեմայով Հացը գողացան, նրանց դրա համար գնդակահարեցին. 100-ամյա Ներսես պապը սարսափելի դրվագներ է պատմում Հայաստանը պետական դավաճանությամբ Ադրբեջանի առաջ ծնկի են բերում Փաշինյանը փակագծեր չի բացում. արեւմտամետները կասկածում են Իշխանությունը փորձում է ուրանալ նաեւ Հայոց երրորդ հանրապետության պետականության հիմքերը. Մինասյան Ալենն ու Նիկոլը կոնսենսուսի՞ են եկել